Μία ομάδα πληθυσμού που είναι αναμφισβήτητα ανήσυχη και θορυβημένη λόγω της πανδημίας κορωνοϊού είναι οι έγκυες.
Η ανησυχία είναι μάλιστα ίδια, όποιο τρίμηνο της εγκυμοσύνης κι αν διανύουν, καθώς είναι γνωστό ότι ιός SARS-CoV-2 μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, πιθανότατα με τα σταγονίδια σιέλου και βλέννης με τον βήχα, το φτάρνισμα, τη χειραψία και την από κοινού κατανάλωση φαγητού ή ποτού. Πρόσφατα δεδομένα αναφέρουν ότι ο ιός μεταδίδεται με μεγάλα σταγονίδια τα οποία «ταξιδεύουν» λιγότερο από δύο μέτρα. Τι παραπάνω, όμως, θέλει να γνωρίζει μία έγκυος;
Ο Δρ. Θάνος Παράσχος, Γυναικολόγος - Μαιευτήρας, Ειδικός Γονιμότητας, Ενδοσκοπικός Χειρουργός, Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, απαντά σε 10 ερωτήσεις, δίνοντας τις πληροφορίες που κάθε έγκυος θέλει να γνωρίζει για τον κορωνοϊό, χωρίς κορώνες.
Γιατί οι έγκυες ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες;
Οι έγκυες ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, δηλαδή στην ίδια ομάδα με τους ηλικιωμένους, τα άτομα υψηλού κινδύνου και τους ανοσοκατασταλμένους. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η εγκυμοσύνη αποτελεί μία κατάσταση ανοσοκαταστολής. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι επειδή το ανοσοποιητικό καταστέλλεται κατά κάποιο τρόπο μόνο του από τη φύση κατά την εγκυμοσύνη, έτσι ώστε να μην αντιμετωπίζει το έμβρυο ως ξένο εισβολέα και του επιτεθεί. Ως εκ τούτου, επειδή δηλαδή το ανοσοποιητικό έχει κατασταλεί, οι έγκυες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε λοιμώξεις αναπνευστικού.
Μεταδίδεται ο ιός SARS-CoV-2 από την εγκυμονούσα στο έμβρυο;
Μέχρι στιγμής επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι δεν υπάρχει η πιθανότητα κάθετης μετάδοσης από τη μητέρα στο έμβρυο. Σύμφωνα με τις έως σήμερα δημοσιευμένες σειρές ασθενών, έχουν αναφερθεί ελάχιστα – περίπου 20 - περιστατικά εγκύων που είχαν προσβληθεί από τον COVID-19 κατά το 3οο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και οι οποίες τεκνοποίησαν χωρίς να διαπιστωθεί κάθετη μετάδοση από τη μητέρα στο έμβρυο. Σε αυτό το σημείο να τονίσω πριν από λίγες ημέρες πήραν εξιτήριο η μητέρα που βρέθηκε θετική στον νέο κορωνοϊό και το μωράκι της που γεννήθηκε στο Αττικό Νοσοκομείο, την Τετάρτη 18 Μαρτίου, και ήταν ο πρώτος τοκετός γυναίκας με κορωνοϊό στη χώρα μας. Η μητέρα είχε δύο εξετάσεις αρνητικές και το νεογέννητο αγοράκι είναι πολύ καλά στην υγεία του. Αμέσως μετά τον τοκετό, που έλαβε χώρα με καισαρική, η γυναίκα μεταφέρθηκε στον θάλαμο αρνητικής πίεσης στη βραχεία νοσηλεία, όπου νοσηλεύονταν κι άλλα κρούσματα του ιού, ενώ το αγοράκι απομονώθηκε από τη μητέρα του και μεταφέρθηκε στη Μονάδα Νεογνών, ώστε να υποβληθεί στις κατάλληλες εξετάσεις. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων του μωρού ήταν αρνητικά.
