Για την πνευμονική εμβολή, μια δυνητικά θανατηφόρα επιπλοκή της φλεβικής θρόμβωσης, τις αιτίες και τα συμπτώματά της, τον τρόπο διάγνωσης, κυρίως όμως για τις νέες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές αντιμετώπισής της, μας μιλά ο Ευθύμιος Αυγερινός, Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής του Πανεπιστημίου Pittsburgh, ΗΠΑ και Συνδιευθυντής της Κλινικής Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.
Γενικά
Η πνευμονική εμβολή, απότοκος μια φλεβικής θρόμβωσης, είναι μια ολοένα και πιο συχά εμφανιζόμενη οξεία πάθηση των πνευμόνων / πνευμονικών αγγείων, έχει όμως ιδιαίτερα αυξηθεί τα δυο τελευταία χρόνια της πανδημίας λόγω της θρομβογόνου δράσης του COVID-19.
Ο συνήθης επιπολασμός της πάθησης είναι τουλάχιστον 60 νέοι ασθενείς με πνευμονική εμβολή το χρόνο ανά 100.000 κατοίκους, ωστόσο πολλές περιπτώσεις διαφεύγουν της διάγωσης. Η νόσος υποδιαγιγνώσκεται και συνεπώς υποθεραπεύεται.
Η πνευμονική εμβολή προσβάλλει ανθρώπους κάθε ηλικίας (πολύ συχνά νοσηλευόμενους ή χειρουργημένους ασθενείς) και σε αρκετές περιπτώσεις εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να είναι θανατηφόρος (το 1/10 των πασχόντων καταλήγουν μέσα στην πρώτη ώρα).
Μακροπρόθεσμα, ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των ασθενών μπορεί να έχουν ποικίλου βαθμού αναπνευστική δυσχέρεια, ιδιαίτερα κατά την άσκηση.
Η πρώιμη διάγνωση, η έγκαιρη έναρξη φαρμακευτικής αγωγής και οι σύγχρονες επεμβατικές θεραπείες για τις πιο βαριές μορφές πνευμονικής εμβολής, ανακουφίζουν τα συμπτώματα και επαναφέρουν την καρδιοπνευμονική λειτουργία προλαμβάνοντας την κατάρρευσή της.
Πνευμονική Εμβολή - Περιγραφή
Πνευμονική Εμβολή είναι η ξαφνική απόφραξη της κύριας αρτηρίας των πνευμόνων. Αυτό οφείλεται συνήθως στη δημιουργία θρόμβου σε κάποια άλλη περιοχή του σώματος ο οποίος, αφού αποσπαστεί, καταλήγει με την κυκλοφορία του αίματος στον πνεύμονα, μπλοκάροντας την πρόσληψη οξυγόνου και την αντλητική λειτουργία της καρδιάς.
Η πιο συνήθης περιοχή δημιουργίας τέτοιων θρόμβων είναι οι βαθύτερες φλέβες των κάτω άκρων και της πυέλου (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση).
Συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής
Η πνευμονική εμβολή εμφανίζεται με ποικίλα και συχνά άτυπα συμπτώματα κάνοντας την διαγνωστική προσέγγιση συχνά δυσχερή.
Το συχνότερο σύμπτωμα της πνευμονικής εμβολής είναι η δύσπνοια. Άλλα συμπτώματα είναι ο πλευριτικός πόνος, ο βήχας και η αιμόπτυση.
Πολλές φορές το πρώτο σύμπτωμα είναι η ζαλάδα και η λιποθυμία.
Καθώς η πνευμονική εμβολή συχνά είναι το επακόλουθο φλεβικής θρόμβωσης, συμπτώματα όπως πόνος και πρήξιμο στα πόδια μπορεί να προηγηθούν.
Διάγνωση πνευμονικής εμβολής
Η έγκαιρη αναγνώριση της πνευμονικής εμβολής έχει πολύ μεγάλη σημασία, εφόσον η άμεση ένρξη αντιπηκτική αγωγής και η εκτίμηση για εφαρμογή μιας από τις νεότερες ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες μπορεί να είναι σωτήριες για τη ζωή. Η αξονική τομογραφία θώρακος και κάποιες βασικές αιματολογικές εξετάσεις θέτουν τη διάγνωση.
Ο ρόλος της Πολυεπιστημονικής Ομάδας (PERT)
Η επικινδυνότητα της πνευμονικής εμβολής και η περιορισμένη υψηλή επιστημονική τεκμηρίωση των θεραπευτικών επιλογών δημιουργεί αντικειμενικές δυσκολίες και ανομοιογένεια στις προσφερόμενες θεραπείες.
