Η Σοφία Κοκοσαλάκη έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα, σε ηλικία 47 ετών, μετά από μάχη με τον καρκίνο, βυθίζοντας στη θλίψη την οικογένειά της, τους φίλους της και το χώρο της μόδας.
Η Σοφία Κοκοσαλάκη ήταν και παραμένει η ξανθιά «θεά» της μόδας από την Ελλάδα, η πρώτη της σύγχρονης γενιάς σχεδιαστών που άνοιξε τα φτερά της στο εξωτερικό και έδειξε το δρόμο σε άλλους νεότερους, όπως η Μαίρη Κατράντζου που θήτευσε δίπλα της, η Ελληνίδα που έβαλε ξανά στα σόου στις εβδομάδες μόδας ανά τον κόσμο τα ντραπέ και το αρχαιοελληνικό στιλ, απογυμνωμένο από οτιδήποτε φολκλόρ, ιδωμένο με μια ροκ αισθητική.
Ολα αυτά και πολλά άλλα, σε ένα άρθρο πραγματική υπόκλιση στο ταλέντο και στα όσα συνεισέφερε στη μόδα η Σοφία Κοκοσαλάκη, υπογραμμίζει η Sarah Mower της Vogue.
H Vogue για τη Σοφία Κοκοσαλάκη
«Tο γεγονός ότι είδα τον Alexander McQueen να στριμώχνεται στο διάδρομο έξω από το σόου της Σοφίας Κοκοσαλάκη στις 20 Φεβρουαρίου του 2002, είναι η απόδειξη για τον αντίκτυπό της ως το κορίτσι από την Ελλάδα που διαμόρφωσε μια πιο φεμινιστική άποψη για τη μόδα. Μετά το θάνατό της στα 47 της χρόνια κάθισα και ξαναδιάβασα όλα όσα είχα γράψει για την Σοφία Κοκοσαλάκη.
Και εκεί υπάρχουν όλα, κατεγεγραμμένα στο Vogue Runway, αποδείξεις για το πόσο η Σοφία Κοκοσαλάκη απολάμβανε το σεβασμό από τα πιο σκληρούς κριτές -τους Λονδρέζους φοιτητές, τους συνομηλίκους της και από τον ίδιο τον McQueen που τότε ήταν ήδη σταρ, επικεφαλής του Οίκου Givenchy και εκείνη την περίοδο εξαιρετικά σπάνια εμφανιζόταν δημοσίως.
Κοκοσαλάκη, η σχεδιάστρια που έκανε το αρχαιοελληνικά φορέματα ροκ
Η Σοφία Κοκοσαλάκη ήταν -όπως και ο McQueen πρέπει να έχει αισθανθεί- προεξάρχουσα μιας διαφορετικής γενιάς του Λονδίνου. Ήταν η πρώτη σχεδιάστρια που βγήκε από το Central Saint Martins, η οποία ένωσε την κλασική ευρωπαϊκή κληρονομιά -τα κλασικά ντραπέ, την ελληνική παραδοσιακή τέχνη, με μια μινιμαλιστική αισθητική κάνοντας τα ρούχα αυτά ευκολοφόρετα, μπορούσες να τα δεις να φοράνε στο δρόμο, ή στα κλαμπ.
Στο ξεκίνημά της, οι συλλογές της ακολουθούσαν κατά πολύ τα βήματα της πρώιμης δουλειάς του Helmut Lang και του Nicolas Ghesquière στον Balenciaga, ενώ ταυτόχρονα μετέφεραν τη δική της αίσθηση για τη μουσική, το βιομηχανικό ρυθμό της Kraftwerk και της Joy Division. Η αποφασιστικότητά της να ξεκινήσει μόνη της άναψε τη θρυαλλίδα της φιλοδοξίας στα νεότερα μυαλά. «Παρακολουθώντας τι έκανε η Σοφία ήταν σαν παραισθησιογόνο για μένα ως μαθητής» λέει ο Κιμ Τζόουνς. «Αυτή η απίστευτη, κομψή μαχήτρια το κατάφερε».