Μπορεί να προκαλέσει ο ιός επιπλοκές στην εγκυμοσύνη;
Φαίνεται ότι ο κορωνοϊός δεν προκαλεί αποβολές, ούτε καθυστέρηση στην ενδομήτρια ανάπτυξη. Υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο, μια και τα δεδομένα που υπάρχουν δεν επαρκούν για ασφαλή συμπεράσματα. Υπάρχει μία τέτοια αναφορά στην Κίνα, αλλά εκεί έγινε πρόκληση τοκετού ή καισαρική, επειδή υπήρχαν προβλήματα με το αναπνευστικό τους σύστημα.
Τι μέτρα θα πρέπει να παίρνει η έγκυος αυτή την περίοδο;
Μία έγκυος θα πρέπει να παίρνει όλα τα μέτρα προφύλαξης που λαμβάνει κι ο υπόλοιπος πληθυσμός. Δηλαδή, να μένει στο σπίτι όσο περισσότερο μπορεί, να περιορίσει τις κοινωνικές της επαφές στο ελάχιστο και δεν θα πρέπει βέβαια να ταξιδεύει. Πρέπει να πλένει συχνά και σχολαστικά τα χέρια της και να απολυμαίνει τις επιφάνειες. Επίσης, καλό θα ήταν να δουλεύει από το σπίτι ή να τροποποιήσει την εργασία της, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με κόσμο.
Μπορεί να πάει στην τακτική της επίσκεψη στον γυναικολόγο της, αν είναι γενικά καλά;
Εάν είναι καλά και δεν έχει συμπτώματα, μπορεί να πάει και στον μαιευτήρα της για τον τακτικό της ραντεβού. Εάν έχει συμπτώματα ελαφριάς λοίμωξης του αναπνευστικού (χαμηλός πυρετός, λίγος βήχας) καλό είναι να μείνει στο σπίτι με τη συνήθη καραντίνα 14 ημερών. Από κει και πέρα, θα πρέπει να βρίσκεται σε επικοινωνία με τον παθολόγο και τον γυναικολόγο της. Επίσης, να μην πάει στο τακτικό ραντεβού με τον μαιευτήρα της, εκτός κι αν παρουσιάσει κάποια επιπλοκή.
Χρειάζεται μία έγκυος να κάνει τεστ για τον κορωνοϊό, αν έχει συμπτώματα ίωσης;
Όχι, δεν χρειάζεται να κάνει το τεστ για τον κορωνοϊό, αφού στα κριτήρια του ΕΟΔΥ δεν περιλαμβάνεται ως ξεχωριστό κριτήριο η κύηση από μόνη της. Αυτό που χρειάζεται είναι μετά από 15 ημέρες να κάνει ένα υπερηχογράφημα ανάπτυξης, αν και δεν φαίνεται ότι ο κορωνοϊός προκαλεί καθυστέρηση στην ενδομήτρια ανάπτυξη.
Εάν έχει συμπτώματα σοβαρής λοίμωξης του αναπνευστικού, όμως, θα πρέπει να κάνει εισαγωγή σε νοσοκομείο, μετά από επικοινωνία με τους γιατρούς της, τον παθολόγο και τον γυναικολόγο της. Ειδοποιεί, όμως, και το νοσοκομείο, και δεν ξεκινάει από μόνη της, για να την περιμένει το προσωπικό που θα λάβει όλα τα προστατευτικά μέτρα (ειδική στολή). Εκεί θα της γίνει το τεστ και θα νοσηλευτεί σε απομονωμένο δωμάτιο.