Για το λόγο αυτόν, στα προηγμένα συστήματα υγείας των ΗΠΑ και Ευρώπης έχουν δημιουργηθεί Πολυεπιστημονικές Ομάδες Πνευμονικής Εμβολής (PERT – Pulmonary Embolism Response Team) που συγκεντρωνουν την υψηλή εξειδίκευση διαφορετικών ειδικοτήτων.
Στην Ελλάδα, μέχρι πρόσφατα, δεν υπήρχε αντίστοιχη δομή παροχής υγείας. Ο ασθενής με πνευμονική εμβολή αντιμετωπίζεται από τον εκάστοτε ειδικό/υπεύθυνο ιατρό, που μπορεί να είναι παθολόγος, καρδιολόγος, πνευμονολόγος, αιματολόγος ή αγγειοχειρουργός.
Κατά κανόνα, σε όλους αυτούς τους ασθενείς προσφέρεται ή παρουσιάζεται ως μοναδική και αναντικατάστατη η αντιπηκτική συντηρητική αγωγή. Σποραδικά προσφέρονται υπηρεσίες και πρόσβαση σε προηγμένες σύγχρονες θεραπείες, η σπανιότητα των οποίων ωστόσο δεν επιτρέπει εξέλιξη, βελτίωση και το μέγιστο δυνατό κλινικό αποτέλεσμα.
Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και για πρώτη φορά στη χώρα μας δημιουργήθηκε μια πολυεπιστημονική ομάδα αντιμετώπισης πνευμονικής εμβολής, πιστοποιημένη από τoν Αμερικανικό Οργανισμό PERT Consortium, με έδρα το Mass General Hospital της Ιατρικής Σχολής του Harvard.
Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, ενσωματώνοντας την τεχνογνωσία όλων των εμπλεκόμενων ειδικοτήτων, αποτελεί πλέον ένα από τα 5 πιστοποιημένα κέντρα της Ευρώπης και στοχεύει να αποτελέσει κέντρο αναφοράς στη συντηρητική και επεμβατική αντιμετώπιση αυτής της θανατηφόρας επιπλοκής.
Σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες στην υπηρεσία του ασθενούς
Η θεραπεία για την πνευμονική εμβολή στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτεί νοσοκομειακή περίθαλψη, ώστε τα ζωτικά σημεία του ασθενούς και η πορεία της νόσου να παρακολουθούνται στενά.
Η βάση της αντιμετώπισης της πνευμονικής εμβολής είναι τα αντιπηκτικά φάρμακα και για τους περισσότερους δεν απαιτείται κάτι παραπάνω. Τα αντιπηκτικά δεν διαλύουν το θρόμβο στις πνευμονικές αρτηρίες, δίνουν όμως χρόνο στο σώμα να τον διαλύσει με τα φυσικά θρομβολυτικά του αίματος.
Στις περιπτώσεις όπου η πνευμονική εμβολή απειλεί άμεσα τη ζωή μας, θα πρέπει να ληφθούν πιο επιθετικά μέτρα αντιμετώπισής της.
Σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες επιτρέπουν την άμεση αναρρόφηση του θρόμβου. Πραγματοποιούνται σε περιβάλλον χειρουργείου μέσω παρακέντησης του δέρματος στη βουβωνική χώρα. Υπό ακτινολογική καθοδήγηση, ειδικά σύρματα και καθετήρες κατευθύνονται στην πνευμονική αρτηρία, εντοπίζεται και απομακρύνεται ο θρόμβος. Η υποχώρηση των συμπτωμάτων και η «ανακούφιση» της καρδιάς και των πνευμόνων είναι άμεση.
Τα καλά αποτελέσματα σε τέτοιες καινοτόμες επεμβάσεις απαιτούν και ειδικά διαμορφωμένα υβριδικά χειρουργεία, που ενσωματώνουν όλη τη σύγχρονη τεχνολογία.
Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών πρόσφατα εγκαινίασε το μοναδικό στην Ελλάδα, νέο πιστοποιημένο Ρομποτικό Υβριδικό Χειρουργείο – «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» (Discovery IGS 740 της GΕ Healthcare), καθιστώντας το σημείο αναφοράς για τέτοιες προηγμένες θεραπείες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Με την πολυετή εξειδίκευση και εμπειρία της ομάδας μας στις ΗΠΑ και με σύμμαχο τον υπερσύγχρονο βιοϊατρικό εξοπλισμό του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, είμαστε σε θέση να προσφέρουμε την πλέον εξατομικευμένη, ακίνδυνη και ελάχιστα τραυματική λύση, για κάθε περίπτωση οξείας και χρόνιας φλεβικής θρόμβωσης.
Για περισσότερα ιατρικά νέα πατήστε εδώ.
