Η διεθνής κοινωνία βρίσκεται πλέον μπροστά σε μία σοβαρή πρόκληση. Την αντιμετώπιση τις κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων που αυτή επιφέρει. Η ανάγκη να ληφθούν μέτρα και να χαραχθούν νέες στρατηγικές είναι επιτακτική.
Ισχυρές βροχοπτώσεις, σφοδρά πλημμυρικά φαινόμενα και καταστροφές που κοστίζουν σε ζωές και περιουσίες. Η λίστα των χωρών που τα βιώνουν όλο και πιο συχνά τα φαινόμενα αυτά (μεταξύ των οποίων είναι η Ελλάδα, η Ισπανία, η Βουλγαρία, η Τουρκία, η Λιβύη, η Ταιβάν και η Βραζιλία) διαρκώς μεγαλώνει. Η ανθεκτικότητα υποδομών και θεσμών δεν σταματά να δοκιμάζεται.
Σύμφωνα με την Katherine Wenigmann, εμπειρογνώμονα σε θέματα κινδύνου φυσικών καταστροφών στην Allianz Reinsurance, τέτοια γεγονότα αναμένονται να γίνονται πιθανότατα πιο συχνά λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς η αυξανόμενη θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα δημιουργεί την συγκράτηση περισσότερων υδρατμών, αυξάνοντας την πιθανότητα ισχυρών βροχοπτώσεων. Σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών, οι καταιγίδες που κινούνται αργά με μεγάλες συγκεντρώσεις βροχόπτωσης προβλέπεται να είναι 14 φορές πιο συχνές σε όλη την Ευρώπη μέχρι το 2100*.
Η αστικοποίηση και η άναρχη δόμηση επιτείνουν το πρόβλημα
Ο Boris Gao, Senior Risk Consultant της Allianz Global Corporate & Speciality, τονίζει πως η αλληλεπίδραση της κλιματικής αλλαγής και της αστικοποίησης θέτουν υπό αμφισβήτηση τους ιστορικούς χάρτες πλημμυρών και τις τοπικές γνώσεις. Συνεπώς, η δυνατότητα οποιασδήποτε πρόβλεψης ατονεί και η δυνατότητα εύρεσης αποτελεσματικών λύσεων μοιάζει αδύνατη. Είναι, όμως, ακριβώς έτσι; Υπάρχει άραγε τρόπος να μειώσουμε τις επιπτώσεις αυτών των φαινομένων και να προστατευτούμε;
Οι στοχευμένες επενδύσεις σε μέτρα ανθεκτικότητας και η επικαιροποιημένη agenda έργων που αναβαθμίζουν τους αστικούς ιστούς αποτελεί το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των πλημμυρών. Παράλληλα η προνοητικότητα για επαρκή ασφαλιστική κάλυψη γίνεται μία θετική βάση για όλους. Οι κοινωνικά περιθωριοποιημένοι και ευάλωτοι πληθυσμοί υφίστανται επίσης συχνά ένα μεγάλο μέρος από τις επιπτώσεις. Ο εντοπισμός αυτών των ανισοτήτων και η ανάπτυξη εργαλείων για την αντιμετώπισή τους είναι ζωτικής σημασίας.
«Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εξετάζουμε τον φυσικό κίνδυνο για τους πελάτες μας», αναφέρει ο Holger Tewes-Kampelmann, Διευθύνων Σύμβουλος της Allianz SE Reinsurance. «Δουλειά μας στον ασφαλιστικό κλάδο είναι να διασφαλίσουμε ότι διαθέτουμε μια ενδελεχή και επιμελή αξιολόγηση των κινδύνων που να συμβαδίζει με δράσεις μετριασμού, για ένα πιο βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο».
Η ευθύνη του ασφαλιστικού κλάδου
Ο ρόλος του ασφαλιστικού κλάδου σε όλα τα παραπάνω είναι σημαντικός. Όλο και περισσότερα στελέχη υπογραμμίζουν πόσο αναγκαία είναι η παροχή συμβουλών και προτάσεων για την αντιμετώπιση τοπικών κινδύνων. Η λύση θα πρέπει να αφορά μια ολιστική προσέγγιση, η οποία να συμπεριλαμβάνει την ατομική πρόληψη, την επανεξέταση του σχεδιασμού των κτιρίων και της χρήσης γης, συστήματα προειδοποίησης και διάσωσης, καθώς και ασφαλιστικές λύσεις.
Η Allianz δημιουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο χάρτες φυσικών κινδύνων, αξιοποιώντας μοντέλα τα οποία επεξεργάζονται έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, αποτέλεσμα μακροχρόνιων μετρήσεων. Αυτοί οι χάρτες μπορούν να προσφέρουν αξιόπιστες προβλέψεις για την πιθανότητα και την ένταση με την οποία, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να συμβούν ορισμένα ύψη πλημμυρών, ταχύτητες ανέμων ή εντάσεις σεισμών.
Το κράτος από την άλλη πλευρά θα πρέπει να επανεξετάσει τους όρους δόμησης, όπως δείχνει και το αντίστοιχο παράδειγμα της Αγγλίας, μιας χώρας που εκτιμάται ότι οι πλημμύρες προκαλούν ζημιές ύψους 1,1 δισ. λιρών ετησίως. Εκεί ο κίνδυνος πλημμύρας επιδεινώνεται όχι μόνο από την κλιματική αλλαγή, αλλά και από την αυξανόμενη ανάγκη για στέγαση, που με τη σειρά της σημαίνει υψηλά ποσοστά ανοικοδόμησης σε χώρους πρασίνου. Η βροχή σε αυτές τις επιφάνειες επιβαρύνει τα συστήματα αποχέτευσης, σε μια χώρα που ήδη ένα στα έξι σπίτια κινδυνεύει από πλημμύρες και υπογραμμίζει περαιτέρω την ανάγκη για μια ολιστική και διεπιστημονική προσέγγιση. Ωστόσο, ποτέ δεν πρέπει να παραβλέπουμε και την ατομική ευθύνη. Θα πρέπει να αποφασίζουμε έγκαιρα για τα μέτρα προστασίας μας είτε αυτά αφορούν ασφαλιστικές καλύψεις είτε με παρεμβάσεις στα τεχνικά χαρακτηριστικά των κατοικιών μας (όπως ανθεκτικά τζάμια σε πλημμύρες), αλλά και την προσαρμογή της συμπεριφοράς μας.
Μπορούμε να αποφύγουμε τα ακραία καιρικά φαινόμενα; Σίγουρα όχι! Αλλά οι επιπτώσεις τους μπορούν να μειωθούν σημαντικά μέσω της συνεργασίας, της ετοιμότητας και των βιώσιμων προσεγγίσεων. Η κλιματική αλλαγή μας προκαλεί να αναπροσαρμοστούμε και να προστατεύσουμε τις κοινότητές μας. Απαιτείται ένας ευρύτερος κοινωνικός διάλογος και η συνεργασία μεταξύ επιστήμης, επιχειρηματικού κόσμου, πολιτικών φορέων και του ασφαλιστικού τομέα για την οικοδόμηση της ανθεκτικότητας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο καθηγητής Dr. Michael Kunz, εκπρόσωπος για τη διαχείριση καταστροφών και τη μείωση των κινδύνων στο Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Κλιματικής Έρευνας της Καρλσρούης.
* Πηγή: Allianz.com