Οι ευρωβουλευτές της επιτροπής Απασχόλησης θέλουν να αποτρέψουν το «τεχνικό» άγχος και την υπερβολική «σύνδεση», προκειμένου να αντιμετωπιστούν από τη μία ζητήματα ψυχικής υγείας και από την άλλη να ενισχύθουν τα οφέλη της εργασίας από το σπίτι.
Η επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων συνεδρίσε την περασμένη εβδομάδα και ενέκρινε, με 38 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 1 αποχή, έκθεση για την Ψυχική Υγεία στον Ψηφιακό Κόσμο της Εργασίας.
Οι ευρωβουλευτές υπογράμμισαν τις θετικές συνέπειες της εργασίας από το σπίτι, όπως η αυξημένη ευελιξία και αυτονομία, αλλά προειδοποίησαν για τους σημαντικούς κινδύνους για την υγεία που απορρέουν από την υπερβολική σύνδεση, τη ασάφεια των ορίων μεταξύ εργασίας και ιδιωτικής ζωής, την υψηλότερη ένταση εργασίας ή το τεχνικό στρες.
Βασικές απειλές σε έναν ψηφιακό χώρο εργασίας
Οι ευρωβουλευτές απαρίθμησαν βασικούς κινδύνους για την ψυχική υγεία των εργαζομένων και το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, όπως ο έλεγχος και η επιτήρηση μέσω τεχνολογίας, μέσω λογισμικού και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, η απομακρυσμένη παρακολούθηση προόδου και απόδοσης σε πραγματικό χρόνο.
Τόνισαν αυξημένους στρεσογόνους παράγοντες όπως η οικονομική ανασφάλεια, ο φόβος της ανεργίας, η περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, η απομόνωση, καθώς και οι αλλαγές στο ωράριο εργασίας και η ανεπαρκής οργάνωση εργασίας που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 και την επακόλουθη οικονομική κρίση.
Τέλος, τόνισαν τη διακριτική μεταχείριση, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών πρόσληψης, λόγω φύλου, φυλετικά και εθνοτικά προκατειλημμένων αλγορίθμων που συμβάλλουν σε προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι.
Ο κίνδυνος του ψηφιακού αποκλεισμού
Από μια διαφορετική οπτική γωνία, οι ευρωβουλευτές επεσήμαναν τον αντίκτυπο που έχει η στροφή στην τηλεργασία στην ψυχική υγεία όσων κινδυνεύουν από ψηφιακό αποκλεισμό. Τόνισαν τη σημασία της καταπολέμησης του ψηφιακού χάσματος στην ΕΕ και την αναγκαιότητα επανεκπαίδευσης νεότερων και ηλικιωμένων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εργαζόμενοι διαθέτουν επαρκές επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων.
Προληπτικά μέτρα
Οι ευρωβουλευτές ζητούν να αντιμετωπιστούν επειγόντως τα ζητήματα ψυχικής υγείας μέσω διατομεακών και ολοκληρωμένων πολιτικών, ως μέρος μιας στρατηγικής της ΕΕ για την ψυχική υγεία, μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής περίθαλψης και με την προκήρυξη ενός ευρωπαϊκού έτους «Καλής ψυχικής υγείας» το 2023.
Νομικά δεσμευτικά κοινά πρότυπα και αρχές
Τονίζουν επίσης ότι τα κράτη μέλη δεν μοιράζονται νομικά δεσμευτικά κοινά πρότυπα και αρχές σχετικά με τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, γεγονός που οδηγεί σε de facto άνιση νομική προστασία των εργαζομένων. Για το σκοπό αυτό, ζητούν από την ΕΕ να ενεργήσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της.
Τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αναγνωρίσουν τα υψηλά επίπεδα προβλημάτων ψυχικής υγείας που σχετίζονται με την εργασία που υπάρχουν σε ολόκληρη την ΕΕ και να δεσμευτούν για τη ρύθμιση της ψηφιακής εργασίας και την προστασία της ψυχικής υγείας, μέσω των δικαιωμάτων κοινωνικής προστασίας και με τους εργοδότες και τους εκπροσώπους των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Το δικαίωμα στην αποσύνδεση
Η Κομισιόν και τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να συμπεριλάβουν τον αντίκτυπο της ψυχικής υγείας στα σχέδια αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και ετοιμότητας σε περίοδο υγειονομικής κρίσης και πανδημίας, τονίσουν οι ευρωοβυλευτές της επιτροπής.
Τέλος, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει, σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους, μια οδηγία σχετικά με ελάχιστα πρότυπα και προϋποθέσεις ώστε όλοι οι εργαζόμενοι να μπορούν να ασκούν αποτελεσματικά το δικαίωμά τους να αποσυνδέονται και να ρυθμίζουν τη χρήση των υφιστάμενων και των νέων ψηφιακών εργαλείων για την εργασία τους.
Η Ιρλανδή ευρωβουλευτής, Μαρία Ουόλς (ΕΛΚ), υπεύθυνη για την έκθεση το ξεκαθάρισε με μία πρόταση: «Δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία», δίνοντας τον τόνο στις επερχόμενες προκλήσεις που φέρνει η τηλεργασία και η διευρυμένη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στην εργασία.