Όταν χρειάζεται να αποτραπεί μια εγκυμοσύνη μετά από σεξουαλική επαφή που έγινε χωρίς ή με ανεπαρκή αντισύλληψη, το καλύτερο που μπορεί να κάνει μια γυναίκα είναι να ενημερώσει τον γυναικολόγο της για να τις δώσει οδηγίες για την αντισύλληψη της επόμενης ημέρας.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι όταν για παράδειγμα η γυναίκα έχει ξεχάσει να λάβει το αντισυλληπτικό χάπι ή το προφυλακτικό του συντρόφου της βγει ή σπάσει κατά τη σεξουαλική πράξη. Επίσης, αν ο σύντροφος δεν αποσύρει το πέος του από τον κόλπο έγκαιρα, προκειμένου να εκσπερματίσει εκτός, όταν έχει επιλεγεί ως αντισύλληψη η μέθοδος της διακεκομμένης συνουσίας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, είναι χρήσιμο μια γυναίκα να πάρει το «χάπι της επόμενης ημέρας», προκειμένου να αποφευχθεί μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Όπως εξηγεί ο Δρ. Θάνος Παράσχος Γυναικολόγος - Μαιευτήρας, Ειδικός Γονιμότητας, Ενδοσκοπικός Χειρουργός, Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής emBIO,το χάπι της επόμενης μέρας είναι μία μέθοδος αντισύλληψης έκτακτης ανάγκης και οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να είναι πολύ καλά ενημερωμένες για τις παραμέτρους που αφορούν τη σωστή και ενδεικνυόμενη χρήση του.
Πώς ακριβώς λειτουργεί το χάπι της επόμενης μέρας;
Το χάπι της επόμενης ημέρας δεν προκαλεί αποβολή. Δε διακόπτει δηλαδή μια κύηση. Απλά την αποτρέπει. Στόχος της επείγουσας αντισύλληψης είναι να αποφευχθεί η εγκυμοσύνη. Η δράση του χαπιού εξαρτάται από τη φάση του κύκλου στην οποία βρίσκεται η γυναίκα, όταν το χρησιμοποιήσει. Στην αρχή του κύκλου θα δράσει η επιπλέον ποσότητα προγεστερόνης, εμποδίζοντας τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ωάρια. Αν η ωορρηξία έχει ήδη γίνει, τότε το χάπι θα εμποδίσει το σπερματοζωάριο να γονιμοποιήσει το ωάριο, ενώ ακόμη κι αν έχει προλάβει να γίνει γονιμοποίηση, το χάπι δε θα επιτρέψει στο γονιμοποιημένο ωάριο να εμφυτευτεί στη μήτρα.
Ποια είναι η δραστική ουσία του φαρμάκου;
Το χάπι της επόμενης μέρας περιέχει προγεστερόνη, την ορμόνη που περιέχουν και τα αντισυλληπτικά χάπια σε μεγαλύτερη όμως ποσότητα. Σε δύο χάπια είναι συγκεντρωμένη η απαιτούμενη ποσότητα της ορμόνης που απαιτείται για να αποτραπεί μια εγκυμοσύνη.
Πόσο σύντομα πρέπει να γίνει η χορήγησή του;
Το συντομότερο δυνατό, εντός των επόμενων τριών ημερών. Για να έχει όμως την καλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα, είναι σημαντικό το πρώτο χάπι να το πάρει η γυναίκα το γρηγορότερο μετά την «ύποπτη» σεξουαλική επαφή. Όσο πιο σύντομα το πάρει, τόσο πιο αποτελεσματικό θα είναι. Αν το χάπι της επόμενης ημέρας ληφθεί αμέσως μετά την επαφή, ακόμη και σε γόνιμες μέρες, η αποτελεσματικότητά του είναι σχεδόν 100%. Τις πρώτες 24 ώρες η επιτυχία του χαπιού φτάνει το 95%, στις 48 ώρες πέφτει στο 85%, ενώ αν ληφθεί από 49-72 ώρες μετά την επαφή τα ποσοστά επιτυχίας κυμαίνονται στο 58%. Μετά ωστόσο τις 72 ώρες, δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Το χρονικό όριο επομένως της δράσης του είναι οι επόμενες τρεις μέρες από την ύποπτη σεξουαλική επαφή.
