Μεγάλη είναι η συζήτηση γύρω από το αντιδιαβητικό φάρμακο σεμαγλουτίδη, που χρησιμοποιείται από celebrities και influenvers για απώλεια βάρους.
Το Ozempic έχει γίνει trend στα social media και στα φαρμακεία, ενώ το τελευταίο διάστημα έχει πάνω από 300 εκατομμύρια προβολές στο TikTok.
Το φάρμακο έγινε θέμα ακόμα και στα βραβεία Όσκαρ. «Όταν κοιτάω στην αίθουσα δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ, είναι το Ozempic σωστό για εμένα;», είπε ο παρουσιαστής της απονομής Τζίμι Κίμελ.
Στο TikTok ο ένας μετά τον άλλο δίνουν συμβουλές και ανεβάζουν τα βίντεο σωρηδόν. «Εδώ είμαστε ένας χρόνος με Ozempic ας μιλήσουμε για κάποια πράγματα που έμαθα. Αν εσείς τώρα βρίσκεται το περιεχόμενό μου είμαι η Νατάσα. Εγώ άρχισα να παίρνω το Ozempic στις αρχές Ιανουαρίου του 2022 και αύριο είναι Ιανουάριος 2023. Έχω αντίσταση στην ινσουλίνη ψηλή CRP (…)», λέει μια χρήστης, όπως μετέδωσε ρεπορτάζ του Mega.
Παρέμβαση φαρμακοποιών και διατροφολόγων
Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που προειδοποιούν για παρενέργειες. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος ζητά ελέγχους στους γιατρούς, αφήνοντας αιχμές για το αν πράγματι τηρούνται τα θεραπευτικά πρωτόκολλα στη συνταγογράφηση, επειδή το 2021 διατέθηκαν στην ελληνική αγορά περίπου 50.000 σκευάσματα και ο αριθμός αυτός επταπλασιάστηκε το 2022 φτάνοντας τις 362.000.
Οι γιατροί τα βάζουν με όσους παίρνουν αλόγιστα το φάρμακο, που όμως -όπως παραδέχονται- αναμένεται να χρησιμοποιηθεί ως αδυνατιστικό. «Πράγματι, φαίνεται ότι οδηγούνται οι αντίστοιχοι οργανισμοί να δικαιολογήσουν την χρησιμότητα τους και στην παχυσαρκία», είπε ο Χρήστος Ζούπας, Διευθυντής Διαβητολογικής Κλινικής.
Ο λόγος που τα φάρμακα εξαφανίζονται είναι η μόδα που ξεκίνησε από το Hollywood και κάνει χιλιάδες υπέρβαρους και στη χώρα μας να αγοράζουν φάρμακα για να χάσουν βάρος, με αποτέλεσμα οι διαβητολογικοί ασθενείς να μην έχουν πρόσβαση.
Την ίδια ώρα άπαντες καλούν τους υπέρβαρους να προσέχουν πολύ τις πωλήσεις μέσω ίντερνετ καθώς πάντα υπάρχει ο κίνδυνος επιτήδειοι να εκμεταλλευτούν τη ζήτηση για πλαστά φάρμακα.
«Καμπανάκι» για το φάρμακο από την Ελληνική Διατροφολογική Εταιρεία
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, Δημήτρη Γρηγοράκη, όσοι θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα φάρμακα θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί.
«Επιβεβαιώνω όσα ακούγονται και περισσότερο τις καταγγελίες του Φαρμακευτικού Συλλόγου σχετικά με την αλόγιστη συνταγογράφηση του συγκεκραμένου φαρμάκου. Πράγματι έχει αποτέλεσμα σύμφωνα με τις μελέτες», είπε στην εκπομπή «Live News» του Mega.
Η θέση της ΕΛΔΕ σχετικά με τη χρήση του Ozempic στο αδυνάτισμα:
Για την πλήρη και διεξοδική ενημέρωση των ενδιαφερομένων, η Ελληνική Διατροφολογική Εταιρεία εκδίδει την ακόλουθη ανακοίνωση.
