Μια από τις εμβληματικότερες σκηνές στην ταινία «Λολίτα» είναι αυτή της ηθοποιού Sue Lyon, ξαπλωμένης προκλητικά στον κήπο του σπιτιού της, με τολμηρό μπικίνι, να κοιτάζει ανάμεσα από τα κόκκινα γυαλιά ηλίου σε σχήμα καρδιάς, τον ήρωα που υποδύεται ο ηθοποιός Τζέιμς Μέισον.
Η ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (1962) που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, έκανε την νεαρή ηθοποιό παγκόσμια σταρ και έδωσε εικόνα στο κορίτσι-νυμφίδιο, όπως την περιέγραψε ο Ρωσο-Αμερικανός συγγραφέας
Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, στο ομώνυμο βιβλίο του που εκδόθηκε το 1955. Υπάρχει κάτι τρομερά προκλητικό στη Λολίτα του Κιούμπρικ, με το πονηρό ως αθώα πρόστυχο ύφος της έφηβης με τα τολμηρά κόκκινα γυαλιά και το κόκκινο γλυφιτζούρι στο στόμα. Η διάσημη κριτικός της εποχής, Πολίν Κάελ, αποκάλεσε την ταινία ως «πολύ πιο προκλητική από την επιτυχία Πολλοί το προτιμούν καυτό», με την Μέριλιν Μονρόε.
Πολλοί συγγραφείς καθιστούν τη Λολίτα ως ένα από τα καλύτερα έργα του εικοστού αιώνα, και έχει συμπεριληφθεί σε αρκετές λίστες για τα καλύτερα βιβλία, όπως τις Τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα (Time), Τα 100 βιβλία του Αιώνα (Le Monde), Τα 100 καλύτερα βιβλία όλων των εποχών. Το μυθιστόρημα είναι γνωστό για το αμφιλεγόμενο περιεχόμενό του. Ο πρωταγωνιστής και αφηγητής, ο μεσήλικας καθηγητής λογοτεχνίας υπό το ψευδώνυμο Χάμπερτ Χάμπερτ, παθαίνει ψύχωση με ένα δωδεκάχρονο κορίτσι, την Ντολόρες Χέιζ, με την οποίαν εμπλέκεται σεξουαλικώς αφότου γίνεται πατριός της.
15 ετών η πρωταγωνίστρια
Η ηθοποιός που ενσάρκωσε την Λολίτα, σε ηλικία 15 ετών, η Sue Lyon, δεν τα πήγε καλά έκτοτε στη ζωή της. Η Lyon αργότερα ισχυρίστηκε ότι σε ηλικία 16 ετών άρχισε να υποφέρει από κατάθλιψη και ξεκίνησε τα ναρκωτικά, καθώς έβλεπε ότι οι φιλοδοξίες της δεν εκπληρώνονταν.
Γεννήθηκε στην Αϊόβα το 1946 και η μητέρα της εγκαταστάθηκε στο Λος Αντζελες. Από τα έξι χρόνια της αναγκάστηκε να δουλεύει σε ταινίες και να κάνει το μοντέλο, για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένεια. Το 1959 εμφανίστηκε στο Loretta Young Show όπου και την εντόπισε ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, που αναζητούσε μια ηθοποιό για την ταινία του Λολίτα. Ο βρετανός σκηνοθέτης και ο παραγωγός του Τζίμι Χάρις κάλεσαν το νεαρό κορίτσι για κάστινγκ. «Συνήθως, σας ρωτούν το όνομά σας, μια διεύθυνση για να σας αναζητήσουν, και γειά σας. Αυτοί με κράτησαν για ώρες, με ρωτούσαν τι μουσική ακούω, αν προτιμούσα τις σερβιέτες από τα ταμπόν, ήταν εντελώς τρελοί», έχει δηλώσει η ηθοποιός στην γαλλική Libération.
«Με είχαν ρωτήσει επίσης αν γνώριζα το μυθιστόρημα και αν μου δημιουργούσε πρόβλημα. Η μητέρα μου μού είχε ήδη μιλήσει γι'αυτό και μια φίλη μου στο σχολείο είχε κλέψει ένα αντίτυπο από τη μαμά της και ψάχναμε τα «βρώμικα» αποσπάσματα στα διαλείμματα. Αλλά, ναι, είχα καταλάβει την ιστορία και δεν είχα πρόβλημα. Έπρεπε απλά να παίξω ένα κορίτσι που είχε ερωτική σχέση με ένα γέρο. Δεν χρειαζόταν και να κοιμηθώ μαζί του... Και όντως πέρασα πάρα πολύ ωραία στα γυρίσματα. Τόσο ο Σταν όσο και ο Τζίμι με προστάτευαν και ο Τζέιμς Μέισον ήταν πολύ καλός μαζί μου. Μου έλεγε, έλα κοριτσάκι, θα επαναλάβουμε τις ρεπλίκες μας. Λες και είχε ανάγκη ο κ. Μέισον να επαναλάβει τα λόγια του! Για μένα το έκανε, για να αποκτήσω εμπιστοσύνη», εξομολογήθηκε στη Libération.
