Η Βίκυ Σαρφάτη είχε μόλις κλείσει τα 17 όταν παντρεύτηκε τον άνθρωπο που έμελλε να εξελιχθεί στον πλουσιότερο τραπεζίτη του πλανήτη.
Πέντε δεκαετίες αργότερα είναι πλέον επικεφαλής της αμύθητης περιουσίας του Τζόζεφ Σάφρα, μιας περιουσίας που έχτισαν τρεις γενιές σε τέσσερις ηπείρους και η πλουσιότερη Ελληνίδα στη λίστα του «Forbes».
Μετά τον θάνατο του τραπεζίτη Τζόζεφ Σάφρα τον περασμένο Δεκέμβριο, ο έλεγχος ορισμένων από τα σημαντικότερα περιουσιακά του στοιχεία πέρασε στην 68χρονη χήρα και τα τέσσερα παιδιά της, καθώς είναι, μεταξύ άλλων, ιδιοκτήτες της ελβετικής J. Safra Sarasin και της βραζιλιάνικης Banco Safra -δύο τραπεζών με περιουσιακά στοιχεία περίπου 90 δισ. δολαρίων, όπως αναφέρει το Bloomberg-, αλλά και εταιρειών που συνδέονται με τα ακίνητα της οικογένειας, όπως ο ουρανοξύστης Gherkin στο Λονδίνο και το κτίριο στον αριθμό 600 της Λεωφόρου Μάντισον στη Νέα Υόρκη.
Σύμφωνα με τον δείκτη Bloomberg Billionaires Index, η προσωπική περιουσία της Βίκυς Σάφρα και των παιδιών της ξεπερνά συνολικά τα 16,2 δισ. δολάρια. Η μεταβίβαση της περιουσίας του Σάφρα στη χήρα και τα παιδιά τους είναι μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία, ενώ τις επόμενες δεκαετίες δισεκατομμυριούχοι αναμένεται να μεταβιβάσουν περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των δύο τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με τη UBS Group AG και την PwC.
«Ελάχιστες οικογενειακές επιχειρήσεις καταφέρνουν να περάσουν στα χέρια της τρίτης γενιάς. Στην περίπτωση του Σάφρα βλέπουμε μια καλοδομημένη διαδικασία, που φαίνεται ότι είχε μελετηθεί προσεκτικά για κάποιο διάστημα», λέει ο Ρομπέρτο Μπέντο Βιντάλ της Cambridge Family Enterprise Group Brazil, εταιρείας παροχής συμβουλών σε πλούσιες οικογένειες.
Η αρχή της επιχείρησης Σάφρα με τα καραβάνια με τις καμήλες στη Συρία
Η τραπεζική αυτοκρατορία του Σάφρα ανάγει τις ρίζες της στο Χαλέπι της Συρίας, όπου η οικογένεια έστησε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1840 -επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας- την επιχείρηση Safra Freres & Cie για τη χρηματοδότηση εμπορίου με καραβάνια με καμήλες. Εκεί γεννήθηκε και ο Τζέικομπ Σάφρα, που μετακόμισε με την οικογένειά του το 1953 στη Βραζιλία, όπου δημιούργησε μια εταιρεία που εμπορευόταν μεταλλεύματα, μηχανήματα και βοοειδή και αργότερα έστησε μια τράπεζα. Ο νεότερος γιος του, Τζόζεφ, σπούδαζε στην Αγγλία, όταν η οικογένεια μετακόμισε στη Νότια Αμερική. Αρκετά χρόνια αργότερα πήγε κι εκείνος στη Βραζιλία όταν άρχισε να επιδεινώνεται η κατάσταση της υγείας του πατέρα του και εκεί γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγό του, η οικογένεια της οποίας, όπως και των Σάφρα, είχε εβραϊκές ρίζες και είχε μεταναστεύσει από την Ελλάδα στη Βραζιλία στη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, όταν εκείνη ήταν ακόμη παιδί.
«Ήταν ένας έρωτας που γεννήθηκε με την πρώτη ματιά και θα κρατούσε μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του», ανέφερε η ετήσια έκθεση της J.Safra Sarasin. Η Βίκυ και ο Τζόζεφ Σάφρα παντρεύτηκαν το 1969 κι απέκτησαν τέσσερα παιδιά και 14 εγγόνια. Το μεγαλύτερο παιδί τους, ο 45χρονος Τζέικομπ, έχει αναλάβει τις διεθνείς δραστηριότητες της οικογενειακής επιχείρησης και ο νεότερος, ο 36χρονος Ντέιβιντ, το τιμόνι της βραζιλιάνικης εταιρείας. Ο πατέρας τους, που έπασχε από πάρκινσον, τους προετοίμαζε για πάνω από μια δεκαετία να αναλάβουν τους ρόλους τους και να οδηγήσουν τις τράπεζες της οικογένειας μέσα σ’ ένα χρηματοοικονομικό τοπίο που μεταβάλλεται, αντιμετωπίζοντας εξαρχής ανταγωνισμό στον παραδοσιακό δανεισμό, αλλά και να αποδείξουν τις ικανότητές τους σε νέα εγχειρήματα, όπως οι ψηφιακές τραπεζικές συναλλαγές και πληρωμές.
«H πρόκληση θα είναι να αναμορφώσουν την επιχείρηση φέρνοντας έναν φρέσκο αέρα σ’ ένα πολύ παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα», λέει ο Φρεντερίκο Μπάστος, καθηγητής του βραζιλιάνικου Πανεπιστημίου Ibmec.
H ζάπλουτη χήρα του τραπεζίτη που αποφεύγει τα φώτα της δημοσιότητας
Όπως και ο εκλιπών σύζυγός της, η Βίκυ Σάφρα σπάνια παραχωρεί συνεντεύξεις και διατηρεί χαμηλό προφίλ. Συνήθως οι σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις της αφορούν στη φιλανθρωπική δράση του Ιδρύματος Vicky and Josepf Safra. Η χήρα του τραπεζίτη μένει στην Ελβετία και σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση του θέματος δεν έχει ζήσει στη Βραζιλία για το μεγαλύτερο μέρος της περασμένης δεκαετίας. Ο αδελφός της Βίκυς Σάφρα, Έλιο Σαρφάτι, έχει εργαστεί επί τέσσερις δεκαετίες στην Banco Safra, ενώ η αδελφή της, Γκρέτα, είναι σύγχρονη καλλιτέχνιδα.
Τα άλλα δύο παιδιά των Σάφρα έχουν επιχειρήσεις εκτός του ομίλου της οικογένειας. Ο μεσαίος γιος του, ο 41χρονος Αλμπέρτι, εγκατέλειψε προ διετίας το Δ.Σ. της τράπεζας, αν και κράτησε το μερίδιο των μετοχών του στο Gruppo J. Safra, και δημιούργησε τη χρηματοοικονομική εταιρεία ASA Investments. Η 44χρονη Έστερ είναι εκπαιδευτικός και διευθύνει το σχολείο Beit Yaakov, που δημιούργησε το Ίδρυμα της οικογένειας στο Σάο Πάολο. Πρόσφατες κινήσεις δείχνουν ότι τα δύο αδέλφια που ασχολούνται ενεργά με τις οικογενειακές επιχειρήσεις προτίθενται να επεκτείνουν την αυτοκρατορία. Η J.Safra Sarasin ολοκλήρωσε πρόσφατα την εξαγορά των επιχειρήσεων private banking της Bank of Montreal στο Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη, ενώ η Banco Safra ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι εξαγοράζει τις δραστηριότητες private banking και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της Credit Agricole SA στη Βραζιλία.