Τα πρώτα ενδιάμεσα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών του εμβολίου της Moderna κατά του κορωνοϊού έδειξαν αποτελεσματικότητα 94,5%, δηλαδή μεταξύ των εμβολιασμένων εθελοντών καταγράφηκαν 94,5% λιγότερα κρούσματα της Covid-19 απ’ ό,τι σε εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Στις 9 Νοεμβρίου η Pfizer ανακοίνωσε ότι το δικό της εμβόλιο είναι κατά πάνω από 90% αποτελεσματικό. Η πραγματική διαφορά μεταξύ της αποτελεσματικότητας των δύο εμβολίων ίσως να μην είναι τόσο σημαντική, αφού τα αποτελέσματα αμφοτέρων είναι εντυπωσιακά.
Αμφότερες οι δοκιμές ήταν μεγάλης κλίμακας και ισχυρές από στατιστική άποψη. Η Pfizer και η συνεργαζόμενη μ’ αυτήν γερμανική BioNTech είπαν ότι σχεδόν 39.000 εθελοντές έλαβαν τις δεύτερες δόσεις μία εβδομάδα νωρίτερα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Η Moderna είχε χορηγήσει τουλάχιστον μία δόση σε 30.000 άτομα μέχρι τις 22 Οκτωβρίου.
Διαφορές στον σχεδιασμό των εμβολίων
Ωστόσο, ο σχεδιασμός των δύο εμβολίων διαφέρει ελαφρά, όπως υπογραμμίζει ο αναλυτής της Raymond James, Στίβεν Σίντχαουζ. Η Pfizer χορηγεί τη δεύτερη δόση μετά από τρεις εβδομάδες και μετρά την αποτελεσματικότητα μετά από επτά ημέρες. Η Moderna δίνει τη δεύτερη δόση μετά από 28 ημέρες και μέτρησε τα κρούσματα της Covid-19 14 ημέρες αργότερα. Άρα εκείνοι που εμβολιάστηκαν από τη Moderna είχαν 14 επιπλέον μέρες να αναπτύξουν ανοσία προτού μετρηθούν. «Η αποτελεσματικότητα είναι πιθανώς η ίδια», λέει ο Σίντχαουζ, σημειώνοντας ότι μια ασφαλέστερη σύγκριση θα είναι εφικτή όταν θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών των δύο εμβολίων σε ιατρικές επιθεωρήσεις.
Η ασφάλεια των δύο εμβολίων δείχνει επίσης καλή. Η Pfizer δεν ανέφερε προβλήματα ασφάλειας στην ανακοίνωσή της. Η Moderna έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά δεν ανέφερε σοβαρές παρενέργειες κι οι ενοχλητικοί πόνοι σε ποσοστό 4%-9% μεταξύ των εθελοντών είναι συνηθισμένοι σε άτομα που εμβολιάζονται.
Διαφορές στην αποθήκευση και τη διανομή των δύο εμβολίων
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις απαιτήσεις αποθήκευσης και διανομής των δύο εμβολίων. Το εμβόλιο της Pfizer πρέπει να αποθηκεύεται μακροπρόθεσμα υπό συνθήκες βαθιάς κατάψυξης έως και -80 βαθμών Κελσίου σε ειδικά ψυγεία, που συνήθως διαθέτουν μόνον ερευνητικά εργαστήρια και κάποια νοσοκομεία. Το εμβόλιο της Moderna από την άλλη μπορεί να διατηρηθεί στους -20 βαθμούς Κελσίου στην κατάψυξη ενός συνηθισμένου ψυγείου. Το εμβόλιο της Pfizer μπορεί να διατηρηθεί επί πέντε ημέρες στο ψυγείο ενός ιατρείου ή ενός φαρμακείου, ενώ η Moderna ανακοίνωσε ότι το δικό της εμβόλιο θα διατηρείται επί 30 ημέρες στο ψυγείο.
H Pfizer λέει ότι δεν αναμένει προβλήματα στη διανομή του εμβολίου της, που μπορεί να φθάνει ανά εβδομάδα σε νοσοκομεία και φαρμακεία και να διατηρείται εκεί. Ωστόσο, σε χώρες του τρίτου κόσμου το εμβόλιο της Μoderna θα είναι ευκολότερο να διανεμηθεί μέχρις ότου η Pfizer αναπτύξει τη νέα εκδοχή του εμβολίου της σε μορφή σκόνης.
Όσον αφορά την παραγωγή των εμβολίων η Pfizer κι η BioNTech έχουν ξεκινήσει από το καλοκαίρι στις εγκαταστάσεις της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας στο Πουρς του Βελγίου και στις ΗΠΑ η Pfizer σκοπεύει να έχει έτοιμες 50 εκατ. δόσεις μέχρι τα τέλη του έτους. Στην Κίνα η BioNTech βρίσκεται στη δεύτερη φάση των κλινικών δοκιμών μαζί με την συνεργαζόμενη μ’ αυτήν Fosun Pharma. Η Moderna από την άλλη λέει ότι μπορεί να παρασκευάσει φέτος 20 εκατ. δόσεις για τις ΗΠΑ και μεταξύ μισού και ενός δισ. το 2021. Στην Ευρώπη η Μoderna συνεργάζεται με την ελβετική Lonza Group και την ισπανική Laboratorios Farmaceuticos Rovi. Αμφότερα τα εμβόλια χορηγούνται σε δύο δόσεις, άρα ο αριθμός των ατόμων που θα τα λάβουν θα είναι ο μισός των δόσεων που θα βγουν από τις μονάδες παραγωγής.
