Mια νέα μελέτη δείχνει πώς η πανδημία μπορεί να επηρέασε τον εγκέφαλο των εφήβων, καθώς οι επιστήμονες μελετούν τις επιπτώσεις της στη ζωή της νέας γενιάς.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας στους εφήβους ήταν βαθιές. Πολυάριθμες μελέτες έχουν καταγράψει αναφορές για προβλήματα με την ψυχική τους υγεία, την κοινωνική τους ζωή και πολλά άλλα.
Τώρα, μια νέα μελέτη δείχνει ότι η περίοδος της πανδημίας προκάλεσε στους εγκεφάλους ορισμένων εφήβων πολύ ταχύτερη γήρανση από ό,τι θα γερνούσαν κανονικά - 4,2 χρόνια ταχύτερα στα κορίτσια και 1,4 χρόνια ταχύτερα στα αγόρια κατά μέσο όρο, αναφέρει το CNN.
H μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences είναι η πρώτη που συνεισφέρει με σχετικά με τις διαφορές γήρανσης ανά φύλο και προσθέτει στο υπάρχον πλαίσιο δεδομένων γνώσεων που παρέχεται από δύο προηγούμενες μελέτες σχετικά με την πανδημία Covid-19 και την επιταχυνόμενη γήρανση του εγκεφάλου στους εφήβους.
Η ευθραυστότητα του εγκεφάλου των εφήβων
«Τα ευρήματα αποτελούν ένα σημαντικό μήνυμα αφύπνισης σχετικά με την ευθραυστότητα του εγκεφάλου των εφήβων», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Patricia K. Kuhl, του Ινστιτούτου Επιστημών Μάθησης και Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ. «Οι έφηβοι χρειάζονται την υποστήριξή μας τώρα περισσότερο από ποτέ».
Σημαντική κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη συντελείται κατά την εφηβεία, μαζί με ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Το πάχος του φλοιού του εγκεφάλου φυσιολογικά κορυφώνεται κατά την παιδική ηλικία, μειώνεται σταθερά κατά τη διάρκεια της εφηβείας και συνεχίζει να μειώνεται κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, έγραψαν οι συγγραφείς.
Οι ερευνητές αρχικά σκόπευαν να παρακολουθήσουν τη συνήθη ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων με την πάροδο του χρόνου, ξεκινώντας με μαγνητικές τομογραφίες που οι συγγραφείς πραγματοποίησαν στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων το 2018. Σχεδίαζαν να τους παρακολουθήσουν για άλλη μια σάρωση το 2020.
Η λέπτυνση του φλοιού του εγκεφάλου, σημάδι γήρανσης
Η πανδημία καθυστέρησε τη δεύτερη μαγνητική τομογραφία κατά τρία έως τέσσερα χρόνια - όταν οι 130 συμμετέχοντες στην πολιτεία της Ουάσινγκτον ήταν ηλικίας 12 έως 20 ετών. Οι συγγραφείς απέκλεισαν τους εφήβους που είχαν διαγνωστεί με αναπτυξιακή ή ψυχιατρική διαταραχή ή που έπαιρναν ψυχοτρόπα φάρμακα. Η ομάδα χρησιμοποίησε τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας πριν από την πανδημία για να δημιουργήσει ένα «κανονιστικό μοντέλο» για το πώς 68 περιοχές του εγκεφάλου πιθανώς θα εξελίσσονταν κατά τη διάρκεια της τυπικής εφηβείας, με το οποίο θα μπορούσε να συγκρίνει τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας μετά την πανδημία και να δει αν αυτά απέκλιναν από τις προσδοκίες. Αυτό το κανονιστικό μοντέλο είναι ανάλογο με τα κανονιστικά διαγράμματα ανάπτυξης που χρησιμοποιούνται στα παιδιατρικά ιατρεία για την παρακολούθηση του ύψους και του βάρους των μικρών παιδιών, δήλωσαν οι συγγραφείς.
Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί από άλλους ερευνητές για τη μελέτη των επιπτώσεων συνθηκών ή καταστάσεων όπως η κοινωνικοοικονομική μειονεξία, ο αυτισμός, η κατάθλιψη, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας ή το τραυματικό στρες. Η μελέτη αποκάλυψε επιταχυνόμενη λέπτυνση του φλοιού στους εγκεφάλους των εφήβων μετά την πανδημία - που εμφανίστηκε σε 30 περιοχές του εγκεφάλου και στα δύο ημισφαίρια και σε όλους τους λοβούς για τα κορίτσια και σε δύο μόνο περιοχές για τα αγόρια. H λέπτυνση ανήλθε στο 43% και 6% των μελετημένων περιοχών του εγκεφάλου για τα κορίτσια και τα αγόρια, αντίστοιχα.