Σοφία Κοκοσαλάκη: Η πρώτη της δοκιμή στο Saint Martin, στα 16 της
Όταν πρωτογνώρισα τη Σοφία, είχε μόλις αποφοιτήσει από το Central Saint Martins Masters το 1998. Ήταν η πρώτη από την ομάδα των ατομικιστών από κάθε γωνιά της γης που η καθηγήτρια Louise Wilson προόριζε να αναδιαμορφώσει τη φήμη του Λονδίνου ως μια αξιόπιστη πρωτεύουσας της μόδας. Αλλά η Σοφία, η οποία γεννήθηκε το 1972, είχε φτάσει από την Ελλάδα ήδη απόλυτα βέβαιη για το ποια ήταν και τι ήθελε να κάνει. «Ήμουν έτοιμη να εγκαταλείψω το σπίτι μου, τη χώρα μου, τον τρόπο ζωής μου, τα πάντα μου, για να πετύχω», μου είπε κάποτε. «Νόμιζα ότι η ζωή μου θα τελείωσε αν δεν με έπαιρναν στο Saint Martin. Ή θα με πάρετε ή θα αυτοκτονήσω!».
Ήταν 16 την πρώτη φορά που έκανε αίτηση. εμφανίστηκε με τρεις δημιουργίες, χωρίς portfolio, και την έκοψαν. «Η Λουίζ και εγώ θεωρήσαμε ότι ήταν ενδιαφέρουσα, είχε κάτι, αλλά ήταν πάρα πολύ νεαρή. Έπρεπε να την κόψουμε», λέει ο Fabio Piras, ο οποίος είναι τώρα ο καθηγητής του μαθήματος, και την θυμάται να παρουσιάζεται μπροστά στην επιτροπή. «Της είπαμε να επιστρέψει όταν κλείσει τα 18. Και τα υπόλοιπα τα ξέρεις. Ήταν μια από εκείνους τους φοιτητές που είναι απόλυτα επικεντρωμένοι στο να κάνουν μόδα με το δικό τους τρόπο, φτιάχνοντας το δικό τους label».
Κοκοσαλάκη: Ψηλή και αγαλματένια, μια ξανθιά θεά με μαύρο δερμάτινο τζάκετ
Ψηλή και αγαλματένια, μια ξανθιά θεά με μαύρο δερμάτινο τζάκετ, η Σοφία έκανε αυτό που ονειρευόταν το 1999. Οι συλλογές της, οι οποίες συγχώνευαν το μεγαλείο των αρχαίων δυνάμεων και την ενέργεια μιας γυναίκας ροκ σταρ, προσέλκυσαν γρήγορα τη διεθνή προσοχή. Της έγιναν προτάσεις συνεργασίας. Ηταν η πρώτη που διαδέχτηκε τους Raf Simons και Véronique Branquinho ως guest σχεδιάστρια στην εταιρεία δερμάτινων ειδών Milanese Ruffo Research.
«Οι στολές των Κρητικών είναι κάπως σέξι. Λίγο '70s, ακόμη και ροκ, αλλά με πρωτόγονο τρόπο!»
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 μετακόμισε στο Παρίσι, με νέες ιδέες αλλά με έμπνευση από το παρελθόν. Είχε ρίζες από την Κρήτη (σσ είχε κάνει και μια φωτογράφιση με νυφικά στο χωριό της). Ο πολιτικός μηχανικός πατέρας της και η δημοσιογράφος μητέρα της γεννήθηκαν και οι δύο στο νησί, «την αποκαλούμε πατρίδα», έλεγε. Έμαθε πλέξιμο και βελονάκι από τη γιαγιά της κατά τη διάρκεια των καλοκαιριών της διακοπών, τεχνικές που την οδήγησαν στα αφηρημένα κολάζ από κομμάτια δέρματος. Περιστασιακά έφτιαχνε ντραπέ, baggy παντελόνια φορεμένα με δερμάτινες μπότες, εμπνευσμένα από τις παραδοσιακές στολές των Κρητικών. «Φορούν χαλαρά παντελόνια, ίσιες μπότες, και ένα τουρμπάν με φούντες - και όλα σε μαύρο χρώμα. Απλά πιστεύω ότι είναι καταπληκτικό και κάπως σέξι. Πόσο συχνά μπορείς να πεις κάτι τέτοιο για μια παραδοσιακή φορεσιά; », έλεγε γελώντας. «Είναι λίγο '70s, ακόμη και ροκ, αλλά με πρωτόγονο τρόπο!».