Σε τι διαφέρουν τα εμβόλια των Pfizer, Moderna από άλλα
Η κινεζική κυβέρνηση δημοσίευσε τη γενετική αλληλουχία του κορωνοϊού SARS-CoV-2 που προκαλεί τh COVID-19, στα μέσα Ιανουαρίου, λίγες εβδομάδες μετά την αναγνώριση του ξεσπάσματος στην Ουχάν. Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στην ακολουθία της λεγόμενης «πρωτεΐνης ακίδας» που βρέθηκε στην επιφάνεια του ιού, η οποία επιτρέπει στον ιό να προσκολληθεί στα κύτταρα ξενιστές για να τα μολύνει. Τα εμβόλια των Moderna και Pfizer βασίζονται στην παροχή αλυσίδων γενετικού υλικού για να μετατρέψουν τα ανθρώπινα κύτταρα σε εργοστάσια πρωτεϊνών. Οι πρωτεΐνες -ακίδες, που δημιουργούνται από το σώμα, δεν είναι επικίνδυνες επειδή δεν υπάρχει ο υπόλοιπος ιός, ωστόσο, το σώμα «βλέπει» τώρα την πρωτεΐνη και σχεδιάζει τους ανοσοποιητικούς στρατιώτες, που θα την καταπολεμήσουν σε μελλοντική έκθεση.
Η τεχνολογία αυτή δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ σε εγκεκριμένο εμβόλιο και άλλα εμβόλια χρειάστηκαν 15-20 χρόνια για να αναπτυχθούν και να δοκιμαστούν. Η τεχνολογία mRNA επιλέχθηκε αυτή τη φορά επειδή οι επιστήμονες γνώριζαν ότι θα μπορούσε να αναπτυχθεί γρήγορα. Άλλα υποψήφια εμβόλια κατά της COVID-19 που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, στοχεύουν την πρωτεΐνη ακίδων μέσω ενός ιού φορέα ή μικροσκοπικού σωματιδίου.
Αισιοδοξία και για το εμβόλιο των AstraZeneca/Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Τα μαντάτα από τα εμβόλια των Pfizer και Μοderna σκόρπισαν αισιοδοξία και στο στρατόπεδο των AstraZeneca/Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που μολονότι χρησιμοποιούν μια διαφορετική τεχνολογία, ωστόσο όλα τους στοχεύουν στην ώθηση των κυττάρων για την παραγωγή της πρωτεϊνης, που πυροδοτεί την ανοσοαπόκριση. Το εμβόλιο των ΑstraZeneca/Πανεπιστημίου της Οξφόρδης χρησιμοποιεί έναν άκακο ιικό φορέα από χιμπατζή, ο οποίος βασίζεται σε μια εξασθενημένη εκδοχή ενός ιού του κοινού κρυολογήματος, για να παράσχει γενετική πληροφορία από τον κορωνοϊό στα ανθρώπινα κύτταρα ώστε να παράξουν την πρωτεΐνη ακίδα, προετοιμάζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον SARS-CoV-2, εάν αυτός προσβάλλει αργότερα τον οργανισμό.
«Το γεγονός ότι ένα ακόμη εμβόλιο [κατευθύνεται] στην πρόκληση ανοσοαπόκρισης έναντι της πρωτεΐνης S [πρωτεΐνης ακίδας] είναι ελπιδοφόρο για όλα τα άλλα υποψήφια εμβόλια, που έχουν ακολουθήσει αυτήν την προσέγγιση, είτε με φορέα είτε με mRNA ή αδρανοποιημένα εμβόλια», δήλωσε ο καθηγητής Μπιτ Κάμπμαν του του κέντρου εμβολίων στο London School of Hygiene & Tropical Medicine. Ο καθηγητής Άντριου Πόλαρντ του Oxford Vaccine Group συμφωνεί: «Τα θετικά αποτελέσματα από τις άλλες εταιρείες σημαίνει ότι είναι πιθανό να υπάρχουν πολλαπλά εμβόλια που πλησιάζουν το στόχο, κάτι που είναι υπέροχο νέο για τον κόσμο», είπε. Ο Πόλαρντ είπε στον Guardian ότι η ομάδα της Οξφόρδης / AstraZeneca αναμένει να έχει ευρήματα από την κλινική δοκιμή φάσης 3 μέσα σε λίγες εβδομάδες. Σε μια τέτοια περίπτωση ορισμένοι θεωρούν ότι το εμβόλιο των AstraZeneca/Πανεπιστημίου της Οξφόρδης μπορεί να λάβει έγκριση από τις αρμόδιες εποπτικές Αρχές περίπου την ίδια περίοδο ή ίσως και νωρίτερα από εκείνο των Pfizer/BioNTech.