Η μελέτη «δεν αποτελεί μεγάλη αποκάλυψη, όπως αναγνωρίζουν οι συγγραφείς», αλλά προσθέτει στις γνώσεις μας για το θέμα, δήλωσε, σχολιάζοντας τα δεδομένα της έρευνας, ο δρ Max Wiznitzer, καθηγητής παιδιατρικής και νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Case Western Reserve.
Στο δημοσίευμα όμως επισημαίνεται ότι οι ειδικοί αναγνωρίζουν σημαντικούς περιορισμούς στην διεξαγωγή της έρευνας, όπως το γεγονός ότι αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν κανονιστικά μοντέλα. Οι συγγραφείς δεν είχαν επίσης δεδομένα σχετικά με τις θέσεις εργασίας των οικογενειών των συμμετεχόντων, την οικονομική ή διατροφική ασφάλεια ή τις συνήθειες άσκησης, ύπνου ή διατροφής των συμμετεχόντων κ.ά.
Τι εντόπισαν στα αγόρια και κορίτσια
Σε κάθε περίπτωση οι περιοχές με τη μεγαλύτερη επιτάχυνση στην λέπτυνση του φλοιού μεταξύ των κοριτσιών έχουν συνδεθεί με κοινωνικές γνωστικές λειτουργίες, όπως η αναγνώριση και η επεξεργασία προσώπων και εκφράσεων, η επεξεργασία κοινωνικών και συναισθηματικών εμπειριών, η ικανότητα ενσυναίσθησης και συμπόνιας και η κατανόηση της γλώσσας, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι περιοχές που επηρεάστηκαν στους εγκεφάλους των αγοριών εμπλέκονται στην επεξεργασία αντικειμένων στο οπτικό πεδίο καθώς και προσώπων.
Με βάση προηγούμενες έρευνες, οι συγγραφείς πιστεύουν ότι τα ευρήματα μπορεί να οφείλονται σε ένα φαινόμενο γνωστό ως «υπόθεση επιτάχυνσης του στρες». Η υπόθεση αυτή υποστηρίζει ότι σε ένα περιβάλλον υψηλού στρες, η ανάπτυξη μπορεί να μετατοπιστεί προς την κατεύθυνση της ωρίμανσης νωρίτερα για την προστασία των συναισθηματικών κυκλωμάτων του εγκεφάλου και των περιοχών που εμπλέκονται στη μάθηση και τη μνήμη - μειώνοντας τη βλάβη των αντιξοοτήτων στη δομική ανάπτυξη. Έχουν επίσης αναφερθεί συσχετίσεις μεταξύ των επιπέδων κορτιζόλης στο σάλιο και του πάχους του φλοιού στον μετωπιαίο λοβό μεταξύ των ενήλικων ανθρώπων. Οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων θα μπορούσαν να οφείλονται στις διαφορετικές επιδράσεις των στρεσογόνων παραγόντων στα αγόρια έναντι των κοριτσιών με βάση το τι είναι σημαντικό για το κάθε φύλο, δήλωσαν οι συγγραφείς.
Ένας άλλος παράγοντας που δεν γνωρίζουν ακόμη οι ερευνητές είναι αν αυτές οι επιδράσεις στον εγκέφαλο είναι μόνιμες, δήλωσε η Kuhl. «Ο εγκέφαλος δεν ανακάμπτει και δεν γίνεται πιο παχύς, το ξέρουμε αυτό, αλλά ένα μέτρο για το αν οι έφηβοι παρουσιάζουν ανάκαμψη μετά το τέλος της πανδημίας και την πλήρη επιστροφή της κοινωνικής ομαλότητας, είναι αν ο εγκέφαλός τους λεπταίνει πιο αργά», πρόσθεσε η Kuhl. «Αν αυτό συνέβαινε, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι εγκέφαλοι των εφήβων έδειξαν κάποια ανάκαμψη. Αυτή είναι μια μελέτη που μπορούμε πραγματικά να κάνουμε στο μέλλον».