Πόσο εύκολα μπορεί να αποτυπώσει κανείς την ατμόσφαιρα μιας εποχής όταν έχουν περάσει 100 χρόνια από τότε; Την απάντηση στο δύσκολο αυτό ερώτημα δίνει η σειρά «Το Κόκκινο Ποτάμι» από το OPEN.
Η ιστορία αγάπης δύο Ελλήνων στα ταραγμένα χρόνια του διωγμού των Ελλήνων του Πόντου αποτελεί την μαγιά για μια σειρά που έχει καταφέρει να συγκινήσει τους τηλεθεατές. Το «Κόκκινο Ποτάμι έχει κερδίσει το στοίχημα της τηλεθέασης, ωστόσο πριν δούμε το αποτέλεσμα στον αέρα, ο Μανούσος Μανουσάκης και όλη η ομάδα του, εργάστηκαν πολύ σκληρά για να είναι η σειρά αντάξια των ιστορικών προσδοκιών.
«Αυτό είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο (θέμα) γιατί δεν έχει ξαναγίνει ποτέ. Επίσης, θέλει μια τεράστια μελέτη γιατί εκτείνεται η ιστορία μας από το 1908 μέχρι το 1920 περίπου» έλεγε ο σκηνοθέτης της σειράς Μανούσος Μανουσάκης σε συνέντευξή του στο iefimerida.gr. «Η ιστορία μας δηλαδή ξεκινά με τον Μακεδονκό αγώνα, συνεχίζεται με τους Βαλκανικούς, Β’ Βαλκανικούς, Α’ Παγκόσμιος και παράλληλα με όλα αυτά κλιμακώνεται και ο διωγμός του ελληνισμού» συμπληρώνει.
Ο Μανούσος Μανουσάκης προσέχει την κάθε λεπτομέρεια στο «Κόκκινο Ποτάμι»
Όπως μαθαίνουμε, ο Μανούσος Μανουσάκης, πέραν φυσικά από τα κοστούμια και τα σκηνικά (που εδώ είναι πραγματικοί τόποι σε Ελλάδα και εξωτερικό), έδωσε πολύ μεγάλη προσοχή σε κάθε λεπτομέρεια της σειράς «Το Κόκκινο Ποτάμι». Κάθε ιστορικό γεγονός θα πρέπει να αποδίδεται με ακρίβεια, καθώς εξιστορεί μια ιδιαίτερα δύσκολη ιστορική περίοδο του ελληνισμού.
Ο Μανούσος Μανουσάκης όμως στο «Κόκκινο Ποτάμι» έδωσε πολύ μεγάλη βάση και στη σωστή απόδοση των Ποντιακών που χρησιμοποιούνται από πολλούς ηθοποιούς κατά την εξέλιξη της πλοκής. Για τον λόγο αυτό, η παραγωγή της σειράς έχει σταθερή συνεργασία με τον καθηγητή Ποντιακών, Κυριάκο Σαχινίδη.
«Σε κάθε γύρισμα ο Μανούσος Μανουσάκης σημειώνει τις φράσεις που θέλει να ειπωθούν στα ποντιακά από τους ηθοποιούς. Στη συνέχεια ο Κυριάκος Σαχανίδης, καθηγητής Ποντιακών, παίρνει το σενάριο και γράφει τους συγκεκριμένους διαλόγους στα Ποντιακά» αναφέρει χαρακτηριστικά άνθρωπος της παραγωγής της σειράς «Το Κόκκινο Ποτάμι».
Μαθήματα ποντιακής διαλέκτου για τους ηθοποιούς στο «Κόκκινο Ποτάμι»
Διαλόγους στα Ποντιακά σε γυρίσματα της σειράς «Το Κόκκινο Ποτάμι» έχουν πολλοί ηθοποιοί, όχι μόνο οι πρωταγωνιστές, οι οποίοι παίρνουν το σενάριο με την απόδοση των λόγων τους στα Ποντιακά από τον συνεργάτη-καθηγητή. Όταν στο γύρισμα προβλέπεται να ειπωθούν κάποιες φράσεις στα Ποντιακά, παρών βρίσκεται πάντα ο Κυριάκος Σαχανίδης, προκειμένου να τους καθοδηγήσει δίνοντας στους ηθοποιούς τον σωστό τρόπο της εκφοράς του λόγου.
Ο κ. Σαχανίδης είναι οικονομολόγος στο επάγγελμα. Ωστόσο, έχει μελετήσει για χρόνια ολόκληρα την ποντιακή διάλεκτο και στο ενεργητικό του καταγράφονται δεκάδες θεατρικά έργα γραμμένα σε αυτή, εγχειρίδια εκμάθησης της γλώσσας και άλλα βοηθήματα. Επιπλέον, ο καθηγητής περιγράφει στο iefimerida.gr πως έχει μεταφράσει στην ποντιακή το Πάτερ Ημών, τον Εθνικό Ύμνο, αλλά και ποιήματα μεγάλων Ελλήνων ποιητών, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Οδυσσέας Ελύτης και η Κική Δημουλά.