Σοφία Κοκοσαλάκη, μια γυναίκα εκλεπτυσμένη, επινοητική και στωική
Ως γυναίκα, η Σοφία ήταν εκλεπτυσμένη, επινοητική και στωική. Το 2004, άρπαξε την ευκαιρία, όταν η ελληνική κυβέρνηση της ζήτησε να σχεδιάσει τα κοστούμια για την έναρξη και το κλείσιμο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Την επισκέφθηκα τότε για να δω τη δουλειά της, διοργανώνοντας ένα τεράστιο καστ σε ένα μυστικό, ζεστό χώρο κοντά στο αεροδρόμιο της Αθήνας. Κατάφερε να τιμήσει τον ελληνικό μύθο, την ιστορία και τον πολιτισμό μπροστά σε ένα παγκόσμιο ακροατήριο.
Εκείνη την εποχή, ως φίλη, διέκρινα ότι ακόμα και αν έδινε όλη της την ενέργεια σε αυτό το έργο, δεν ήταν μια περίοδος που ήταν στα καλύτερά της σε ό,τι αφορά στην υγεία της. Κάποια στιγμή νωρίτερα, μου είπε ότι είχε έρθει για πρώτη φορά στο Λονδίνο, ως παιδί, για να υποβληθεί σε θεραπεία για παιδική ασθένεια. Ήταν πάντα διακριτική με το θέμα της υγείας. Εζησε με αυτό και κινήθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε τίποτα να μην την εμποδίσει να πάρει το μέγιστο που θα μπορούσε να της προσφέρει η ζωή.
Στις μεθυστικές μέρες της παγκοσμιοποίησης, της ανάπτυξης της μόδας πολυτελείας και της πρώιμης ανάπτυξης του διαδικτύου, η Σοφία Κοκοσαλάκη πήγε στη Παρίσι, ανέλαβε την Vionnet για δύο χρόνια (διακρίθηκε ως η σχεδιάστρια των σύγχρονων αρχαιοελληνικών, θεϊκών φορεμάτων), πούλησε το brand της στη Renzo Rosso’s Only The Brave, μητρική εταιρεία της Diesel και όταν αργότερα η συνεργασία δεν λειτούργησε, μετακινήθηκε στη σχεδίαση της σειράς Diesel Black Gold’s για τα σόου του brand στη Νεά Υόρκη το 2010 και 2012 πριν ξανα-αγοράσει το brand της.
Το τελευταίο διάστημα επικεντρώθηκε στη σχεδίαση όμορφων νυφικών φορεμάτων και μιας επώνυμης συλλογής κοσμημάτων που φέρει τη σφραγίδα της ικανότητάς της να δημιουργεί αντικείμενα με μια αίσθηση αρχαιότητας μεν, αλλά με μια εντελώς σύγχρονη ζωτικότητα δε.
Σε Αθήνα και Λονδίνο θα δηλώνουν πάντα περήφανοι για τη δική τους Σοφία Κοκοσαλάκη
Ωστόσο, η μεγαλύτερη απόλαυσή της, ήταν η ζωή της με την κόρη της και τον σύντροφό της. Μια γυναίκα με μεγάλη αξιοπρέπεια, διακριτικότητα και χιούμορ, αφήνει μια κληρονομιά από καλές φιλίες στο Λονδίνο και την Αθήνα. Και εκεί (σσ στην Αθήνα) και εδώ (σσ στο Λονδίνο) δηλώνουν περήφανοι ότι η Σοφία Κοκοσαλάκη είναι δική τους».