Ο Άγιος Γεώργιος, γνωστός και ως Μεγαλομάρτυς ή Τροπαιοφόρος, είναι από τους δημοφιλέστερους Αγίους της Ορθοδοξίας.
Η μνήμη του Αγίου Γεωργίου τιμάται συνήθως στις 23 Απριλίου αν το Πάσχα πέφτει νωρίτερα από αυτή την ημερομηνία, αλλιώς η εορτή του Μεγαλομάρτυρα μετατίθεται τη Δευτέρα της Διακαινησίμου, δηλαδή τη Δευτέρα του Πάσχα. Φέτος η μνήμη του Αγίου Γεωργίου, τιμάται στις 25 Απριλίου, τη Δευτέρα του Πάσχα. Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος ή Μεγαλομάρτυς θεωρείται Άγιος της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Λουθηρανικής, της Αρμενικής και της Ορθόδοξης εκκλησίας.
Επειδή ο βίος του Αγίου Γεωργίου είναι στρατιωτικός, θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Ελληνικού Στρατού Ξηράς.
Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, θεωρείται επίσης προστάτης της γεωργίας. Το όνομα Γεώργιος είναι ελληνικό και προέρχεται από το ουσιαστικό «γεώργιον» που σημαίνει καλλιεργήσιμο και την περίοδο της γιορτής του, οι αγρότες σπέρνουν τα χωράφια τους, εξού και η επωνυμία του «σποριάρης».
Τα πρώτα βήματα του Αγίου Γεωργίου
O Άγιος Γεώργιος, γεννήθηκε μεταξύ 275-281 μ.Χ., στην Νικομήδεια της Βιθυνίας. Ο πατέρας του Γερόντιος καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Καππαδοκίας και ήταν στρατιωτικός και Συγκλητικός. Η μητέρα του Πολυχρονία καταγόταν από τη Λύδδα της Παλαιστίνης. Και οι δύο γονείς του Γεωργίου είχαν βαπτιστεί χριστιανοί.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια του Αγίου μετακόμισε στη Λύδδα, την πατρίδα της μητέρας του. Σε νεαρή ηλικία, ο Γεώργιος ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και εντάχθηκε στο Ρωμαϊκό Στρατό. Γρήγορα ξεχώρισε για τις ικανότητες και την ανδρεία του κι έλαβε το αξίωμα του Τριβούνου. Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός τον προήγαγε σε Δούκα (διοικητή) και Κόμη (συνταγματάρχη) στο σώμα της αυτοκρατορικής φρουράς.
Ο μαρτυρικός θάνατος του Αγίου Γεωργίου
Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός το 303 μ.Χ. ξεκίνησε διωγμούς κατά των Χριστιανών και ο Άγιος Γεώργιος αρνήθηκε να εφαρμώσει τις διαταγές που του ανατέθηκαν. Ο Μεγαλομάρτυρας, ομολόγησε την πίστη του μπροστά στα έκπληκτα μάτια του αυτοκράτορα, ο οποίος διέταξε να υποβάλλουν τον Άγιο Γεώργιο σε φρικτά βασανιστήρια, προκειμένου να αλλαξοπιστήσει.
Oι στρατιώτες του αυτοκράτορα τον αιχμαλώτισαν και μετά του έκοβαν τις σάρκες με ειδικούς τροχούς και μαχαίρια. Μετά, ενώ οι πληγές του ήταν ακόμη ανοικτές, τον έριξαν σε λάκκο με ασβέστη προκαλώντας του αφόρητους πόνους. Επειτα τον ανάγκασαν να βαδίσει πάνω σε πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια και υπέμεινε πόνο που άλλος άνθρωπος δε θα τον άντεχε.
Ο Μεγαλομάρτυρας βρήκε τραγικό θάνατο στις 23 Απριλίου το 303 μ.Χ. όπου και αποκεφαλίστηκε στα τείχη της Νικομήδειας. Το λείψανο του Γεωργίου, μαζί με αυτό της μητέρας του, η οποία μαρτύρησε την ίδια ή την επόμενη ημέρα, μεταφέρθηκε και τάφηκε στη Λύδδα. Από εκεί οι Σταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα της Αγίας Πολυχρονίας και τα μετέφεραν στη Δύση. Επί του τάφου του Γεωργίου ο Μέγας Κωνσταντίνος έκτισε υπέρλαμπρο ναό.
Η φήμη του Γεωργίου διαδόθηκε σε όλη την Ανατολή. Ήδη, τον 4ο αιώνα υπήρχαν στη Συρία ναοί με το όνομά του, ενώ στην Αίγυπτο είχαν χτιστεί προς τιμήν του 40 ναοί και 3 μοναστήρια. Στην Κωνσταντινούπολη αναφέρεται ναός του Γεωργίου, ήδη, από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Ηθη και έθιμα την ημέρα εορτής του Αγίου Γεωργίου
Οι «πεχλιβανήδες» στο Όλβιο Ξάνθης
Στην Ξάνθη, στο δημοτικό διαμέρισμα Ολβίου, η ημέρα του εορτασμού του Αγίου Γεωργίου είναι γεμάτη από πολιτιστικά δρώμενα. Από το μεσημέρι μια ομάδα ντόπιων, κρατώντας τα παραδοσιακά όργανα νταούλι και ζουρνά, γυρνούν στις γειτονιές του χωριού, προσκαλώντας τους κατοίκους να παρακολουθήσουν του αγώνες πάλης. Νεαροί παλαιστές από διάφορα μέρη της βόρειας Ελλάδας, οι λεγόμενοι «πεχλιβανήδες», συγκεντρώνονται σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο και παλεύουν, χωρισμένοι σε ζευγάρια.
