Όσον αφορά στη μακροζωία, λίγα μέρη στον κόσμο έχουν δει τόσο δραστικό άλμα στο προσδόκιμο ζωής όσο η χώρα αυτή.
Ένας 'Έλληνας, μόνιμος κάτοικος της χώρας αυτής εξηγεί στο iefimerida πώς είναι να ζεις σε ένα κράτος που σέβεται τόσο την ποιότητα, όσο και την ποσότητα ζωής των πολιτών της.
Ένα παιδί που γεννιόταν στη Σιγκαπούρη το 1960 ήταν πιθανό να ζήσει (τότε) μόνο μέχρι τα 65 του χρόνια, αλλά ένα παιδί που γεννιέται σήμερα στη Σιγκαπούρη μπορεί να περιμένει να ζήσει πάνω από 86-87 χρόνια σύμφωνα με εκτιμήσεις. Επιπλέον, ο αριθμός των εκατοντάχρονων στη Σιγκαπούρη διπλασιάστηκε κατά τη δεκαετή περίοδο 2010-2020.
Αυτό το τεράστιο άλμα στη μακροζωία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εσκεμμένη κυβερνητική πολιτική και τις επενδύσεις. Η διάκριση μάλιστα ήταν αρκετή για να ανακηρυχθεί η χώρα ως η έκτη «Γαλάζια Ζώνη» στον κόσμο.
Αν και πρόσφατα αμφισβητήθηκε η ακρίβειά τους από τους δημογράφους, οι Γαλάζιες Ζώνες ανακαλύφθηκαν και επινοήθηκαν από τον δημοσιογράφο του National Geographic Dan Buettner, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι εντοπίζει περιοχές όπου οι άνθρωποι ζούσαν περισσότερο και υγιέστερα, σε μεγάλο βαθμό λόγω ενός συνδυασμού πολιτισμού, τρόπου ζωής, διατροφής και κοινότητας.
Η Σιγκαπούρη ήταν η πρώτη νέα περιοχή που μόλις πρόσφατα προστέθηκε στις Γαλάζιες Ζώνες (η οποία ονομάστηκε «Γαλάζια Ζώνη 2.0» από τον Buettner) και ξεχωρίζει από τις άλλες Γαλάζιες Ζώνες εν μέρει επειδή η μακροζωία των ανθρώπων της προέρχεται περισσότερο από τις πολιτικές που προωθούνται παρά από τις μακροχρόνιες πολιτιστικές παραδόσεις άλλων κοινοτήτων της Γαλάζιας Ζώνης, όπως η Ικαρία στην Ελλάδα.
Η πόσοτητα (ζωής) συμβαδίζει με την ποιότητα
Αλλά δεν είναι μόνο η ποσότητα ζωής, αλλά και η ποιότητα ζωής που εκτιμούν οι κάτοικοι εδώ. Ποιες πολιτικές και πρακτικές όμως είναι αυτές που κάνουν τη ζωή τους πιο υγιή και πιο ευτυχισμένη;
«Έχοντας μεγαλώσει εδώ, έχω δει από πρώτο χέρι τη μεταμόρφωση στη συνείδηση της ίδιας της κοινότητας», δήλωσε ο Firdaus Syazwani, ο οποίος διευθύνει το ιστολόγιο οικονομικών συμβουλών Dollar Bureau.
«Η βαριά φορολόγηση των τσιγάρων και του αλκοόλ σε συνδυασμό με την αυστηρή απαγόρευση του καπνίσματος στο δημόσιο χώρο όχι μόνο βελτιώνει την ατομική υγεία αλλά και βελτιώνει τους δημόσιους χώρους, καθιστώντας τους πιο φιλόξενους και πιο καθαρούς», ισχυρίζεται.
Ο ίδιος έμεινε έκπληκτος όταν έμαθε για τον χαρακτηρισμό «Γαλάζια Ζώνη», αν μη τι άλλο λόγω της μεγάλης ποσότητας ζάχαρης, αλατιού και γάλακτος καρύδας που χρησιμοποιείται στα τοπικά πιάτα.
Αλλά ακόμη και αυτό αλλάζει (έστω και αργά) λόγω της πολιτικής. «Δεδομένης της προτίμησης της τοπικής μας κουζίνας σε πιο πλούσια συστατικά, το Συμβούλιο Προαγωγής Υγείας έχει πρωτοβουλίες για την ενθάρρυνση των υγιεινών διατροφικών επιλογών των κατοίκων», εξήγησε.
«Μέτρα όπως η υποχρεωτική διατροφική επισήμανση και η μείωση της περιεκτικότητας σε ζάχαρη στα ποτά έχουν κάνει αισθητή τη διαφορά στην ευαισθητοποίηση και τις επιλογές της δημόσιας υγείας. Αν και δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό πόσο ακριβώς αποτελεσματική είναι αυτή η πρωτοβουλία, προσωπικά τείνω να αποφεύγω τα ζαχαρούχα ποτά όταν βλέπω αυτές τις ετικέτες».
Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Σιγκαπούρης έχει επίσης λάβει παγκόσμιες διακρίσεις τόσο για την ποιότητα της περίθαλψης όσο και για την ικανότητά του να συγκρατεί το κόστος.
