Σύμφωνα με έρευνες, η πανδημία του κορωνοϊού δεν έχει επιπτώσεις μόνο στη σωματική υγεία αλλά και μεγάλο συναισθηματικό και ψυχολογικό αντίκτυπο στο άνθρωπο.
Καθώς η προσπάθεια περιορισμού της πανδημίας περιλαμβάνει μέτρα όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση και η καραντίνα –τα οποία επηρεάζουν τον τρόπο ζωής–, αναπόφευκτα τα επίπεδα του στρες, του άγχους και της μοναξιάς αυξάνονται.
Το άγχος που αισθάνεται το άτομο είναι μια φυσιολογική απάντηση στην πανδημία, αναφέρει μιλώντας στο iefimerida.gr η ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια Αρετή Βεργούλη.
Όταν ο άνθρωπος απειλείται, το σώμα προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο: μπαίνει σε κατάσταση επαγρύπνησης και βιώνει οργανικά συμπτώματα τα οποία ονομάζονται ανταπόκριση μάχης ή πτήσης (fight or flight response) και το προετοιμάζουν να αντιμετωπίσει την απειλή καταπολεμώντας τον φόβο.
Στην αρχή ο άνθρωπος δεν ήξερε τι είναι κορωνοϊός
Στην αρχή της πανδημίας η ανησυχία ήταν εξαιρετικά υψηλή, καθώς οι άνθρωποι δεν ήξεραν τι είναι ο COVID-19, πώς μπορούσε να αντιμετωπιστεί και πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα. Οι αριθμοί των κρουσμάτων δεν ήταν τόσο τρομαχτικοί όσο είναι σήμερα αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μικρότερη ανησυχία τώρα από ό,τι στην αρχή της πανδημίας. Με την πάροδο του χρόνου πολλοί άνθρωποι αισθάνονται κούραση και έλλειψη κινήτρου να ακολουθήσουν τις συμβουλές για κοινωνική αποστασιοποίηση, καλή υγιεινή χεριών και χρήση μάσκας.
Η κατάσταση του κορωνοϊού προκαλεί εξάντληση
Ένας λόγος που ίσως ερμηνεύει αυτή τη συμπεριφορά είναι επειδή η επί μακρόν παραμονή σε κατάσταση εγρήγορσης προκαλεί εξάντληση. Από τη μια πλευρά υπάρχει ένας πραγματικός εξωτερικός κίνδυνος –η μετάδοση του ιού– αλλά από την άλλη υπάρχει και η αβεβαιότητα για το μέλλον: πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση, πώς θα βγούμε από αυτήν, τι θα συμβεί στο μέλλον… Η παρατεινόμενη, εδώ και καιρό, δύσκολη κατάσταση, με τον φόβο, το άγχος, την ανησυχία που συνεπάγεται, μας οδηγεί σε ένα roller coaster συναισθημάτων. Επιπλέον, οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα που έχουν ανάγκη να αλληλεπιδρούν, να ανήκουν σε ομάδες. Επομένως, δεν είναι παράξενο που βρίσκουν την κοινωνική αποστασιοποίηση τόσο δύσκολη.
Κορωνοϊός και εγκλεισμός
Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που είναι πιο ευάλωτοι, λόγω θεμάτων υγείας, τα οποία ενδέχεται να ενταθούν ως αποτέλεσμα του εγκλεισμού. Το πόσα αποθέματα ψυχικής ενέργειας διαθέτουν εξαρτάται και από τους διαθέσιμους υλικούς και κοινωνικούς τους πόρους.
Τα καλά νέα είναι ότι τα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν πως όσο περισσότερο αντιμετωπίζουμε τους φόβους μας τόσο λιγότερο άγχος έχουμε. Το ότι αισθανόμαστε άγχος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι κακό θα συμβεί, εφόσον λαμβάνουμε τα σωστά μέτρα και ακολουθούμε τις οδηγίες.
Όσο καλύτερα μπορέσουμε να διαχειριστούμε το άγχος τόσο περισσότερη ενέργεια θα έχουμε για να αντιμετωπίσουμε την κούραση από την πανδημία.
Προσωρινή η κατάσταση του κορωνοϊού
Ένας τρόπος να το επιτύχουμε αυτό είναι βλέποντας «το φως στο τούνελ». Είναι σημαντικό να μη λησμονούμε ότι αυτό που ζούμε είναι μια προσωρινή κατάσταση και όχι κάτι καινούργιο. Τα γεγονότα και όχι τα συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν θετικά τις σκέψεις και τη συμπεριφορά μας· χρησιμοποιώντας την απλή, τεκμηριωμένη σκέψη θα βοηθηθούμε πολύ στη διαχείριση του άγχους. Συχνά μας κατακλύζει η αίσθηση ότι όλα θα καταστραφούν, αλλά αν σκεφτούμε λογικά και σύμφωνα με τα στοιχεία από επίσημες πηγές, δεν θα αφήσουμε το άγχος να μας παρασύρει. Παράλληλα, ωστόσο, δεν πρέπει να είμαστε αδιάφοροι.
Τιπς αντιμετώπισης της κούρασης από τις συνθήκες του κορωνοϊού
Καθώς η πανδημία συνεχίζεται, η κούραση αυξάνει και είναι εύκολο να αφεθούμε να πιστέψουμε ότι ο COVID-19 δεν θα μας επηρεάσει άμεσα. Ας δούμε τον κίνδυνο ρεαλιστικά και ας δράσουμε πέρα από τον εαυτό μας αποκλειστικά, τηρώντας μια στάση κοινωνικής ευθύνης και αλτρουισμού.
Αν και δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές που θα λειτουργούν για όλους και θα μας κάνουν χαρούμενους, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που ενισχύουν την ψυχική μας υγεία. Σε αυτά περιλαμβάνονται το να ορίσουμε μια ρουτίνα στις δραστηριότητές μας και να πειθαρχήσουμε σε αυτήν, να συνεχίσουμε να ρυθμίζουμε το ξυπνητήρι κάθε πρωί και να διατηρούμε σταθερό πρόγραμμα ύπνου με διαστήματα ανάπαυσης και άσκησης. Προτείνεται, επίσης, η παροχή πληροφοριών να γίνεται με μέτρο και από επίσημες πηγές της Πολιτείας, με σύντομη και συνοπτική μορφή.
Ας έχουμε κατά νου ότι, σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από επιβολή μέτρων, ταχέως μεταβαλλόμενα πρωτόκολλα και σημαντικά επίπεδα αβεβαιότητας, σε μια εποχή όπου χιλιάδες άτομα μολυσμένα από τον ιό πεθαίνουν, είναι απολύτως φυσιολογικό να έχουμε μεγάλη συναισθηματική ένταση και υπέρμετρο άγχος. Υπό αυτή την έννοια, ο καθένας μας επ’ ουδενί δεν είναι υποχρεωμένος να είναι ευτυχισμένος, ούτε να στοχεύει στην προσωπική ανάπτυξη, ούτε να βλέπει τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Είναι απολύτως σεβαστό και φυσιολογικό να υπάρχουν όλα τα συναισθήματα.
Ας κρατήσουμε τη σύνδεση με τους ανθρώπους μας με όσους τρόπους μάς επιτρέπεται και, πάνω απ’ όλα, ας κρατήσουμε την προοπτική, την τοποθέτηση των πραγμάτων στο μέλλον, καταλήγει η Αρετή Βεργούλη.