Οι άνθρωποι μιλούν για την πίσσα των τσιγάρων εδώ και πολλά χρόνια, ωστόσο το «τι είναι πίσσα;» είναι μια ερώτηση που τίθεται συχνά. Οι διαφορετικές απαντήσεις στην ερώτηση αποκαλύπτουν τη σύγχυση που υπάρχει ακόμα γύρω από το θέμα. Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα λοιπόν.
Τι γνωρίζουμε για την πίσσα και ποια η σημασία της
Η πίσσα είναι το υπόλειμμα των στερεών και υγρών σωματιδίων από τον καπνό του τσιγάρου, αφού αφαιρεθούν το νερό και η νικοτίνη. Eίναι ένα μείγμα από χιλιάδες συστατικά που υπάρχουν στο νέφος καπνού, το οποίο δημιουργείται κατά την καύση του τσιγάρου και δεν αναφέρεται σε μια και μόνο χημική ουσία.
Η πίσσα μετριέται σε εργαστηριακές συνθήκες, όπου το νέφος του καπνού ενός καιόμενου τσιγάρου διέρχεται μέσα σε ειδικό εργαστηριακό φίλτρο, στο οποίο παγιδεύονται τα στερεά και υγρά σωματίδια ενώ, στη συνέχεια, αφαιρείται το νερό και η νικοτίνη και ζυγίζεται η υπολειπόμενη μάζα. Δεν είναι το υλικό που χρησιμοποιείται για την ασφαλτόστρωση των δρόμων ούτε ένα πρόσθετο χημικό συστατικό, όπως συχνά πιστεύεται, ουσιαστικά είναι μια μέτρηση βάρους.
Το βάρος δεν αποτελεί ένδειξη της περιεκτικότητας σε επιβλαβή κατάλοιπα ούτε του κινδύνου της βλάβης από το κάπνισμα, καθώς το επίπεδο των τοξικών ουσιών σε αυτό το βάρος είναι άγνωστο, συμπέρασμα με το οποίο συμφωνεί και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Συνεπώς, όταν υπολογίζεται ο κίνδυνος της βλάβης στην υγεία από ένα προϊόν είναι περισσότερο σημαντικό να αξιολογηθεί η σύσταση του υπολείμματος αυτού του προϊόντος παρά το βάρος του. Υπάρχουν χιλιάδες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται κατά την καύση ενός τσιγάρου και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) έχει καταγράψει 93 γνωστές τοξικές ουσίες εξ ’αυτών, που είναι σημαντικοί παράγοντες για την ανάπτυξη των σχετιζόμενων με το κάπνισμα ασθενειών.
Πληθώρα δεδομένων έχουν δείξει τη σημαντική διαφορά στη σύνθεση της πίσσας που περιέχεται στον καπνό των τσιγάρων σε σύγκριση με το αερόλυμα που παράγεται από τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και προϊόντα ατμίσματος. Το αερόλυμα των θερμαινόμενων προϊόντων καπνού περιέχει σημαντικά μικρότερο αριθμό και επίπεδα χημικών ενώσεων και τοξικών ουσιών και δεν περιλαμβάνει καθόλου στερεά σωματίδια με βάση τον άνθρακα.
Πρόσφατα μάλιστα, ο Οργανισμός Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας, Public Health England, δήλωσε ότι «τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν περιέχουν πίσσα ή μονοξείδιο του άνθρακα, δύο από τα πιο επιβλαβή στοιχεία στον καπνό του τσιγάρου. Περιέχουν ορισμένες χημικές ουσίες που βρίσκονται επίσης στον καπνό του τσιγάρου, αλλά σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα».
Στο ίδιο πλαίσιο, τα προϊόντα θέρμανσης καπνού δεν περιέχουν πίσσα.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) «η εισπνοή νικοτίνης χωρίς την παραγωγή καύσης έχει μικρότερο κίνδυνο για έναν καπνιστή σε σχέση με την εισπνοή νικοτίνης μέσω του καπνού ενός καιόμενου προϊόντος».
Η μείωση της βλάβης και η μεγάλη ευκαιρία που αντιπροσωπεύει
Η διακοπή του καπνίσματος είναι η καλύτερη μέθοδος για να μειωθούν οι ασθένειες που σχετίζονται με αυτή τη συνήθεια. Εδώ και πολλές δεκαετίες, οι πολιτικές δημόσιας υγείας επικεντρώθηκαν στην πρόληψη της έναρξης του καπνίσματος και την προαγωγή της διακοπής του καπνίσματος. Παρά τη σημαντική πρόοδο στη μείωση των ποσοστών του καπνίσματος από τη δεκαετία του 1980 παγκοσμίως, σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ενήλικες σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να καπνίζουν.
Στην προσπάθεια να επιταχυνθεί η μείωση του καπνίσματος, η πολιτική της μείωσης της βλάβης αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως μια συμπληρωματική και υποστηρικτική προσέγγιση για τους ενήλικες καπνιστές, που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Αυτή η στρατηγική βασίζεται στην αντικατάσταση των συμβατικών καιόμενων προϊόντων καπνού από λιγότερο επιβλαβή προϊόντα νικοτίνης, τα οποία δεν καίγονται με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένο προφίλ κινδύνου σε σύγκριση με το τσιγάρο και ταυτόχρονα είναι αποδεκτά για τους ενήλικες καπνιστές σαν υποκατάστατα των τσιγάρων.
Αρκετοί φορείς στο χώρο της δημόσιας υγείας παγκοσμίως, συμφωνούν ότι οι δράσεις που στηρίζουν την πολιτική της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και συμπληρώνουν τις προσπάθειες που στοχεύουν στην Πρόληψη και Διακοπή του τσιγάρου. Πλέον, η καινοτομία και η εξέλιξη της επιστήμης μπορούν να δώσουν λύσεις και να βοηθήσουν αυτούς που δεν μπορούν να απαλλαγούν από την επιβλαβή συνήθεια του καπνίσματος.