Οι εργαζόμενοι που δουλεύουν σε βάρδιες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.
Αυτό προκύπτει από νέα επιστημονική μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Η μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας στην Πορτογαλία, έδειξε ότι όσο περισσότερο αποκλίνει το ωράριο ενός εργαζομένου από το εσωτερικό του βιολογικό ρολόι τόσο αυξάνεται ο καρδιαγγειακός του κίνδυνος.
«Διαπιστώσαμε ότι για κάθε ώρα που το ωράριο εργασίας δεν ήταν ευθυγραμμισμένο με το βιολογικό ρολόι των εργαζομένων, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα αυξανόταν σημαντικά» ανέφερε η επικεφαλής της έρευνας, δρ Σάρα Γκαμπόα Μαδέρα.
Το φαινόμενο του «κοινωνικού jetlag»
Η μελέτη εστίασε σε ένα φαινόμενο που αποκαλείται «κοινωνικό jetlag», δηλαδή τη διαφορά μεταξύ των κοινωνικών υποχρεώσεων (όπως το ωράριο εργασίας) και του φυσικού βιολογικού ρολογιού κάθε ανθρώπου.
Η κιρκαδιανή αυτή ασυμφωνία φαίνεται να επιβαρύνει σημαντικά την καρδιολογική υγεία, ιδίως στους εργαζόμενους που εργάζονται συστηματικά σε βάρδιες.
Στην έρευνα συμμετείχαν 301 εργαζόμενοι χειρωνακτικής εργασίας σε αποθήκες λιανικής, οι οποίοι δούλευαν αποκλειστικά σε πρωινές, απογευματινές ή νυχτερινές βάρδιες. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν αναλυτικά ερωτηματολόγια και υποβλήθηκαν σε μετρήσεις για πίεση και χοληστερίνη.
Ανάλογα με το βιολογικό ρολόι αλλάζει και ο κίνδυνος
Με βάση την ανάλυση των δεδομένων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 20% των συμμετεχόντων ανήκε στην κατηγορία «υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου». Επιπλέον, για κάθε επιπλέον ώρα κοινωνικού jetlag ο σχετικός κίνδυνος αυξανόταν κατά 31%.
Η έλλειψη ύπνου ήταν επίσης χαρακτηριστικό: το 40% κοιμόταν έξι ώρες ή λιγότερο τις εργάσιμες ημέρες. Πολλοί από αυτούς εμφάνιζαν και άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα και η υψηλή χοληστερίνη.
Ποιοι επηρεάζονται περισσότερο;
Η δρ Γκαμπόα Μαδέρα εξηγεί ότι «οι άνθρωποι δεν έχουν όλοι τον ίδιο χρονότυπο». Υπάρχουν άτομα που είναι πιο παραγωγικά το πρωί (κορυδαλλοί) και άλλα που λειτουργούν καλύτερα αργά το βράδυ (κουκουβάγιες). Η εργασία σε ώρες που αντιβαίνουν σε αυτόν τον φυσικό ρυθμό προκαλεί στρες στον οργανισμό και αυτό το στρες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την καρδιά.
Η ερευνήτρια προσθέτει: «Τα αποτελέσματα ενισχύουν την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη ο βιορυθμός κάθε εργαζόμενου κατά τον σχεδιασμό των ωραρίων. Χρειάζεται περαιτέρω μελέτη για να δούμε αν οι βραδινοί τύποι ανταποκρίνονται καλύτερα σε νυχτερινές βάρδιες και οι πρωινοί τύποι σε πρωινές».
Τι σημαίνει αυτό για τους εργαζόμενους
Η μελέτη έρχεται να υπογραμμίσει την ανάγκη για στενότερη παρακολούθηση της καρδιακής υγείας όσων εργάζονται εκτός «φυσιολογικού» ωραρίου, όπως οι νυχτοφύλακες, οι υπάλληλοι νοσοκομείων και οι οδηγοί. Επιπλέον, ενισχύεται η άποψη πως οι εργοδότες θα πρέπει να προσαρμόζουν τις βάρδιες με βάση το χρονότυπο του εργαζόμενου, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις στην υγεία.