Όπως είναι φυσικό, ο Κυριάκος Σαχανίδης έχει καταγωγή από τον Πόντο. «Η μητέρα μου ήρθε από τον Πόντο 12 χρόνων και ο πατέρας μου 22» λέει στο iefimerida.gr και περιγράφει πως η μάνα του μιλούσε μόνο στα ποντιακά ώσπου να φύγει από τη ζωή. «Ο πατέρας μου, μου μιλούσε και στα ελληνικά, για να μπορώ να μιλάω στο σχολείο» προσθέτει στη συνέχεια.
Ο Κυριάκος Σαχανίδης γνώριζε το διήγημα «Το Κόκκινο Ποτάμι», στο οποίο βασίστηκε η ομώνυμη σειρά, αλλά και τον συγγραφέα του Χάρη Τσιρκινίδη πολλά χρόνια πριν οι ιστορίες του πάρουν ζωή στην μικρή οθόνη. Ο καθηγητής που έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της πιστής απόδοσης των ποντιακών στη σειρά, έχει πολύ έντονες μνήμες από τον πόνο που βίωσαν οι Έλληνες του Πόντου εκείνη την περίοδο, μέσα από τις αφηγήσεις της οικογένειάς του. «Η μάνα μου μέχρι να πεθάνει, κάθε μέρα μοιρολογούσε τον αδερφό της, που τον κρέμασαν οι Τούρκοι» μας λέει με μια συγκίνηση, ανακατεμένη με περηφάνια που προκαλεί ρίγη.
Ο καθηγητής Ποντιακών που βλέπει πριν από όλους τη συνέχεια στο «Κόκκινο Ποτάμι»
Η επιμέλεια της ποντιακής διαλέκτου συνεχίζεται και μετά το τέλος των γυρισμάτων. Αφού μονταριστεί κάθε επεισόδιο για το «Κόκκινο Ποτάμι» και πριν τοποθετηθούν οι υπότιτλοι, ελέγχονται σε συνεργασία με τον καθηγητή Ποντιακών οι σκηνές όπου έχουν χρησιμοποιηθεί φράσεις στα Ποντιακά. Έτσι, η παραγωγή τσεκάρει μια ακόμη φορά ότι οι λήψεις που έχουν επιλεχθεί είναι σωστές, σε ό, τι αφορά την εκφορά του λόγου.
Ο Κυριάκος Σαχανίδης δεν μοιάζει να εκπλήσσεται με την τεράστια επιτυχία της σειράς στην τηλεόραση. Αντ' αυτού μας μιλά για την απήχηση που έχει η σειρά «Το Κόκκινο Ποτάμι» στους Έλληνες του εξωτερικού. «Με παίρνουν από την Σουηδία και τη Γερμανία. Μαζεύονται κάθε Κυριακή βλέπουν τη σειρά και κλαίνε» περιγράφει ο καθηγητής.
Μαθήματα ποντιακής λίρας στο Κόκκινο Ποτάμι
Οι ηθοποιοί της σειράς του OPEN, «Το Κόκκινο Ποτάμι», δεν πρέπει να μάθουν απλώς να μιλούν άπταιστα την ποντιακή διάλεκτο ή τούρκικα όπου χρειαστεί. Κάποιοι από αυτούς έκαναν και εντατικά μαθήματα μουσικής.
Ο Αργύρης Πανταζάρας, ο ηθοποιός που ξεχώρισε από το καστ στον ρόλο του Θέμη, αδερφού του Μίλτου, όπως και ο συνάδελφός του Σπύρος Σιδέρης, έκαναν μαθήματα Ποντιακής λύρας από τον λυράρη Γιώργο Θεοδωρίδη, ώστε να δείχνουν πειστικοί στις σκηνές που εμφανίζονται να παίζουν το μουσικό όργανο.
Με αυτά και με κείνα, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός πως κάθε επεισόδιο της σειράς «Το Κόκκινο Ποτάμι» χρειάζεται 8 με δέκα ημέρες μόνο για τη διαδικασία των γυρισμάτων. «Οι διαφορές είναι ότι μια ταινία είναι μιάμησι ώρα, εδώ έχουμε 15 ταινίες. […] Όλες οι προδιαγραφές και οι τεχνικές και οι καλλιτεχνικές είναι κινηματογραφικής ταινίας» τόνιζε χαρακτηριστικά ο Μανούσος Μανουσάκης στο iefimerida.gr.