Ο δείκτης ευημερίας Legatum 2023 κατέταξε τη χώρα στην καλύτερη θέση στον κόσμο όσον αφορά την υγεία των πολιτών και την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Η χώρα προσφέρει καθολική κάλυψη υγειονομικής περίθαλψης, αλλά διαθέτει επίσης ένα μείγμα ιδιωτικών υπηρεσιών και ταμείων αποταμίευσης για την κάλυψη των εξόδων από την τσέπη του φορολογούμενου.
Η άποψη ενός Έλληνα της Σιγκαπούρης
«Όντως η Σιγκαπούρη έχει γνωρίσει σημαντική βελτίωση στο προσδόκιμο ζωής. Είναι η μόνη περιοχή στην υφήλιο η οποία έχει αναγνωριστεί σαν «Μπλε Ζώνη» και είναι αστική (δηλαδή πόλη). Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι. Φυσικά το προφανές είναι ένα καλό σύστημα υγείας. Αυτό δεν χρειάζεται περαιτέρω εξήγηση», λέει μιλώντας στο iefimerida ο κ. Γεώργιος Χριστόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής στην έδρα Νευροεπιστημών στο Νanyang Technological University της Σιγκαπούρης, ο οποίος διαμένει μόνιμα εκεί εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Και προσθέτει εμφατικά:
«Ενας άλλος παράγοντας είναι ο πολύ προσεχτικός σχεδιασμός της πόλης, ο οποίος είναι, την ίδια στιγμή, φουτουριστικός αλλά και ανθρωποκεντρικός: η Σιγκαπούρη όχι μόνο είναι καθαρή αλλά επενδύει αρκετά στην έρευνα και στην εφαρμογή πολιτικών που οδηγούν σε μια πόλη που έχει πολύ πράσινο, είναι καλά σχεδιασμένη πολεοδομικά και διαθέτει πολύ υψηλό δείκτη «walkability» (περπατιέται εύκολα με τα πόδια δηλαδή) – με άλλα λόγια έχει χτιστεί ώστε να διευκολύνει το περπάτημα, να έχει καλά μικροκλίματα αλλά και να ενθαρρύνει την κοινωνική ζωή».
Έμφαση στους χώρους πρασίνου
Αλλά δεν είναι μόνο η υγειονομική περίθαλψη που παίζει ρόλο στο να ζουν οι κάτοικοι περισσότερο. Άλλες πολιτικές, όπως οι ισχυρές δημόσιες συγκοινωνίες, ενθαρρύνουν το περπάτημα και την καθημερινή άσκηση, ενώ η προτεραιότητα στη διατήρηση της χώρας καθαρής και όμορφης δίνει επίσης στους κατοίκους μια αίσθηση ασφάλειας και ηρεμίας.
«Έρευνες από την Σιγκαπούρη (και ειδικά απο το εργαστήριό μου) έχουν ξεκάθαρα δείξει την σχέση του περιβάλλοντος και του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού με την ποιότητα ζωής», σημειώνει ο κ. Χριστόπουλος, προσθέτοντας:
«Να σας δώσω ενα παράδειγμα: ένας απο τους κυριότερους λόγους θνησιμότητας αλλά και κακής ποιότητας ζωής είναι η άνοια. Εχει αποδειχτεί ότι αν κάποιος μένει λιγότερο από ένα χιλιόμετρο απόσταση από μια μεγάλη, κεντρική οδό (highway), το ρίσκο να πάθει άνοια αυξάνεται κατά 13%. Γενικά, αν μπορούσα να συνοψίσω το συμπέρασμα από τις έρευνές μας είναι ότι ένα ωραίο πάρκο, ένα περιβάλλον με λιγότερο θόρυβο, μια καθαρή πόλη και ο καθαρός αέρας όχι μόνο αυξάνουν το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής, αλλά μειώνουν τις εισαγωγές σε νοσοκομεία και αυξάνουν την παραγωγικότητα».
«Οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες που δίνουν προτεραιότητα στην απρόσκοπτη ενσωμάτωση των πάρκων, των κήπων και των καταφυγίων της φύσης στο αστικό τοπίο έχουν κερδίσει στη Σιγκαπούρη τη φήμη της "πόλης του πράσινου"», δήλωσε η Charu Kokate, ανώτερη εταίρος στην φίρμα Safdie Architects και η επικεφαλής του έργου πίσω από τα εμβληματικά κτίρια της εταιρείας, όπως το Sky Habitat Residential Towers και το Jewel Changi Airport.
«Έχοντας ζήσει στη Σιγκαπούρη για περισσότερα από 15 χρόνια, εντυπωσιάζομαι συνεχώς από τον τρόπο με τον οποίο η Αρχή Αστικής Ανάπλασης έχει σχεδιάσει σχολαστικά την πόλη. Η εστίασή τους στη βιωσιμότητα, την αποτελεσματική χρήση της γης και την ενσωμάτωση χώρων πρασίνου στην αστική ζωή είναι αξιοσημείωτη. Ενώ οι νόμοι της Σιγκαπούρης μπορεί να είναι αυστηροί, έχουν ως αποτέλεσμα ένα καθαρό και καλά διατηρημένο περιβάλλον», λέει η κα. Kokate.
