Ο εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού είναι ένα θέμα που κυριαρχεί στην επικαιρότητα και οι απορίες μας είναι πολλές.
Ο Κωνσταντίνος Παπανικολάου, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος και επιστημονικός συνεργάτης του «Υγεία», απαντά στις πιο σημαντικές από αυτές:
Υπάρχει περίπτωση να αρρωστήσω με COVID-19 μετά τον εμβολιασμό;
Όχι. Τα -έως τώρα- εγκεκριμένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό φαρμάκων (ΕΜΑ) εμβόλια, δηλαδή αυτά των εταιρειών Pfizer και Moderna δεν περιέχουν τον ίδιο τον ιό. Συνεπώς δεν προκαλούν νόσηση από τον κορωνοϊό, ενδέχεται όμως να προκαλέσουν χαμηλό πυρετό κατά την επαγωγή της ανοσίας. Αυτό είναι μέρος του μηχανισμού δράσης του εμβολίου και δεν αποτελεί πραγματική νόσο. Αν κάποιος νοσήσει κατά τη διάρκεια του εμβολιασμού ή λίγο μετά από αυτόν, αυτό θα συμβεί γιατί ο ασθενής εκτέθηκε στον SARS-CoV-2 πριν το εμβόλιο προλάβει να κτίσει προστασία.
Θα έχω θετικό τεστ για τον ιό μετά το εμβόλιο;
Είναι πιθανό να έχετε θετικό τεστ αντισωμάτων στο αίμα λίγες εβδομάδες μετά το εμβόλιο, καθώς αυτός είναι ο τρόπος που έρχεται η προστασία έναντι του ιού, με δημιουργία αντισώματος είτε μετά από νόσηση (φυσική ανοσία) είτε μετά από εμβολιασμό. Δεν υπάρχει περίπτωση να έχετε θετικό το μοριακό τεστ ή το rapid αντιγονικό τεστ που κάνουμε στο ρινοφάρυγγα ή στοματοφάρυγγα για να διαγνώσουμε τρέχουσα λοίμωξη COVID-19.
Αν έχω περάσει COVID-19, πρέπει να κάνω το εμβόλιο;
Ναι. Υπάρχουν στοιχεία ότι η φυσική ανοσία μετά τη λοίμωξη δεν διαρκεί πολύ και δεν προστατεύει απόλυτα από επαναλοίμωξη. Φαίνεται ότι η φυσική ανοσία μετά από λοίμωξη διαρκεί 3 με 12 μήνες, δεν είναι όμως το ίδιο για όλους και εξαρτάται μεταξύ άλλων και από το πόσο βαριά ήταν η νόσηση (όσο πιο βαριά ήταν η νόσηση τόσο περισσότερο μένουν στο αίμα τα προστατευτικά αντισώματα). Χρειάζεται συνεπώς εμβολιασμός και σε αυτή την περίπτωση, αλλά πιθανότατα λίγο αργότερα.
Με προστατεύει το εμβόλιο;
Ναι, το εμβόλιο παρέχει προστασία εκπαιδεύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδράσει στον ιό. Τα διαθέσιμα δεδομένα από τα εγκεκριμένα εμβόλια αλλά και από αυτά που ακόμα δεν έχουν εγκριθεί, υποδεικνύουν υψηλό επίπεδο προστασίας γύρω στο 80 – 90%. Έτσι μπορεί να αποφύγει κανείς τη βαριά νόσηση και τις επιπλοκές της νόσου COVID-19. Από την άλλη είναι απολύτως απαραίτητη η συνεχής τήρηση των μέτρων προστασίας (χρήση μάσκας, υγιεινή των χεριών, τήρηση αποστάσεων), ακόμα και μετά τον ατομικό εμβολιασμό, μέχρι να κτιστεί ανοσία της αγέλης στο γενικό πληθυσμό μέσω του μαζικού εμβολιασμού.
Τα εμβόλια με mRNA επιδρούν στο DNA μου;
Όχι. Το messenger RNA του ιού δεν εισέρχεται στον πυρήνα του κυττάρου όπου βρίσκεται το δικό μας DNA. Απλώς δίνει παροδική εντολή στο κύτταρο μας να παράξει πρωτεΐνη του ιού, έναντι της οποίας στη συνέχεια αντιδρά το ανοσοποιητικό μας σύστημα και τελικά εκπαιδεύεται να αντιδρά στον ιό.
Ποιες είναι οι συχνότερες παρενέργειες του εμβολίου;
• Συστηματικές: χαμηλός πυρετός, κρυάδες, κακουχία, μυαλγίες, ναυτία, διάρροια, έμετος.
• Τοπικές: πόνος στο σημείο έγχυσης, ερύθημα.
Αν έχω αλλεργίες είναι επικίνδυνο το εμβόλιο;
Αναφέρονται αντιδράσεις υπερευαισθησίας περίπου στο 2% των εμβολιασθέντων. Οι περισσότερες είναι ήπιες, υπήρξαν όμως και λίγα περιστατικά αναφυλαξίας που χρειάστηκαν αντιμετώπιση με επινεφρίνη (αδρεναλίνη).
• Αν έχετε αλλεργίες σε τροφές ή φάρμακα χορηγούμενα από του στόματος μπορείτε να κάνετε το εμβόλιο κανονικά.
• Αν έχετε αλλεργία σε άλλο εμβόλιο ή ενέσιμο φάρμακο καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.
• Αν έχετε ιστορικό αλλεργίας στην ουσία PEG (πολυαιθυλενογλυκόλη) που περιέχεται στα mRNA εμβόλια, ή σε άλλο συστατικό του εμβολίου, συνιστάται να μην εμβολιαστείτε με αυτά τα εμβόλια.
• Αν, τέλος, εμφανίσατε άμεση αντίδραση (σε λιγότερο από 4 ώρες) μετά τη πρώτη δόση mRNA εμβολίου, συνιστάται να μην κάνετε τη δεύτερη δόση.
Γράφει ο
Κωνσταντίνος Παπανικολάου
Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