Είναι ασφαλές;
Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλειά του έχουν τεκμηριωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Δε θα πρέπει ωστόσο να χρησιμοποιείται συστηματικά ως μέθοδος αντισύλληψης και μάλιστα χωρίς την καθοδήγηση του γυναικολόγου.
Έχει παρενέργειες η αντισύλληψη της επόμενης μέρας;
Μερικές φορές παρατηρούνται ενοχλητικά συμπτώματα, όπως ναυτία, ζάλη, έμετος και αίσθημα κούρασης. Λιγότερο συχνά οι γυναίκες αναφέρουν ευαισθησία στο στήθος και πονοκέφαλο. Τα συμπτώματα αυτά είναι προσωρινά και υποχωρούν μόνα τους τις επόμενες ημέρες. Γενικά, η πιο σοβαρή παρενέργειά του είναι η ναυτία, την οποία μπορεί να αποφύγει αν έχει φροντίσει να φάει κάτι πριν τη λήψη του. Αν ωστόσο η γυναίκα αντιμετωπίζει προβλήματα με το πεπτικό της σύστημα, καλό είναι να ενημερώσει τον γιατρό της, ώστε να τη συμβουλεύσει κατάλληλα.
Υπάρχει περίπτωση, ενώ πήρε μια γυναίκα το χάπι, να μείνει τελικά έγκυος;
Ναι, μπορεί τελικά να υπάρξει εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα αν δεν πάρει το χάπι αμέσως μετά την ύποπτη επαφή. Επίσης, με τη λήψη του χαπιού της επόμενης ημέρας αυξάνεται ελαφρώς - σε περίπτωση εγκυμοσύνης- ο κίνδυνος για εξωμήτρια κύηση. Αν, πάντως, υπάρχει ήδη εγκυμοσύνη, τότε το χάπι δε θα τη διακόψει, καθώς δεν μπορεί να προκαλέσει αποβολή ούτε να βλάψει το έμβρυο.
Μπορεί να το προμηθευτεί μια γυναίκα ανά πάσα στιγμή;Προς το παρόν χορηγείται μόνο με συνταγή γιατρού. Γι’ αυτό αμέσως μετά την ύποπτη επαφή, θα πρέπει η γυναίκα να επικοινωνήσει με τον γυναικολόγο της, για να της δώσει τις κατάλληλες οδηγίες.
Κινδυνεύει μια γυναίκα, αν το χρησιμοποιεί συχνά;
Το χάπι της επόμενης μέρας δε πρέπει να αντικαθιστά τις καθιερωμένες αντισυλληπτικές μεθόδους (διαβάστε περισσότερα). Ο ρόλος του ξεκινάει όταν αυτές δεν έχουν εφαρμοστεί σωστά. Δεν μπορεί, λοιπόν, να αποτελεί τακτική αντισυλληπτική μέθοδο, επειδή δεν είναι αυτός ο ρόλος του, ενώ θα πρέπει να το χρησιμοποιεί η γυναίκα, αφού συμβουλευτεί πρώτα τον γυναικολόγο της. Αν καταφεύγει σε αυτό τακτικά, είναι μάλλον καιρός να συζητήσει με τον γιατρό της το ενδεχόμενο να πάρει αντισυλληπτικά χάπια ή να εφαρμόσει κάποια άλλη αντισυλληπτική μέθοδο που της ταιριάζει π.χ. ενδομήτριο σπείραμα.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για γυναικολογικά θέματα και για θέματα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Θάνο Παράσχο, Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας,Ειδικός στην Εξωσωματική Γονιμοποίησηκαι Ενδοσκοπική Χειρουργική.
