Η εισαγωγή του πρίγκιπα Φιλίππου στο νοσοκομείο στις 16 Φεβρουαρίου προκάλεσε παγκόσμια ανησυχία για την υγεία του.
Τα νέα για την κατάσταση του 99χρονου δούκα του Εδιμβούργου έφτασαν και στο νησί Τάνα του Νότιου Ειρηνικού, όπου περίπου 700 από τους 29.000 κατοίκους λατρεύουν τον πρίγκιπα Φίλιππο ως θεό.
Οι φυλές στο χωριό Yaohnanen -ένα τροπικό δάσος δύσκολο στην προσέγγιση- πιστεύουν ότι ο σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ Β' κατάγεται από ένα προγονικό πνεύμα που τους προσέχει.
«Πολλοί άνθρωποι εδώ θα ανησυχήσουν όταν θα το ακούσουν», δήλωσε ο Martin David Nilwo, διευθυντής τουρισμού της περιοχής, σύμφωνα με δημοσίευμα της The New York Post. «Διατήρησαν προσεκτικά το κίνημα υπέρ του πρίγκιπα Φιλίππου, ως ένα από τα πολύτιμα πολιτιστικά τους αγαθά».
Το κίνημα είναι παρόμοιο με τις «λατρείες φορτίου» μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι ντόπιοι διαφόρων νησιών του Ειρηνικού απέδωσαν την παράδοση αγαθών από πιο προηγμένες τεχνολογικά κοινωνίες σε ορισμένες τελετές.
Όμως, η θεοποίηση του ελληνικής καταγωγής πρίγκιπα Φίλιππου -του οποίου το πορτρέτο εμφανίστηκε σε δημόσια κτίρια πριν από την ανεξαρτησία του αρχιπελάγους του Βανουάτου το 1980- παγιώθηκε σχεδόν μισό αιώνα πριν, το 1974, όταν συνόδευσε τη βασίλισσα Ελισάβετ στην πρωτεύουσα του έθνους, Πορτ Βίλα, πάνω στο βασιλικό σκάφος Britannia.
«Ένας από τους κωπηλάτες που τους έπαιρναν στην ξηρά ήταν ένας άνδρας από την Τάνα που ονομάζεται Αρχηγός Τζακ», υπενθύμισε ο πρώην εκπρόσωπος του Παλατιού του Μπάκιγχαμ, Ντίκι Αρμπίτερ, στο The Post. «Νόμιζε ότι ο Φίλιππος ήταν πολεμιστής από πολύ παλιά που είχε κατέβει από τα βουνά και είχε φύγει στην Αγγλία για να αναζητήσει νύφη. Η νύφη που βρήκε είναι η βασίλισσα, οπότε ο Φίλιππος είναι ο θεός».
Σύντομα άρχισε να πιστεύεται ότι ο δούκας ήταν η μετενσάρκωση ενός φύλακα της Τάνα. «Από την άποψη των πιστών, δεν είναι Άγγλος αλλά από το νησί τους», δήλωσε ο ανθρωπολόγος Κερκ Χόφμαν. «Το αρχικό πνεύμα του οποίου βρίσκεται στη διαδικασία ανακύκλωσης είναι ένας από τους δικούς τους ανθρώπους».
Πράγματι, όταν του πήραν συνέντευξη για τον πρίγκιπα Φίλιππο, για το Christian Science Monitor το 2007, ο αρχηγός Τζακ Νάιβα είπε στον ανταποκριτή: «Είναι θεός, όχι άνθρωπος. Μερικές φορές ακούμε τη φωνή του, αλλά δεν μπορούμε να τον δούμε».
Τώρα, ο Χόφμαν είπε ότι οι φυλές-λαοί θα γεμίσουν με θλίψη για την κατάσταση του βασιλικού ειδώλου τους.
«Ήλπιζαν να επιστρέψει αυτοπροσώπως, αλλά η πιθανότητα να γίνει κάτι τέτοιοι είναι τώρα απίθανη», πρόσθεσε ο Χόφμαν, επίτιμος επιμελητής στο Πολιτιστικό Κέντρο του Βανουάτου. «Αλλά θα φανταστούν ότι το πνεύμα του μπορεί να επιστρέψει στο νησί».
Οι οπαδοί του, μερικοί από τους οποίους εξακολουθούν να φορούν παραδοσιακές φούστες με γρασίδι, έχουν ως θησαυρό μια μικρή συλλογή δώρων από τον πρίγκιπα Φίλιππο. Περιλαμβάνει μια ξεθωριασμένη φωτογραφία του δούκα που ποζάρει επισήμως σε ένα κοστούμι και γραβάτα με ένα Nul-Nul, ένα παραδοσιακό όπλο μάχης από το Βανουάτου που χρησιμοποιείται συχνά για να χτυπούν αγριόχοιρους, το οποίο έλαβε από τον Αρχηγό Τζακ. Μια άλλη εικόνα τον δείχνει να συναντά μια αντιπροσωπεία πέντε ανδρών από το Τάνα στο Κάστρο του Ουίνδσορ, το 2007.
«Υπάρχει ένας τεράστιος αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ τους», δήλωσε ο Χόφμαν, ο οποίος σημείωσε ότι ο μεγαλύτερος γιος του πρίγκιπα Φιλίππου, ο πρίγκιπας Κάρολος, πέρασε τέσσερις ώρες στο Βανουάτου τον Απρίλιο του 2018. Τότε του δόθηκε ένα σκαλιστό μπαστούνι ως δώρο για τον πατέρα του.
Παραδίδοντας το συμβολικό μπαστούνι στο αεροδρόμιο του Πορτ Βίλα, ο Τζίμι Τζόζεφ είπε στον πρίγκιπα Κάρολο: «Αυτό θα βοηθήσει τον πατέρα σου να περπατήσει επειδή είναι πολύ μεγάλος».
Κάποιοι μπορεί να λένε ότι ο σεβασμός για τον πρίγκιπα Φίλιππο είναι κάπως ειρωνικός, δεδομένης της ιστορίας του για τις πολιτικές γκάφες του. Το 2006, ρώτησε έναν Βρετανό ταξιδιώτη στην Παπούα Νέα Γουινέα: «Κατάφερες λοιπόν να μη σε φάνε;».
Αλλά αυτά δεν έχουν σημασία για τους οπαδούς του. Σήμερα, όσο οδυνηρό κι αν είναι για αυτούς, οι φυλές σχεδιάζουν μια εκδήλωση μνήμης του ειδώλου τους αν πεθάνει, καθώς πλησιάζει στο τέλος της θνητής του ύπαρξης.
«Θα πενθήσουν βαριά», είπε ο Χόφμαν. «Θα υπάρξει τελετουργικός θρήνος και επίσης μια σειρά από χορούς που ενσωματώνουν τμήματα της ιστορίας του νησιού».
Ο Jean-Pascal Wahé του Πολιτιστικού Κέντρου του Βανουάτου είπε ότι οι ιθαγενείς πιστεύουν ότι το πνεύμα του πρίγκιπα Φιλίππου «θα έρθει στην Τάνα» -και ότι το κίνημα θα συνεχιστεί με τον «διάδοχο του πρίγκιπα Φιλίππου, τον πρίγκιπα Κάρολο».