Μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός, μετά από αποχή στο κρέας, να «ξεχάσει» πώς να το χωνεύει;
Η μείωση της κατανάλωσης κρέατος είναι ένας από τους απλούστερους τρόπους για να μειώσει κανείς το ανθρακικό του αποτύπωμα, σημειώνεται σε δημοσίευμα του BBC.
Ερευνητές έχουν υπολογίσει ότι αν όλοι στο Ηνωμένο Βασίλειο υιοθετούσαν μια διατροφή με χαμηλή κατανάλωση κρέατος -λιγότερο από 50 γραμμάρια την ημέρα, δηλαδή όσο ένα λουκάνικο Cumberland- θα εξοικονομούνταν τόση ποσότητα άνθρακα όση αν οκτώ εκατομμύρια αυτοκίνητα σταματούσαν να κυκλοφορούν οριστικά.
Τα κυβερνητικά δεδομένα του Ηνωμένου Βασιλείου δείχνουν ότι η κατανάλωση κρέατος μειώνεται - μεταξύ 1980 και 2022, η κατανάλωση βοδινού, χοιρινού και αρνιού μειώθηκε κατά 62%. Αν και οι λόγοι διαφέρουν και μπορεί να σχετίζονται περισσότερο με την αύξηση του κόστους παρά με την περιβαλλοντική ευαισθησία, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι πειραματίζονται με την ιδέα να πουν «όχι» στο κρέας.
Αλλάζει η ικανότητα του οργανισμού να χωνεύει το κρέας μετά από αποχή;
Αλλά αν κάποιος περάσει πολύ καιρό χωρίς να τρώει κρέας αλλάζει η ικανότητα του σώματός του να το χωνεύει; Χορτοφάγοι και βίγκαν συχνά δημοσιεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ερωτήσεις για το αν η επιστροφή στο κρέας μπορεί να προκαλέσει στομαχικό πόνο, φούσκωμα και άλλα συμπτώματα. Άλλοι συμμετέχουν στη συζήτηση μοιράζοντας τις δικές τους εμπειρίες, δημιουργώντας έναν νυχτερινό κυκλώνα περιέργειας και στομαχικών διαταραχών.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν πολλές έρευνες σχετικά με το αν η κατανάλωση κρέατος μετά από μεγάλο διάστημα αποχής μπορεί να προκαλέσει στομαχική διαταραχή, λέει ο Sander Kersten, καθηγητής διατροφής στο Πανεπιστήμιο Cornell των ΗΠΑ. «Η έλλειψη αποδείξεων δεν σημαίνει ότι το φαινόμενο δεν υπάρχει, απλώς ότι δεν έχει μελετηθεί», σημειώνει. «Αυτό δεν είναι πάντα μια ικανοποιητική απάντηση, αλλά μερικές φορές είναι κάτι με το οποίο πρέπει να συμβιβαστείς».
Επιπλέον, τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται για την πέψη των φυτικών πρωτεϊνών είναι τα ίδια με αυτά που διασπούν τις ζωικές πρωτεΐνες. Αυτά τα ένζυμα αναγνωρίζουν και διασπούν συγκεκριμένους χημικούς δεσμούς στις πρωτεΐνες. Είτε προέρχονται από φυτά είτε από ζώα, οι πρωτεΐνες αποτελούνται από δομικά στοιχεία που ονομάζονται αμινοξέα. Γενικά, τα ένζυμα μπορούν να τις διασπάσουν ανεξάρτητα από την προέλευσή τους.
Αυτή η διαδικασία διαφέρει από την περίπτωση, για παράδειγμα, των ζωικών σακχάρων του γάλακτος, όπως η λακτόζη. Για να χωνέψει κάποιος τη λακτόζη, το σώμα του χρειάζεται ένα συγκεκριμένο ένζυμο που ονομάζεται λακτάση. Άτομα που δεν παράγουν αρκετή λακτάση -δηλαδή, οι δυσανεκτικοί στη λακτόζη- μπορεί να παρουσιάσουν στομαχικές διαταραχές μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ωστόσο, στην περίπτωση των πρωτεϊνών του κρέατος, δεν έχει νόημα να υποθέσουμε ότι το σώμα σταματά ξαφνικά να παράγει τα απαραίτητα ένζυμα για την πέψη ενός χάμπουργκερ, λέει ο Kersten. Τα ένζυμα αυτά είναι πάντα εκεί, διασπώντας οποιαδήποτε πρωτεΐνη φτάνει στο πεπτικό σύστημα, είτε προέρχεται από μπιζέλια, σόγια ή μπριζόλες.
Το ανθρώπινο μικροβίωμα του εντέρου μεταβάλλεται και προσαρμόζεται ανάλογα με τη διατροφή του ατόμου. Αυτό μερικές φορές σημαίνει ότι αλλάζουν οι συγκεκριμένοι τύποι βακτηρίων που βρίσκονται εκεί, ενώ άλλες φορές, απλώς, ότι οι μικροοργανισμοί παράγουν διαφορετικά ένζυμα.
Έρευνες έχουν δείξει ότι, αν και υπάρχουν διαφορές μεταξύ των μικροβιωμάτων των παμφάγων, των χορτοφάγων και των βίγκαν, αυτές δεν φαίνεται να είναι ριζικά διαφορετικές εφόσον οι παμφάγοι καταναλώνουν μια ποικιλία φυτικών τροφών.
Το ανθρώπινο σώμα προσαρμόζεται γρήγορα
Ωστόσο, τα μικροβιώματα μπορούν να αλλάξουν γρήγορα λόγω διατροφικών αλλαγών. Σε μία μελέτη, όπου οι συμμετέχοντες υιοθέτησαν μια πλήρως ζωική διατροφή, παρατηρήθηκε μεταβολή στο μικροβίωμά τους μέσα σε μόλις μία ημέρα, αν και επανήλθε γρήγορα στο φυσιολογικό μόλις η δίαιτα τερματίστηκε.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αναφέρουν τυχόν δυσφορία που ένιωθαν, αλλά κανένα σχετικό εύρημα δεν καταγράφηκε στην επίσημη μελέτη.
Οι διατροφικές αλλαγές πρέπει να γίνονται σταδιακά
Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα, αυτό είναι η ξαφνική κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φυτικών ινών μετά από μια μακρά αποχή. Είναι προτιμότερο οι διατροφικές αλλαγές να γίνονται σταδιακά. «Ανάλογα με τον τύπο των φυτικών ινών, το σώμα μπορεί να αντιδράσει αρκετά έντονα», λέει ο Kersten.
Με λίγα λόγια, η ανησυχία ότι το σώμα μπορεί να «ξεχάσει» πώς να χωνεύει το κρέας δεν θα έπρεπε να σταθεί εμπόδιο αν σκέφτεστε να παρατείνετε το Veganuary μέχρι την άνοιξη. Αν ανήκετε σε εκείνους που έχουν βιώσει στομαχικές διαταραχές μετά την κατανάλωση κρέατος ύστερα από μεγάλη αποχή, είναι απίθανο η απώλεια ενζύμων να είναι η αιτία, αν και αυτό το φαινόμενο παραμένει ανεπαρκώς μελετημένο, σημειώνει ο Kersten.
«Το σώμα προσαρμόζεται εύκολα», συνεχίζει. «Μπορεί να κάνει περισσότερα από όσα νομίζετε».