Κι αν χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή;
Ακόμη και η φαρμακευτική αγωγή που τυχόν θα χρειαστεί να πάρει μία έγκυος είναι απόλυτα ασφαλή, αρκεί να γίνεται υπό την καθοδήγηση του γιατρού της. Άλλωστε, τα φάρμακα μπαίνουν στο αίμα της γυναίκας, και για να μπουν στο έμβρυο, πρέπει να περάσουν απ΄ τον πλακούντα, που αποτελεί έναν μεγάλο φραγμό, ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας, απ΄ τον οποίο θα περάσει λίγο έως ελάχιστη ποσότητα φαρμάκου. Στις βασικές αρχές διαχείρισης των εγκύων γυναικών, σύμφωνα με δημοσίευση στο American Journal of Obstetrics and Gynecology, συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα: η έγκαιρη απομόνωση, ο έλεγχος των λοιμώξεων με όλα τα πιθανά μέτρα, ο έλεγχος για πιθανή λοίμωξη ή συλλοίμωξη από τον COVID-19, οξυγονοθεραπεία επί ενδείξεων, αποφυγή υπερπλήρωσης με υγρά, εμπειρική χρήση αντιβιοτικών λόγω του κινδύνου δευτερογενούς βακτηριακής λοίμωξης, παρακολούθηση του εμβρύου και των μητρικών συστολών, μηχανικός αερισμός επί προοδευτικής αναπνευστικής ανεπάρκειας και ιατρική παρακολούθηση από ομάδα ειδικών.
Τι γίνεται σε περίπτωση τοκετού από έγκυο που νοσεί;
Ο τοκετός, εάν πρόκειται για έγκυο που νοσεί, θα πρέπει να γίνεται σε απομονωμένο δωμάτιο, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας (προστατευτική στολή). Μάλιστα, μπορεί να γίνει ακόμα και φυσιολογικός τοκετός – κι όχι απαραίτητα καισαρική, ενώ επιτρέπεται και η επισκληρίδιος αναισθησία. Αυτό που απαγορεύεται είναι να γίνει ο τοκετός σε νερό ή μικρή πισίνα, επειδή μπορεί να μεταδοθεί ο ιός πιο εύκολα.
Επίσης, τα νεογνά γυναικών με επιβεβαιωμένη λοίμωξη, παρόλο που με μέχρι τώρα γνωρίζουμε ότι δεν κολλάνε κατά τον τοκετό, φροντίζουμε να μη βρίσκονται στον ίδιο θάλαμο νοσηλείας με τα υπόλοιπα νεογνά, δεδομένου ότι λόγω της μικρής σειράς περιστατικών είμαστε επιφυλακτικοί.
Μεταδίδεται ο ιός μέσω του θηλασμού;
Ο ιός γενικά μεταδίδεται μέσω των σταγονιδίων. Σε ελάχιστες μελέτες που έχουν γίνει σχετικά, ο ιός δεν βρέθηκε στο μητρικό γάλα γυναικών με κορωνοϊό. Σύμφωνα, πάντως, με το Βρετανικό Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων & Γυναικολόγων δεν συνίσταται να διακοπεί ο θηλασμός των μωρών λόγω της πανδημίας, αρκεί να τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Ακόμα και να έχει νοσήσει η μητέρα, επιτρέπεται ο θηλασμός με το θήλαστρο, αρκεί να φορά μάσκα, να πλένει σχολαστικά - πριν και μετά – τα χέρια της και να τηρεί κατά γράμμα όλες τις προφυλάξεις. Και δεδομένου ότι το μητρικό γάλα είναι πολύτιμο για τα μωρά, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικός είναι ο θηλασμός.
Τι μέτρα παίρνετε στο ιατρείο σας για την πρόληψη μετάδοσης του ιού;
Στο ιατρείο μας παίρνουμε όλες τις προφυλάξεις, ώστε να μη θέσουμε σε κίνδυνο τόσο την ίδια όσο και το έμβρυό της. Τα ραντεβού γίνονται αραιά το ένα από το άλλο, ανά 30 λεπτά. Αν τυχόν υπάρχουν 2-3 έγκυες στο ιατρείο, θα πρέπει να είναι σε απόσταση ασφαλείας μεταξύ τους.
Διαβάστε περισσότερα για τον κορωνοϊό και την εγκυμοσύνη εδώ:
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ.
Θάνος Παράσχος
T: (+30)
210 6774104
Κ: (+30) 6944428242