Μια εκ πρώτης όψεως ασήμαντη καφετέρια στην Kölner Ringen της Κολωνίας τραβά το ενδιαφέρον μόλις μπεις. Κόκκινα μηνύματα σε κάθε γωνιά υποδηλώνουν ξεκάθαρα: τα laptop δεν είναι ευπρόσδεκτα. Καμία οθόνη στον ορίζοντα-μόνο ζωντανή συζήτηση μεταξύ των θαμώνων.
Πριν από επτά χρόνια, η εικόνα ήταν διαφορετική, λίγο πριν ο ιδιοκτήτης Βόλκαν Ακάρ απαγορεύσει τη χρήση laptop. Ο ίδιος θυμάται πως ήταν τόσο μεγάλη η συρροή πελατών με υπολογιστές που ακόμη και οι τακτικοί πελάτες δεν έβρισκαν τραπέζι.
«Καταλάμβαναν υπερβολικά πολύ χώρο και αυτό ήταν ενάντια στο πνεύμα του Espressito», λέει ο barista. Αν και στην αρχή οι γύρω του τον κορόιδευαν, σήμερα περισσότερες καφετέριες ακολουθούν την ίδια κατεύθυνση.
«Το καφέ έμοιαζε με γραφείο»
Η Κατρίν Κοχ, ιδιοκτήτρια του kropkå στο Αμβούργο, έχει αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα. Μετά την πανδημία, πολλοί πελάτες άρχισαν να χρησιμοποιούν την καφετέρια της ως εναλλακτικό χώρο τηλεργασίας. Σκληροί δίσκοι, ακουστικά, καλώδια — το καφέ έμοιαζε με γραφείο»
«Κάθονται τέσσερις, πέντε, έξι ώρες, πίνουν έναν καφέ και φέρνουν και δικά τους ροφήματα», λέει η Κατρίν.
Από την άλλη πλευρά, ο Ακάρ δεν μετράει τα ποτά που παραγγέλνουν οι πελάτες. Τον νοιάζει περισσότερο να επιστρέφει ο κόσμος που εκτιμά την ατμόσφαιρα του μαγαζιού: «Ένας αγχωμένος πελάτης με laptop θα χαλάσει όλη την ενέργεια του χώρου.»
Ωστόσο, τα καφέ με απαγόρευση laptop εξακολουθούν να είναι μειοψηφία. Σε ένα άλλο καφέ στην οδό Breite της Κολωνίας, σχεδόν κάθε τραπέζι έχει και ένα laptop. Ο υπεύθυνος δεν θέλει να κατονομαστεί, φοβούμενος ότι θα προσελκύσει ακόμη περισσότερους «ψηφιακούς νομάδες». Προς το παρόν, δεν έχει βάλει περιορισμούς: «Αν είσαι πελάτης, δεν με νοιάζει τι κάνεις με τον χρόνο σου.»
Ακόμα κι έτσι, σκέφτεται να θέσει σύντομα όρια, καθώς παρατηρεί πως οι πελάτες με υπολογιστές μένουν περισσότερο και καταναλώνουν λιγότερο.
Ο 33χρονος μουσικός παραγωγός Μαλίκ Τζόρνταν περνάει ολόκληρες εργάσιμες ημέρες στο καφέ και επισκέπτεται το μέρος πέντε ή έξι φορές την εβδομάδα.
«Δεν πιέζω τον εαυτό μου να παραγγείλω, αλλά μάλλον παραγγέλνω κάτι κάθε ώρα», λέει. Αν και καταλαβαίνει ότι τέτοια συμπεριφορά μπορεί να πιέζει τα μικρότερα μαγαζιά, παραδέχεται πως του αρέσει να δουλεύει εκεί. Η σύντροφός του τον συνοδεύει μερικές φορές και συμμερίζεται την άποψη ότι τα laptop ενδέχεται να αλλοιώνουν τον χαρακτήρα ενός καφέ — αλλά λυπάται κιόλας, αφού και η ίδια απολαμβάνει πού και πού την εργασία εκτός σπιτιού.
«Δεν σε αφήνουν να χρησιμοποιήσεις laptop, ακόμη κι όταν το καφέ είναι άδειο- είναι αστείο»
Οι αντιδράσεις στο διαδίκτυο δεν λείπουν. Κάποιοι πελάτες γράφουν απογοητευμένοι: «Δεν σε αφήνουν να χρησιμοποιήσεις laptop, ακόμη κι όταν το καφέ είναι άδειο- είναι αστείο.»
Άλλοι νιώθουν ότι «δεν ταιριάζουν» με τους θαμώνες του μαγαζιού και επομένως αποκλείονται. Όμως, τα καφέ έχουν το νομικό δικαίωμα να θέτουν κανόνες στον χώρο τους.
«Αν η φιλοσοφία του καφέ είναι η κοινωνική συναναστροφή χωρίς περισπασμούς από οθόνες, αυτός είναι ένας απόλυτα θεμιτός λόγος», δηλώνει ο Θόρστεν Χέλγουιγκ από τη Γερμανική Ένωση Ξενοδόχων και Εστιατόρων.
Μερικά καφέ, πάντως, δοκιμάζουν λύσεις συμβιβασμού. Στο καφέ της Κάτριν Κοχ επιτρέπεται η χρήση υπολογιστή μόνο τις Τρίτες και τις Παρασκευές, σε συγκεκριμένη ζώνη δίπλα στο παράθυρο. Τα Σαββατοκύριακα τα laptop απαγορεύονται εντελώς. Παρ’ όλα αυτά, όλα τα τραπέζια είναι συνήθως γεμάτα.
Ο Βόλκαν Ακάρ, όμως, παραμένει αυστηρός: «Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Οι γκρίζες ζώνες απλώς προκαλούν πονοκέφαλο. Η επικοινωνία με τον πελάτη γίνεται δύσκολη και δεν καταλαβαίνουν όλοι.»
Και κλείνει με χιούμορ αλλά και σαφήνεια: «Βγάλε στιλό και χαρτί παλιάς κοπής -αλλά το laptop μένει, δυστυχώς, κλειστό.»