«Το τέλειο νυμφίδιο»
O γάλλος δημοσιογράφος της Liberation τη ρώτησε για το χούλα χουπ που χόρευε στην ταινία και την τσίχlα που μασούσε με τον υπαινικτικό τρόπο του νυμφίδιου που τρέλαινε τον ηλικιωμένο ήρωα της ταινίας. «Το χούλα χουπ ήταν στο σενάριο. Φυσικά και ήξερα να χορεύω, ήμουν 15 ετών και Αμερικανίδα. Επί πέντε μέρες γυρίζαμε αυτή τη σκηνή! Χόρεψα πολύ χούλα χουπ. Αλλά η τσίχλα και οι γκριμάτσες που κάνω μέσα στο αυτοκίνητο είναι δικές μου, γιατί βαριόμουν. Ημουν μικρή, ανάμεσα σε μεγάλους ανθρώπους, τα γυρίσματα έπαιρναν χρόνο και διασκέδαζα όπως μπορούσα».
Όπως έχουν γράψει οι New York Times, ο ίδιος ο Ναμπόκοφ χαρακτήρισε την Sue Lyon «το τέλειο νυμφίδιο» για να ερμηνεύσει την Λολίτα, αν και αργότερα δήλωσε ότι θα προτιμούσε την γαλλίδα ηθοποιό Κατρίν Ντεμονζό για το ρόλο. Το 1962, πάντως, σε ηλικία 15 ετών, η Sue Lyon κέρδισε Χρυσή Σφαίρα για την προκλητική ερμηνεία της που άφησε εποχή.
O ρόλος που την κατέστρεψε
Η Sue Lyon κερδίζει τελικά το ρόλο του 12χρονου κοριτσιού που έγινε η σεξουαλική εμμονή ενός καθηγητή λογοτεχνίας, αφήνοντας πίσω της περίπου 800 υποψήφιες. Η αιφνίδια διασημότητα έφερε ανατροπές στη ζωή της. Το 1997, η ηθοποιός εξομολογήθηκε στο πρακτορείο Reuters ότι αυτή η εμπειρία ήταν αρνητική για εκείνη. «Η καταστροφή μου σαν άτομο ξεκίνησε από αυτή τη μεγάλου μήκους ταινία. Η Λολίτα με εξέθεσε σε πειρασμούς στους οποίους κανένα κορίτσι της ηλικίας μου δεν πρέπει ποτέ να εκτεθεί», δήλωνε, ενώ ένα remake της ταινίας, με σκηνοθέτη τον Adrian Lyne, παιζόταν ήδη στις αίθουσες.
Ανήλικη, είχε ερωτική σχέση με τον παραγωγό της ταινίας
Σε ένα άρθρο που δημοσίευσε στο Airmail, η δημοσιογράφος Sarah Weinman – η οποία είχε ήδη γράψει ένα βιβλίο για τη Λολίτα – αποκάλυπτε όσα συνέβησαν στα γυρίσματα της ταινίας του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, από το φθινόπωρο του 1960 ως την άνοιξη του 1961. Μια φίλη της ηθοποιού της είχε εκμυστηρευθεί ότι η Sue Lyon επέστρεψε «εντελώς διαφορετική» από τα γυρίσματα και της είχε αποκαλύψει ότι «έχασε την παρθενιά της» από τον παραγωγό Τζίμι Χάρις. «Αν τα πράγματα συνέβησαν όπως τα περιέγραψε αυτή η φίλη, η Lyon ήταν 14 ετών εκείνη την εποχή και ο Χάρις 32 ετών», αναφέρει η δημοσιογράφος. Προσθέτει, μάλιστα, ότι ζήτησε σχόλιο από τον παραγωγό, αλλά δεν πήρε απάντηση.
Πολλοί γάμοι και χαοτική καριέρα
Η καριέρα της Sue Lyon δεν γνώρισε καμία επιτυχία μετά την ταινία Λολίτα. Έπαιξε περίπου πενήντα ρόλους, αλλά το 1980 έβαλε τέλος στην καριέρα που της προκαλούσε πλέον αηδία, όπως δήλωσε στην Libération. Η προσωπική της ζωή, επίσης, ήταν ταραχώδης: από το 1963 ως το 1965 έζησε με τον σεναριογράφο Hampton Fancher, και στη συνέχεια παντρεύτηκε για ένα χρόνο τον αφρο-αμερικανό φωτογράφο Roland Harrison (1971-1972). Επειδή ο σύζυγός της ήταν μαύρος δέχτηκε πολλές πιέσεις, αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Ισπανία και τελικά το ζευγάρι χώρισε.
Στη συνέχεια, η σχέση της με τον Cotton Adamson το 1973, ο οποίος βρισκόταν σε φυλακή του Κολοράντο για φόνο και κλοπή, άνοιξε έναν νέο γύρο αντιπαράθεσης. «Οι άνθρωποι στον κύκλο του σινεμά, ειδικά οι παραγωγοί μου έλεγαν ότι δεν θα ξαναέβρισκα ποτέ δουλειά εξαιτίας αυτού του γάμου», είχε δηλώσει η ηθοποιός στους New York Times.
Η τελευταία ταινία που έκανε η Lyon ήταν το 1980 η ταινία φρίκης «Κροκόδειλος», στην οποία έπαιζε μια ανώνυμη ρεπόρτερ τηλεόρασης.
Το 1983, παντρεύτηκε τον Edouard Weathers και στη συνέχεια τον Richard Rudman το 1985 (μια σχέση που κράτησε ως το 2002). Στο τέλος της ζωής της αρνήθηκε κάθε δημόσια εμφάνιση και πέθανε μόνη το 2019, σε ηλικία 73 ετών.