Οι κύστες ωοθηκών είναι τις περισσότερες φορές ανώμαλοι σχηματισμοί, γεμάτοι υγρό, που προέρχονται από τις ωοθήκες.
Πρόκειται για ένα αρκετά συνηθισμένο γυναικολογικό εύρημα που εντοπίζεται με τον γυναικολογικό υπέρηχο. Σπάνια έχουν συμπτώματα ή πόνο που θα σε προβληματίσουν και θα σε στείλουν στον γιατρό.
Συνήθως οφείλονται σε ορμονικές διαταραχές, οι περισσότερες μπορεί να εξαφανιστούν από μόνες τους και δεν αποτελούν κατά κανόνα ένδειξη καρκίνου. Παρόλο που δεν υπάρχει λόγος μεγάλης ανησυχίας, εκτός αν ο γυναικολόγος το επισημάνει, απαιτούν τακτική παρακολούθηση, γιατί μια κύστη υπάρχει περίπτωση να σπάσει καταστρέφοντας την ωοθήκη, κι αυτό είναι κάτι που δεν θέλουμε.
Πότε μπορεί να σπάσει
Μια κύστη μπορεί να σπάσει (ρήξη κύστης) – ελευθερώνοντας το περιεχόμενό της στην κοιλιακή χώρα ή να συστραφεί (συστροφή κύστης) – δηλαδή να φράξει την παροχή αίματος στην ωοθήκη. Και στις δύο περιπτώσεις προκαλεί έντονο πόνο αλλά στην περίπτωση συστροφής ο πόνος είναι μεγαλύτερος.
Ο Δρ. Θάνος Παράσχος,Γυναικολόγος - Μαιευτήρας, Ειδικός Γονιμότητας, Ενδοσκοπικός Χειρουργός, Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, εξηγεί πως όλες οι κύστες ωοθηκών μπορεί να υποστούν ρήξη. Οι πιο μικρές σε μέγεθος, υποχωρούν από μόνες τους σε ένα με δύο μήνες. Για εκείνες που είναι μεγαλύτερες είναι πιο επίφοβες.
Ο γυναικολόγος που παρακολουθεί την πορεία των κυστών είναι σε θέση να γνωρίζει αν χρειάζεται να επέμβει με θεραπεία ή ακόμη και χειρουργική αφαίρεση, ανάλογα με τον τύπο της κύστης και το ατομικό ιστορικό της γυναίκας.
Όπως εξηγεί ο Δρ. Παράσχος, τις λειτουργικές κύστες που είναι οι πιο συνηθισμένες στις γυναίκες αναπαραγωγική ηλικίας τις παρακολουθούμε και φεύγουν από μόνες τους ή με αντισυλληπτικά, τις καλοήθεις νεοπλασματικές που είναι λιγότερο συνηθισμένες συνήθως τις αφαιρούμε. Οι κακοήθεις κύστες που παρουσιάζονται πιο συχνά μετά την εμμηνόπαυση πρέπει να αφαιρεθούν χωρίς καμία χρονοκαθυστέρηση.
Τέλος, οι ενδομητριωσικές κύστες είναι αυτές που αναπτύσσονται παράλληλα με την ενδομητρίωση στις ωοθήκες και είναι γνωστές ως αιμορραγικές κύστες (“chocolate cysts”) και είναι αυτές που υφίστανται πιο συχνά ρήξη προκαλώντας πόνο.
Ποια συμπτώματα μπορεί να προειδοποιήσουν για πιθανή ρήξη
Μια κύστη ωοθηκών συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα παρά μόνο αν είναι πολύ μεγάλη ή σε περίπτωση ρήξης. Ποια είναι τα καμπανάκια που προειδοποιούν για πιθανή ρήξη της ωοθήκης;
Πυελικό άλγος: αυτό μπορεί να κυμαίνεται από εμμένουσα βαριά αίσθηση της κοιλιάς ή ξαφνικό και αιχμηρό πόνο.
Διαταραχή στην περίοδο: η περίοδος μπορεί να είναι ακανόνιστη, πιο βαριά από ότι συνήθως με περισσότερο πόνο και αίμα ή και ελαφρύτερη από το κανονικό.
Δυσκολίες σύλληψης: οι κύστες των ωοθηκών συνήθως δεν εμποδίζουν μια γυναίκα να μείνει έγκυος, αν και μερικές φορές μπορεί να τη δυσκολέψουν να συλλάβει, ιδιαίτερα αν είναι μεγάλη και επικίνδυνη για ρήξη.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με μια κύστη ωοθηκών έτοιμη να σπάσει είναι:
- πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ
- δυσκολία στην εκκένωση του εντέρου
- συχνή ανάγκη ούρησης
- φούσκωμα και πρησμένη κοιλιά
- αίσθημα μεγάλης πληρότητας μετά από λίγο φαγητό
O Δρ. Παράσχος εξηγεί ότι τα τελευταία αυτά 5 συμπτώματα μπορεί να συνδέονται και με άλλα προβλήματα κυρίως από το γαστρεντερικό σύστημα. Παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να αναβληθεί μια επίσκεψη στον γυναικολόγο, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης κύστης που κινδυνεύει να σπάσει. Αυτό που κυρίως επισημαίνει είναι ότι σε καθένα από αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να ενημερώνεται και ο γυναικολόγος κι όχι μόνο ο παθολόγος ή ο γαστρεντερολόγος.
Συνήθως μια κύστη παρακολουθείται από τον γυναικολόγο τακτικά και κρίνεται ότι χρειάζεται να αφαιρεθεί πριν κινδυνεύσει να γίνει ρήξη ή και για άλλους λόγους. Η αφαίρεση μια κύστηςγίνεται με κυστεκτομή. Η πιο σύγχρονη μέθοδος είναι η λαπαροσκόπηση. “Οι κύστες ωοθηκών μπορούν να αφαιρεθούν με ασφάλεια και αποτελεσματικά με λαπαροσκόπηση, αφήνοντας τον υγιή ιστό των ωοθηκών στη θέση του και ανέπαφο και διαφυλάττοντας το πολύτιμο αυτό για την γονιμότητα της γυναίκας όργανο. Αυτό μπορεί να σημαίνει την αφαίρεση μόνο της κύστης και την παραμονή των ωοθηκών άθικτων.
Μπορεί μια ρήξη να οδηγήσει σε αφαίρεση ωοθήκης
Δυστυχώς, η ρήξη μπορεί να προκαλέσει τέτοια ζημιά στην ωοθήκη που να χρειαστεί να γίνει ωοθηκεκτομή. Μια ωοθήκη όμως μπορεί να χαθεί κι αν η κύστη είναι πολύ μεγάλη ή είναι καρκινική. Σε περίπτωση καρκίνου των ωοθηκών μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση και των δύο ωοθηκών σας, οπότε δεν θα παράγετε πλέον ωάρια.
Βεβαιωθείτε ότι έχετε μιλήσει με τον χειρουργό σας σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στη γονιμότητά σας πριν από την επέμβαση, γιατί θα σας συμβουλεύσει για τις εναλλακτικές διατήρησης, ώστε να μπορεί να αποκτήσει παιδιά στο μέλλον αν δεν έχει αποκτήσει ήδη.
Διαβάστε όλα όσα θέλετε να μάθετε για την κύστη ωοθηκών εδώ:
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ. Θάνος
Παράσχος
T: (+30)
210 6774104