Φορώντας δερμάτινο παντελόνι, που το μαζεύουν μέχρι τα γόνατα και το δένουν σφιχτά στη μέση, παλεύουν μέχρι να ρίξουν κάτω τον αντίπαλο. Νικητής ανακηρύσσεται ο παλαιστής που θα καταφέρει να ρίξει τον άλλον, με τρόπο ώστε να ακουμπήσει την πλάτη του στο έδαφος ή αυτός που θα μπορέσει να κατεβάσει το παντελόνι του αντιπάλου του. Τα χρήματα που μαζεύονται από το κοινό, δίνονται «μπαξίσι» σε αυτόν που θα νικήσει. Το έθιμο λέγεται ότι αναπαριστά τη μάχη του Αγίου Γεωργίου με τον δράκο και ήρθε στην Ελλάδα από τους πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης.
Ιπποδρομίες του Αγίου Γεωργίου στη Λήμνο
Ο Άγιος Γεώργιος είναι ένας αγαπημένος Άγιος των Λημνιών, για αυτό και τιμάται ιδιαίτερα στην Ανατολική Λήμνο. Πλήθος κόσμου συμμετέχει κάθε χρόνο στην αναβίωση του εθίμου των ιπποδρομιών, που γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα στο χωριό Καλλιόπη και έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία.
Προς τιμήν του Αγίου, οι κάτοικοι του χωριού ετοιμάζουν τα άλογα τους για τον αγώνα, ενώ οι καβαλάρηδες φορούν τιμητικά ένα κόκκινο μαντήλι στο λαιμό τους. Τη διοργάνωση αναλαμβάνει ο Αθλητικός Ιππικός Εξωραϊστικός Σύλλογος «Κέρος» Καλλιόπης, με τη συνδρομή του Δήμου Λήμνου.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας στις ιπποδρομίες συμμετείχαν δυο ομάδες, μια Χριστιανών και μια μουσουλμάνων, οι οποίοι σεβάστηκαν το έθιμο. Μόνο στον πόλεμο του '40 είχε σταματήσει το έθιμο για δυο χρόνια, καθώς δεν υπήρχαν νέοι στο χωριό για να αγωνιστούν.
Στις μέρες μας, οι κάτοικοι της Καλλιόπης και άλλων γειτονικών χωριών, εκτρέφουν και προπονούν άλογα, αποκλειστικά και μόνο για να λάβουν μέρος στις Ιπποδρομίες του Αγίου Γεωργίου. Ο νικητής στεφανώνεται στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου και βραβεύεται με ένα συμβολικό ποσό. Αμέσως μετά ανοίγει το χορό στο πανηγύρι που διοργανώνεται στην πλατεία του χωριού.
Ο πολιούχος της Αράχωβας Άγιος Γεώργιος
Η Αράχωβα κάθε χρόνο, επί τρεις μέρες, γιορτάζει τον πολιούχο της Άγιο με το ξακουστό «Πανηγυράκι». Οι κάτοικοι της πόλης, κάθε ηλικίας, γιορτάζουν ντυμένοι με τις παραδοσιακές του φορεσιές, οι άντρες φορώντας φουστανέλα και οι γυναίκες τοπικά φορέματα. Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης πραγματοποιείται η λιτανεία της εικόνας του Αγίου Γεωργίου στους δρόμους της πόλης.
Κωδωνοκρουσίες και κανονιοβολισμοί γεμίζουν την ατμόσφαιρα, δημιουργώντας ένα κλίμα ευφορίας. Κατά τη διάρκεια των τριήμερων εορταστικών εκδηλώσεων, αναβιώνουν παλιά έθιμα, όπως αθλητικοί αγώνες και πάλη. Τις εντυπώσεις κλέβουν οι γέροντες, οι οποίοι αγωνίζονται στην ανάβαση του ανηφορικού δρόμου πάνω από την εκκλησία. Στο τέλος της γιορτής στρώνεται ένα μεγάλο τραπέζι στην αυλή της εκκλησίας και το γλέντι «ανάβει» με τους παραδοσιακούς ρουμελιώτικους χορούς.
Δρακοκτονία στο Νέο Σούλι Σερρών
Μια κοπέλα οδηγείται στη πλατεία του χωριού, στο Νέο Σούλι Σερρών, όπου βρίσκεται το ομοίωμα του δράκου, υπό τη συνοδεία δύο μαυροφορεμένων νεαρών γυναικών. Ένας νέος εμφανίζεται πάνω σε λευκό άλογο σκοτώνει το δράκο και σώζει τηn κοπέλα. Το δρώμενο ολοκληρώνεται με το παραδοσιακό γλέντι με χορούς και τοπικά εδέσματα.