Ένα από τα αγαπημένα της μέρη που επισκέπτεται η ίδια είναι οι Βοτανικοί Κήποι της Σιγκαπούρης. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και είναι ο μοναδικός τροπικός κήπος που έχει αναγνωριστεί ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
Η κουλτούρα της τρίτης ηλικίας
«Ένας επιπλέον λογος έχει να κάνει με την κουλτούρα των ανθρώπων, και ειδικότερα εκείνη των ηλικιωμένων: πολλοί συνταξιούχοι συνεχίζουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να εργάζονται ή να προσφέρουν, πράγμα το οποίο τους δίνει ένα νόημα αλλά και τους κινητοποιεί νοητικά και σωματικά», επισημαίνει ο κ. Χριστόπουλος.
Τα δημόσια πάρκα χρησιμεύουν επίσης ως κόμβος για την κοινότητα, ένας παράγοντας που όλοι οι ερευνητές μακροζωίας συμφωνούν ότι είναι απαραίτητος για μια μακρά και υγιή ζωή. «Από τους νέους ενήλικες μέχρι τους ηλικιωμένους, θα βρείτε ένα ευρύ δημογραφικό κοινό που ασχολείται με την τακτική άσκηση, η οποία διευκολύνεται από τα εκτεταμένα δημόσια πάρκα, τις γωνιές γυμναστικής και τα μαθήματα γυμναστικής που είναι εύκολα προσβάσιμα σε όλη την πόλη», δήλωσε ο Syazwani.
«Με ρωτήσατε "αν θα ήθελα να γεράσω στη Σιγκαπούρη". Ως ψυχολόγος, η ερώτηση («θα ήθελες να γεράσεις;») ήδη κρύβει ίσως έναν επιπλέον λόγο που η Σιγκαπούρη ευδοκιμεί. Στις ασιατικές κουλτούρες, η μεγάλη ηλικία συνδέεται με την σοφία και την ωρίμανση και δεν θεωρείται ως το τελικό στάδιο της ζωής. Όποιος θέλει να γεράσει, θα γεράσει και πριν την ώρα του. Οι άνθρωποι βρίσκουν συχνά την μεγάλη ηλικία σαν μια δικαιολογία και τα παρατάνε νωρίς. Η απάντηση λοιπόν είναι "όχι, δεν θα ήθελα να γεράσω αλλά να συνεχίσω να μεγαλώνω" στη Σιγκαπούρη», καταλήγει με νόημα ο κ. Χριστόπουλος.
Τι πρέπει να γνωρίζετε
Αν και η ποιότητα ζωής μπορεί να είναι υψηλή στη Σιγκαπούρη, η τιμή της ζωής εδώ είναι επίσης ανάλογη. Η χώρα κατατάσσεται συχνά ως ένα από τα πιο ακριβά μέρη στον κόσμο για να ζήσει κανείς.
Αν και ο πληθυσμός είναι ποικιλόμορφος, με ανθρώπους που μεταναστεύουν εδώ από όλο τον κόσμο, η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα σε μια ισχυρή αίσθηση κοινωνικής συνοχής, η οποία επιβάλλεται μέσω των νόμων και της εφαρμογής τους.
Το κράτος έχει αυστηρούς νόμους (και ποινές) κατά των απορριμμάτων, του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, των ναρκωτικών, ακόμη και της ρύπανσης του πεζοδρομίου, αλλά πολλοί κάτοικοι θεωρούν ότι οι κανονισμοί βοηθούν να παραμείνει η χώρα ένα ασφαλέστερο και πιο όμορφο μέρος για να ζει κανείς.
«Οι πολιτικές της κυβέρνησης είναι προσεκτικά ευθυγραμμισμένες με τις ανάγκες του πληθυσμού, εστιάζοντας στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής, στη στήριξη της οικονομικής σταθερότητας και στη διατήρηση της κοινωνικής αρμονίας», δήλωσε ο Kokate. «Η πολιτική σταθερότητα της Σιγκαπούρης διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση ενός περιβάλλοντος που ενθαρρύνει τις επιχειρηματικές επενδύσεις, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή».
Τούτου λεχθέντος, η χώρα γιορτάζει επίσης την ποικιλομορφία της, ιδίως με τη μορφή της παγκοσμίου φήμης γαστρονομικής σκηνής της χώρας και των ετήσιων φεστιβάλ, από την κινεζική Πρωτοχρονιά έως το Deepavali (Diwali) και το Διεθνές Φεστιβάλ Τεχνών.
«Η πόλη έχει κάτι για όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας», δήλωσε ο Kokate. «Η πολυπολιτισμική κοινωνία αγκαλιάζει ένα ευρύ φάσμα παραδόσεων, δημιουργώντας μια πλούσια και ζωντανή πολιτιστική εμπειρία που βελτιώνει τη διαμονή τόσο των επισκεπτών όσο και των ομογενών».