Κατάθλιψη: Μια νόσος σοβαρή και πολύ διαδεδομένη που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Μαζί όμως με τους ασθενείς πλήττονται και οι φροντιστές, μια μεγάλη μερίδα ατόμων που επηρεάζονται είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Τι είναι η κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη είναι μια συχνή ψυχική νόσος, η οποία δεν κάνει διακρίσεις σε φύλα και ηλικία. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η κακή διάθεση και η απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης στις καθημερινές δραστηριότητες, η οποία επιμένει για περισσότερο από δύο εβδομάδες. Η νόσος συνοδεύεται συνήθως από συμπτώματα όπως διατροφικές διαταραχές ή διαταραχές ύπνου, απώλεια βάρους, κόπωση, αδράνεια, αίσθημα απελπισίας ή ακόμη και αυτοκτονικές τάσεις.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη επιστημονική ενημέρωση που διοργάνωσε η Janssen, υπολογίζεται ότι ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που ζουν με κατάθλιψη είναι περίπου 280 εκατομμύρια (ΠΟΥ, 2021) ενώ ο επιπολασμός (η αναλογία ενός συγκεκριμένου πληθυσμού που διαπιστώνεται ότι επηρεάζεται από την κατάθλιψη) σύμφωνα πάλι με τις εκτιμήσεις του ΠΟΥ, φέρνει την Ελλάδα στην 5η θέση παγκοσμίως.
Όπως μάλιστα δήλωσε ο κ. Ιωάννης Χατζημανώλης, Καθηγητής Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ: «Η κατάθλιψη εξακολουθεί να είναι μια δύσκολη ασθένεια και η επιβάρυνση που προκαλεί αυξάνει διαρκώς. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα σημαντική η ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου και η κατάλληλη αντιμετώπιση από τους ειδικούς».
Φροντιστές στην κατάθλιψη: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πόσο επηρεάζονται οι ίδιοι
Κάτι όμως που ίσως ελάχιστοι έχουν σκεφτεί είναι πως η κατάθλιψη δεν έχει αντίκτυπο μόνο στους ίδιους τους ασθενείς, αλλά και στους φροντιστές τους, τα άτομα δηλαδή εκείνα που παρέχουν άμισθη άτυπη φροντίδα και είναι είτε γονείς, είτε συγγενείς, είτε φίλοι και γείτονες (Στην Ελλάδα ο αριθμός των φροντιστών υπολογίζεται περίπου στα 3 εκατομμύρια). Είναι οι ανεπίσημοι φροντιστές που προσφέρουν πάντοτε αφιλοκερδώς υπηρεσίες έμπρακτης υποστήριξης και φροντίδας σε όσους το χρειάζονται.
Και η άτυπη αυτή παροχή υπηρεσιών φροντίδας είναι συχνά μια διαδικασία σωματικά επίπονη και ψυχολογικά απαιτητική, κυρίως λόγω του αυξημένου όγκου των αρμοδιοτήτων αλλά και των ευθυνών, που εκείνη φέρει. Επιπλέον, όταν η φροντίδα αποκτά μακροχρόνια χαρακτηριστικά τότε μπορεί να αναπτυχθούν δυσάρεστα συναισθήματα εξάντλησης, απογοήτευσης, θλίψης ή και ενοχών στους φροντιστές.
Όπως μπορεί να κατανοήσει κανείς, η πανδημία επηρέασε περαιτέρω τη ζωή των φροντιστών. Μάλιστα, σύμφωνα με πανευρωπαϊκή έρευνα των Eurocarers, η πανδημία του κορωνοϊού, είχε αρνητική επίπτωση στην κοινωνική ζωή τους (79%), στην ποιότητα ζωής τους (77%), στην ψυχική υγεία/ ψυχολογική κατάσταση (67%) αλλά και στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας/ κοινωνικές υπηρεσίες τόσο για τον αποδέκτη φροντίδας (60%) όσο και την κατάσταση της υγείας του αποδέκτη φροντίδας (54%).
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό, πως οι άτυποι, οικογενειακοί φροντιστές είναι επιρρεπείς και οι ίδιοι στην κατάθλιψη καθώς το βάρος της φροντίδας που επωμίζονται είναι επαχθές και τη σημερινή εποχή της πανδημίας ολοένα και αυξανόμενο. Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν, χρειάζονται στήριξη και αναγνώριση, κάτι που έγινε με τον νέο εργασιακό νόμο που ψηφίστηκε το 2021 και κατοχύρωσε ορισμένα δικαιώματα γι’ αυτούς.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν στην πρόσφατη επιστημονική ενημέρωση, που πραγματοποιήθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από την Janssen, για την νόσο της κατάθλιψης.
Οι άτυποι αυτοί φροντιστές όμως, χρειάζονται την περαιτέρω στήριξη της πολιτείας και των πολιτών. Όπως δήλωσε η υπεύθυνη Επικοινωνίας της Janssen Ελλάδος, Κέλυ Σταυροπούλου στην επιστημονική ενημέρωση για τη νόσο της κατάθλιψης: «Η έγκυρη ενημέρωση είναι σύμμαχος απέναντι σε μια ασθένεια όπως η κατάθλιψη. Εμείς στη Janssen έχουμε πάντα στο επίκεντρο το όφελος των ασθενών, στηρίζοντας γιατρούς και φροντιστές. Με την επιστημονική καινοτομία, κάνουμε πράξη την αλληλεγγύη, είμαστε δίπλα στους ασθενείς και την κοινωνία».