Αρκεί ένα και μοναδικό σοβαρό τραύμα στο κεφάλι για να οδηγήσει μερικούς ανθρώπους (ασφαλώς όχι όλους) σε εγκεφαλική βλάβη και σε άνοια πολύ αργότερα, μετά από δεκαετίες, ακόμη και αν ο ασθενής είχε προ πολλού θεραπευθεί πλήρως, σύμφωνα με μια νέα βρετανική έρευνα, με συμμετοχή ενός Ελληνα νευροεπιστήμονα της διασποράς.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντέιβιντ Σαρπ του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», σύμφωνα με το New Scientist και τους Financial Times, χρησιμοποίησαν τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ) για να μελετήσουν τον εγκέφαλο 21 ανδρών και γυναικών ηλικίας 29 έως 72 ετών, που είχαν υποστεί στο παρελθόν, πριν 18 έως 51 χρόνια, κάποιο τραύμα στο κεφάλι λόγω ατυχήματος (τροχαίου, πτώσης κ.α.), αθλήματος (μποξ, ποδοσφαίρου κ.α.) ή βίαιης επίθεσης. Ο εγκέφαλος τους συγκρίθηκε με τον εγκέφαλο 11 ανθρώπων με παρόμοια δημογραφικά και μορφωτικά χαρακτηριστικά, οι οποίοι δεν είχαν ιστορικό παρόμοιου τραυματισμού.
Αλτσχάιμερ ή άλλης μορφής άνοια
Διαπιστώθηκε ότι τα περισσότερα θύματα σοβαρού τραυματισμού (τα 15 από τα 21) είχαν πολύ υψηλότερα επίπεδα της τοξικής πρωτεΐνης TAU, η οποία αποτελεί δείκτη νευροεκφύλισης και πρόδρομο γνώρισμα της νόσου Αλτσχάιμερ ή άλλης μορφής άνοιας. Επίσης οι άνθρωποι με παλαιό εγκεφαλικό τραύμα εμφάνισαν χειρότερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης και γνωσιακά, πράγμα που δείχνει μια υποβάθμιση των εγκεφαλικών λειτουργιών τους.
Ερευνα: Οι παρέες και οι φίλοι ασπίδα στην άνοια
Ερευνα: Ο υγιεινός τρόπος ζωής ασπίδα για την άνοια
«Ενα μοναδικό μέτριο έως σοβαρό περιστατικό τραυματισμού μπορεί να πυροδοτήσει μια διαδικασία που οδηγεί σε χρόνια νευροεκφύλιση και άνοια», δήλωσε ο δρ Σαρπ και πρόσθεσε ότι «το παλαιό τραύμα μπορεί να ήταν αρκετά σοβαρό για να μείνει ο ασθενής μερικές μέρες στο νοσοκομείο, αλλά όχι καταστροφικό. Μετά από λίγους μήνες, θα είχε ξεχάσει ότι είχε τραυματισθεί».
Πρώτος συγγραφέας της μελέτης είναι ένας Ελληνας νευρολόγος, ο δρ Νίκος Γοργοράπτης του Τμήματος Επιστημών του Εγκεφάλου της Ιατρικής Σχολής του Imperial College.
Δεν υπάρχουν θεραπείες μέχρι στιγμής
Προς το παρόν δεν υπάρχουν θεραπείες για να αναστρέψουν την εκφύλιση του εγκεφάλου μετά από τραυματισμό. Όμως, είναι ελπιδοφόρο ότι οι επιστήμονες με επικεφαλής τον Σαρπ βρήκαν επίσης, σε μια ξεχωριστή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης Brain, ότι περίπου το ένα τρίτο των ανθρώπων που εμφανίζουν έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών τους μετά από παλαιό τραύμα, εμφανίζουν σημαντική βελτίωση, αν πάρουν μεθυλφενιδάτη (πιο γνωστή εμπορικά ως Ritalin).
Αυτό έδειξε μια κλινική δοκιμή σε 40 ανθρώπους, από τους οποίους οι μισοί πήραν το εν λόγω φάρμακο και οι άλλοι μισοί ψευδοφάρμακο (πλασίμπο). Το φάρμακο είχε θετικό αποτέλεσμα κυρίως στα άτομα με ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης, ενός σημαντικού νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο.