Τα τελευταία δυόμισι χρόνια του κορωνοϊού αποτελούν το πιο τρανό παράδειγμα της παγκόσμιας κατάρρευσης στην πρόληψη των λοιμώξεων -και στα βασικά μαθηματικά.
Από την ημέρα που ο κορωνοϊός μπήκε στη ζωή μας, οι άνθρωποι κλήθηκαν να μετρήσουν την απόσταση που χωρίζει τη μια μύτη από την άλλη, να καταγράφουν τις ημέρες που έχουν περάσει από την τελευταία δόση εμβολίου τους, να υπολογίζουν τα λεπτά που μπορούν να περάσουν χωρίς μάσκα και τις ώρες που έχουν περάσει από το τελευταίο αρνητικό τεστ, σημειώνει ρεπορτάζ του The Atlantic.
Αυτό που ενώνει τους αριθμούς αυτούς είναι η τάση του ορισμού ορίων και η αντιμετώπιση αυτών ανάλογα με το τι... μας συμφέρει. «Πάνω από αυτό το όριο, μάσκα. Κάτω από αυτό, όχι μάσκα. Πάνω από αυτό, έκθεση. Κάτω από αυτό, ασφάλεια».
Αλλά μερικοί από τους αριθμούς γύρω από την COVID-19 που έχουν κολλήσει πεισματικά στον εγκέφαλό μας τους τελευταίους 20 μήνες είναι πλέον πραγματικά ξεπερασμένοι.
Ο ιός έχει αλλάξει και το ίδιο κι εμείς, οι οικοδεσπότες του. Το ίδιο, λοιπόν, πρέπει να συμβεί και με τους κανόνες που διέπουν τις πρακτικές μας για την πανδημία.
«Σκεπτόμενοι απόλυτα, αδικούμε τον εαυτό μας», δήλωσε στο The Atlantic η Σασκία Ποπέσκου, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο George Mason. «Η δυαδική επικοινωνία ήταν από τις μεγαλύτερες αποτυχίες στον τρόπο με τον οποίο διαχειριστήκαμε την πανδημία», πρόσθεσε.
Παρακάτω, λοιπόν, ακολουθούν πέντε από τις πιο αξιομνημόνευτες αριθμητικές οδηγίες που έχουμε εφεύρει για την COVID-19, οι περισσότερες εκ των οποίων παλιές, άλλες πιο καινούργιες. Όμως, είναι καιρός να τις ξεχάσουμε όλες.
Κορωνοϊός: Με δύο δόσεις εμβολίου θεωρείσαι... πλήρως εμβολιασμένος
Στην αρχή της εκστρατείας εμβολιασμού, η πρώτη δόση εμβολίου ήταν μια σχετικά απλή διαδικασία. Μια διπλή δόση για τα εμβόλια Pfizer ή Moderna (ή μία μόνο για τα Johnson & Johnson) και τέλος. Πλέον, θεωρείσαι πλήρως εμβολιασμένος.
Λίγο μετά, όμως, δεν άργησαν να έρθουν οι ενισχυτικές δόσεις...
Πλέον, οι ειδικοί γνωρίζουν ότι αυτές οι πρόσθετες δόσεις είναι απαραίτητες για την αποτροπή παραλλαγών που διαφεύγουν των αντισωμάτων, όπως οι πολλές υποπαραλλαγές της μετάλλαξης Όμικρον. Οι επιστήμονες προτιμούν τη χρήση του όρου «επικαιροποιημένες οδηγίες» για τις νέες συστάσεις που απευθύνουν συχνά πυκνά, καθώς τους προσφέρει ευελιξία στις συνεχείς αλλαγές, ενώ είναι και πιο σαφείς ως προς το εύρος της προστασίας που παρέχει ο εμβολιασμός, ανάλογα με το πόσες δόσεις έχει κάνει κάποιος και πότε ήταν η πιο πρόσφατη δόση του.
Αλλά ο πλήρης εμβολιασμός ήταν δύσκολο να «οριοθετηθεί», ακόμη και από το CDC. Η υπηρεσία υποστηρίζει ότι ο αρχικός ορισμός δεν έχει αλλάξει, καθώς η «επικαιροποίηση» σημαίνει κάτι διαφορετικό για τον καθένα, ανάλογα με την ηλικία, την επιλεξιμότητα, την κατάσταση της υγείας και το είδος του εμβολίου. Η θεωρία του «πλήρως εμβολιασμένου» ατόμου, πάντως, έχει σχεδόν εγκαταληφθεί.
Δύο μέτρα απόσταση και 15 λεπτά χρόνος, σημαίνει «στενή επαφή με κρούσμα COVID-19»
Από τις πρώτες μέρες της πανδημίας, οι άνθρωποι έμαθαν να κρίνουν τον κίνδυνο έκθεσης στον ιό με δύο μετρήσεις: την εγγύτητα και τη διάρκεια.
Βρεθείτε σε απόσταση μικρότερη των δύο μέτρων από ένα μολυσμένο άτομο για τουλάχιστον 15 λεπτά μέσα σε ένα 24ωρο και... συγχαρητήρια, είχατε μια «στενή επαφή». Ακόμη και τώρα, το CDC συμβουλεύει ότι αυτού του είδους οι συναντήσεις έχουν ως αποτέλεσμα 10 ημέρες χρήσης μάσκας και, ανάλογα με την κατάσταση εμβολιασμού και το πρόσφατο ιστορικό μόλυνσης, ένα τεστ ή/και μια πενθήμερη καραντίνα.
Όρια όπως αυτά είχαν κάποιο νόημα όταν οι ερευνητές δεν ήταν ακόμη ενήμεροι για τους κύριους τρόπους μετάδοσης του ιού. Ακόμα και τώρα, όμως, σχεδόν όλες οι προσπάθειες ιχνηλάτησης έχουν αποτύχει. Και οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι οι παθογόνοι μικροοργανισμοί -όπως ο SARS-CoV-2- δεν προσκρούουν σε έναν μαγικό τοίχο των δύο μέτρων, αλλά ούτε και περιμένουν για 14 λεπτά και 59 δευτερόλεπτα πριν εκτοξευθούν προς τη μύτη.
Η έκθεση είναι ένα φάσμα υψηλού έως χαμηλού κινδύνου, που επηρεάζεται από την εγγύτητα και τη διάρκεια, αλλά και τον χώρο, τον αερισμό, την ποιότητα της μάσκας και πολλά άλλα, είπε η Ποπέσκου.
Κορωνοϊός: Η απομόνωση τελειώνει στις πέντε ημέρες
Στην αρχή, οι αριθμοί της απομόνωσης φαίνονταν μεγάλοι: τα μολυσμένα άτομα έπρεπε να περιμένουν τουλάχιστον 10 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων τους ή μετά το πρώτο θετικό αποτέλεσμα του τεστ, προτού μπορέσουν να ξαναβγούν στον κόσμο.
Στη συνέχεια, στις αρχές του 2022, το CDC μείωσε τη διάρκεια της απομόνωσης σε μόλις πέντε ημέρες για ασυμπτωματικά άτομα ή με ήπια συμπτώματα (ανεξάρτητα από την κατάσταση εμβολιασμού), εφόσον συνέχιζαν να φορούν μάσκα και να αποφεύγουν τα ταξίδια μέχρι τη 10η ημέρα. Δεν χρειαζόταν καν αρνητικό τεστ για να συνεχίσουν τη ζωή τους.
Αυτή η οδηγία, όμως, είναι πλέον «παλιά». Για μεγάλο μέρος του 2021, η μείωση του χρόνου απομόνωσης μπορεί να είχε νόημα για τα εμβολιασμένα άτομα, τα οποία αρνητικοποιούνται γρηγορότερα από εκείνους που δεν έχουν κάνει τα εμβόλια, ειδικά εάν τα αρνητικά τεστ επιβεβαίωναν την ασφάλεια της εξόδου. Αλλά η καθοδήγηση άλλαξε μόνο μετά την άνοδο της Όμικρον και βασίστηκε κυρίως σε δεδομένα πριν από αυτή τη νέα, υπερμεταδοτική μετάλλαξη, που χαρακτηρίζεται από καθυστερημένη έναρξη των συμπτωμάτων και μετάδοση του ιού ακόμα και την έβδομη ή όγδοη ημέρα της νόσησης.
Περιττός ο έλεγχος για επαναμολύνσεις σε 90 ημέρες
Σύμφωνα με τις οδηγίες του CDC, τα άτομα που έχουν κολλήσει SARS-CoV-2 δεν χρειάζεται να κάνουν τεστ ή να μπουν σε καραντίνα εάν εκτεθούν ξανά στον ιό εντός 90 ημερών από την αρχική τους μόλυνση.
Αυτή η σύσταση, η οποία εμφανίστηκε τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, σχεδιάστηκε εν μέρει για να αντιμετωπίσει τα κρούσματα που μπορεί να εμφανιστούν στα PCR τεστ τις εβδομάδες αφότου οι άνθρωποι σταματήσουν να αισθάνονται άρρωστοι. Αλλά το CDC κάνει επίσης λόγο για «χαμηλό κίνδυνο επακόλουθης μόλυνσης για τουλάχιστον έξι μήνες» σε μία από τις σελίδες του, που ενημερώθηκε τελευταία φορά τον Οκτώβριο του 2021.
Αυτή η διατύπωση θα μπορούσε να είναι αρκετά σταθερή, αν δεν είχαμε μπει στην εποχή των εκτεταμένων rapid test -και πριν την αύξηση των παραλλαγών που διαφεύγουν των ελέγχων. Ωστόσο, οι επαναμολύνσεις έχουν γίνει πιο συχνές και πολύ πιο κοντινές χρονικά.
Ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν κολλήσει τον ιό δύο φορές μέσα σε λίγες εβδομάδες «έχει αυξηθεί τόσο πολύ που θα πρέπει να ξεχάσουμε αυτά τα παραθυράκια», δηλώνουν οι ειδικοί.
Και όμως, με αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές, πολλοί άνθρωποι έχουν ανακουφιστεί από την υπόσχεση μιας σταθερής ανοσίας μετά τη μόλυνση, υποθέτοντας ότι τα συμπτώματα είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από COVID-19. Αυτός ο τρόπος σκέψης όχι μόνο καθιστά μη ανιχνεύσιμο αρκετά μεγάλο αριθμό κρουσμάτων, αλλά εμποδίζει και τη μελέτη της δυναμικής της επαναμόλυνσης.
Κορωνοϊός: 200 κρούσματα + 10 νοσηλείες ανά 100.000 πληθυσμό = μάσκα;
Όσο ξεπερασμένοι κι αν είναι κάποιοι από τους υπολογισμούς της Αμερικής για την COVID-19, οι επικαιροποιήσεις δεν αποτελούν «καθολική νίκη».
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη επανάληψη των συστάσεων για χρήση μάσκας από το CDC. Ο οργανισμός υγείας θα ήθελε να προτείνει χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους στις περιοχές που καταγράφεται υψηλός αριθμός κρουσμάτων, όριο που επιτυγχάνεται μόνο όταν η περιοχή καταγράφει πάνω από 200 μολύνσεις ανά 100.000 άτομα σε μία εβδομάδα και εάν τα τοπικά νοσοκομεία δουν πάνω από 10 περιστατικά COVID-19 να χρήζουν νοσηλείας ή αν το 15% των κλινών COVID έχει καλυφθεί.
Αλλά η αναμονή για τη σύσταση -ούτε καν απαίτηση- για χρήση μάσκας σε αυτά τα επίπεδα μετάδοσης και νοσηλείας αφήνει πολύ χρόνο για εκτεταμένη ασθένεια, αναπηρία, ακόμη και θάνατο.
Ένας τόσο υψηλός πήχης εξακολουθεί να επιτρέπει τη μεγάλη διασπορά του κορωνοϊού και να θέτει σε κίνδυνο τους ευάλωτους, ανοσοκατεσταλμένους και ηλικιωμένους, οι οποίοι μπορεί να μην ωφελούνται πλήρως από τα εμβόλια.