Πολλοί άνδρες δεν γνωρίζουν πού βρίσκεται ο προστάτης τους, ποια είναι η λειτουργία του και πότε πρέπει να αρχίζει ο προληπτικός έλεγχος. Ακόμα περισσότεροι πιστεύουν πως τα προβλήματα από τον προστάτη θα τους απασχολήσουν αργά στη ζωή, μετά τα 60-70 έτη και δεν υπάρχει λόγος για έλεγχο νωρίτερα. Ωστόσο, η σωστή πληροφόρηση για τον προστάτη και τις παθήσεις του είναι ιδιαίτερα σημαντική από νεότερη ηλικία.
Ο Σεπτέμβριος έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως ο Μήνας Πρόληψης και Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Προστάτη. Ο προστατικός καρκίνος αποτελεί στις μέρες μας ένα από τα κυρίαρχα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός, αναφέρει ο κ. Ιωάννης Μπουζάλας, Ουρολόγος - Διευθυντής ΣΤ΄ Ουρολογικής Κλινικής, Κλινική Ενδοουρολογίας και Ελάχιστα Επεμβατικής Αντιμετώπισης της Ουρολιθίασης, Metropolitan General.
Υπολογίζεται ότι 1 στους 7 άνδρες θα διαγνωστεί κατά τη διάρκεια της ζωής του με καρκίνο του προστάτη.
- Αποτελεί την πιο συχνή μορφή κακοήθειας στους άνδρες στην Ευρώπη με σημαντικές επιπτώσεις στα εθνικά συστήματα υγείας.
- Ο αριθμός των ανδρών που βρίσκονται αντιμέτωποι με τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη συνεχώς αυξάνεται.
- «Στόχος μας είναι η μείωση της θνητότητας από καρκίνο του προστάτη και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανδρών που πάσχουν από τη νόσο» τονίζει ο κ. Μπουζάλας, προσθέτοντας πως «τα αίτια ανάπτυξης του προστατικού καρκίνου δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστά».
Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι:
- Αυξανόμενη ηλικία
- Κληρονομικότητα
- Εθνικότητα
Η ηλικία αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα κίνδυνου για τον καρκίνο του προστάτη, που σπάνια παρουσιάζεται σε άνδρες νεότερους από 40 ετών. Συνήθως εμφανίζεται στην 6η ή 7η δεκαετία της ζωής και είναι γεγονός ότι η συχνότητα εμφάνισής του έχει σχεδόν διπλασιαστεί κατά την διάρκεια των τελευταίων 20 χρόνων.
Ο καρκίνος του προστάτη έχει οικογενειακή προδιάθεση. Ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου διπλασιάζεται όταν πάσχει ένας συγγενής πρώτου βαθμού. Εάν οι συγγενείς που πάσχουν είναι δύο, τότε η πιθανότητα εμφάνισης πενταπλασιάζεται και αν είναι τρεις, η πιθανότητα εμφάνισης φτάνει το 97%.
Η βιολογία του προστατικού καρκίνου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των ανδρών καθώς γερνά εμφανίζει μικρές εστίες προστατικού αδενοκαρκινώματος, οι οποίες ουδέποτε θα αποκτήσουν κλινική σημαντικότητα. Η παρατήρηση αυτή αποτελεί τη βάση για την αποδοχή της σημασίας της διάκρισης μεταξύ επιθετικών και μη επιθετικών καρκίνων προστάτη. Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια νόσος με σημαντική ετερογένεια και θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί μια πάθηση με δύο πρόσωπα:
- Mια θεωρητικά ''αθώα'' μορφή, η οποία δεν θα επηρεάσει την επιβίωση ούτε την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
- Mια πιο ''επιθετική'' μορφή που σύντομα θα γίνει επώδυνη και θανατηφόρα.
«Στόχος μας», σημειώνει ο κ. Μπουζάλας «είναι από τη μια πλευρά να διαγνώσουμε νωρίς εκείνες τις μορφές της νόσου που τελικά θα είναι απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς και να τις θεραπεύσουμε, και από την άλλη να αποφύγουμε την υπερδιάγνωση και υπερθεραπεία του προστατικού καρκίνου».
Σήμερα η έγκαιρη διάγνωση είναι εφικτή, αρκεί κάθε άνδρας να ευαισθητοποιηθεί απέναντι στο πρόβλημα και να μάθει γι’ αυτό. Η θεραπεία της κάθε περίπτωσης είναι μοναδική, και ενώ σε άνδρες πάνω από τα 70 έτη αρκεί ίσως μόνο η παρακολούθηση, σε νέους ασθενείς η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση και επιθετική. Ο προληπτικός έλεγχος ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο του προστάτη, αφού είναι πολύ πιο εύκολο να θεραπευθεί αν εντοπιστεί σε πρώιμο στάδιο και πριν εξαπλωθούν τα καρκινικά κύτταρα σε άλλα μέρη του σώματος.
Η εξέταση για τον έλεγχο του PSA στο αίμα στοχεύει στην ανίχνευση του καρκίνου σε ένα πρώιμο στάδιο, που επιδέχεται θεραπευτικής αγωγής, και στη μείωση της συνολικής και ειδικής θνησιμότητας.
Οι περισσότερες ιατρικές οργανώσεις ενθαρρύνουν τους άνδρες άνω των 50 ετών να συζητούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη με τον ουρολόγο τους. Η απόφαση θα πρέπει να λαμβάνεται νωρίτερα, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή άλλοι παράγοντες κινδύνου.