Κώδωνα κινδύνου από την εκτεταμένη και συστηματική χρήση αγχολυτικών σκευασμάτων της κατηγορίας των βενζοδιαζεπινών κρούουν οι ειδικοί της ψυχικής υγείας, κάνοντας λόγο για επιθετικές παρενέργειες και πολλαπλασιαζόμενες επιπτώσεις.
Πού οφείλεται η μεγάλη αύξηση της χρήσης των αγχολυτικών; Ποιες οι συνέπειες από υπερβολική δοσολογία;
Σύμφωνα με έρευνες, τα τελευταία 15 χρόνια η ταυτόχρονη χρήση βενζοδιαζεπινών με άλλα ψυχοτρόπα έχει αυξήσει περίπου 300% τους θανάτους και τις προσελεύσεις στα επείγοντα των χρηστών αυτών των ουσιών.
Το Xanax (αλπραζολάμη) ανήκει στην οικογένεια των βενζοδιαζεπινών που περιλαμβάνει περίπου 30 φαρμακευτικές ουσίες με κοινό μηχανισμό δράσης.
Κύριες ενδείξεις συνταγογράφησης είναι οι αγχώδεις εκδηλώσεις και η αϋπνία. Γνωστοί εκπρόσωποι αυτής της κατηγορίας φαρμάκων είναι, εκτός από το Xanax, το Τavor (λοραζεπάμη), το Lexotanil (βρωμαζεπάμη) και το Stedon (διαζεπάμη).
Μιλώντας στο iefimerida.gr, ο ψυχίατρος Άγγελος Κομπορόζος υπογραμμίζει τα εξής:
Πού οφείλεται η αύξηση
Γρήγορη και -παροδικά- αποτελεσματική αντιμετώπιση του άγχους, όχι μόνο στο πλαίσιο ψυχιατρικών διαταραχών, αλλά και αυτού που προκύπτει από τις απαιτήσεις και τις αντιξοότητες της καθημερινότητας.
Αργοπορία στη διαπίστωση της επικινδυνότητας αυτών των ουσιών από διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς ελέγχων. Για παράδειγμα, μόλις το 2020 ο FDA (ο αμερικανικός Ε.Ο.Φ.) αναγνώρισε τον μεγάλο κίνδυνο κατάχρησης, εθισμού και εξάρτησης αυτών των ουσιών.
Η πανδημία Covid-19 φαίνεται να έπαιξε σημαντικό ρόλο λόγω της κοινωνικής απομόνωσης καθώς και της αδυναμίας πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας που επέφερε. Μεγάλη αύξηση της «ψυχαγωγικής» δράσης αυτών των ουσιών σε συνδυασμό με «παραδοσιακές» ανάλογες ουσίες όπως η κάνναβη, η κοκαΐνη, τα οπιοειδή και οι αμφεταμίνες. Λαμβάνονται είτε για να αυξήσουν το αποτέλεσμα είτε για να αμβλύνουν τα συμπτώματα στέρησης από τα υπόλοιπα ναρκωτικά.
Συνέπειες από υπερβολική δοσολογία
Αναπνευστική καταστολή, υποξία βραδυκαρδία, καρδιακή ανακοπή. Οι παρενέργειες αυξάνονται επιθετικά όταν λαμβάνονται σε συνδυασμό με άλλα ψυχοτρόπα (συνταγογραφούμενα ή μη) καθώς και με αλκοόλ.
Οι ηλικίες συνταγογράφησης
Αν και η συνταγογράφησή τους αποφεύγεται σε ανήλικους, υπάρχουν ψυχιατρικές διαταραχές αλλά και νευρολογικές καταστάσεις (επιληπτικοί σπασμοί) όπου η χρήση τους κρίνεται απαραίτητη. Παράλληλα όμως έχει αυξηθεί κατά πολύ η χρήση τους ως «ψυχαγωγικών» ναρκωτικών στους ανήλικους. Επίσης, μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η αύξηση της χρήσης τους από ανθρώπους τρίτης ηλικίας (<65 ετών), λόγω κυρίως της χρονιότητας χορήγησής τους.
Χρήση ανάλογα με την ηλικία
Οι έρευνες στον αμερικανικό πληθυσμό (που αποτελούν την πλειονότητα των μελετών) δείχνουν να μην υπάρχει πλέον διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα. Μελέτες από άλλες χώρες καταδεικνύουν μεγαλύτερο ποσοστό από γυναίκες.