Μεγάλη δημοσιότητα έχει λάβει η χρήση του Ozempic (σεμαγλουτίδη) για την απώλεια βάρους. Η σεμαγλουτίδη (semaglutide) είναι αγωνιστής των υποδοχέων του πεπτιδίου GLP1. Δρα με τον ίδιο τρόπο όπως το πεπτίδιο GLP-1 (μια ορμόνη που παράγεται στο έντερο) αυξάνοντας την ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνεται από το πάγκρεας μετά τη λήψη τροφής. Αυτό συντελεί στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
H σεμαγλουτίδη είναι ένα ανερχόμενο φάρμακο, το οποίο κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία Ozempic και χορηγείται σε εβδομαδιαία βάση με υποδόρια ένεση. Προορίζεται για τη θεραπεία των διαβητικών ασθενών, ωστόσο τελευταία χρησιμοποιείται και από άτομα που επιθυμούν να απωλέσουν βάρος. Βέβαια, όπως με όλα τα φάρμακα έτσι και η σεμαγλουτίδη προκαλεί διάφορες ανεπιθύμητες ενέργειες που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες δράσεις αφορούν τόσο σε διαταραχές του πεπτικού συστήματος όπως διάρροια, εμετό και ναυτία, όσο και σε νευρολογικές (ζάλη), ηπατικές και χοληφόρων αγγείων (οξεία παγκρεατίτιδα, χολολιθίαση), καρδιολογικές (αυξημένος καρδιακός ρυθμός) κλπ.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ο τύπος φαρμάκου στον οποίο ανήκει η σεμαγλουτίδη, δηλαδή αγωνιστών υποδοχέα GLP-1, έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του θυροειδούς.
Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) ανέδειξε πρώτος το θέμα με ανακοίνωσή του, «φωτογραφίζοντας» ορισμένους ιατρούς ως υπεύθυνους για την -εκτός ενδείξεων- συνταγογράφηση του φαρμάκου, όχι σε ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, αλλά σε πολίτες που απλώς θέλουν να χάσουν λίγα κιλά. Ο ΠΦΣ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «ενώ έχει διπλασιαστεί η συνταγογράφηση του φαρμάκου σε σχέση με το περσινό αντίστοιχο διάστημα, δεν έχουν διπλασιαστεί οι διαβητικοί με ενδείξεις χορήγησης του φαρμάκου! Για το λόγο αυτό ζητάμε από την πολιτεία να προβεί άμεσα στον έλεγχο της συνταγογράφησης για όλα τα σκευάσματα Ozempic που έχουν συνταγογραφηθεί μέχρι τώρα για να διαπιστώσει αν πράγματι τηρούνται τα θεραπευτικά πρωτόκολλα».
Ο ΕΟΦ επίσης ενημερώνει ότι το τελευταίο διάστημα υπάρχουν αναφορές από ορισμένες αρμόδιες αρχές στην Ε.Ε. για παράνομες online πωλήσεις παραποιημένων (ψευδεπίγραφων) OZEMPIC. Συνήθως πίσω από αυτές τις πωλήσεις υπάρχουν εγκληματικές οργανώσεις. Είναι επομένως σαφές, ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή στην προμήθεια του εν λόγω φαρμάκου από νόμιμες ή/και παράνομες πηγές που επισείουν μεγάλο κίνδυνο για τη υγεία τους.
Μία εξίσου σημαντική παράμετρος είναι το τι συμβαίνει με την επαναπρόσληψη βάρους μακροπρόθεσμα, όταν σταματά η χορήγηση του φαρμάκου. Η παράμετρος αυτή είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς αποτελεί κοινώς αποδεκτό επιστημονικό συμπέρασμα ότι το σημαντικότερο στον έλεγχο του βάρους και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι η μακροπρόθεσμη διατήρηση του απολεσθέντος βάρους.
Συμπερασματικά, η φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπερβαρότητας και της παχυσαρκίας συχνά αποπροσανατολίζει και απομακρύνει από τον πυρήνα της σωστής θεραπείας που είναι η αλλαγή στον τρόπο ζωής, η σωστή και ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση. Προς την κατεύθυνση, αυτή η Ελληνική Διατροφολογική Εταιρεία επισημαίνει ότι με δεδομένη την αποτυχία και εν τέλει την απόσυρση αντίστοιχων δημοφιλών φαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν: πχ. Isomeran (1997), Letigen (2002), Accomlia (2008), Reductil (2010), κλπ. ο πιο αποτελεσματικός και ασφαλής τρόπος για τη ρύθμιση του βάρους είναι η τροποποίηση του τρόπου ζωής, η υιοθέτηση υγιεινών και ισορροπημένων διατροφικών επιλογών και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι θα πρέπει να αναζητούν υπεύθυνη διατροφολογική καθοδήγηση, την οποία μπορεί μόνο να τους προσφέρει ο ειδικά καταρτισμένος επιστήμονας διαιτολόγος - διατροφολόγος.
Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος BSc, MSc, PhD
Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
Διδάκτωρ ΤΕΔΔ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
Επιστ/κός Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Α΄ Νευρολογική Κλινική,
Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Καθηγητής ΚΔΒΜ Πανεπιστημίου Αθηνών.