Χειρουργοί μπορούν πλέον και εμφυτεύουν δόντια στα μάτια των ασθενών για να αποκαταστήσουν την όρασή τους.
Μια σπάνια χειρουργική επέμβαση «οδόντα αντί οφθαλμού» [για να παραφράσουμε και το βιβλικό «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος»...] πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στον Καναδά.
Τρεις Καναδοί είναι σε καλό δρόμο για να γίνουν οι πρώτοι κάτοικοι της χώρας που θα έχουν αποκαταστήσει την όρασή τους χάρη - εν μέρει - στα δόντια τους.
Η οστεοδοντική κερατοπρόθεση περιλαμβάνει τη συγκομιδή της ισχυρότερης φυσικής ουσίας του σώματος για την κατασκευή ενός εξειδικευμένου εμφυτεύματος φακού για ασθενείς με σοβαρή τύφλωση του κερατοειδούς από ουλές του επιπεφυκότα.
Η χειρουργική επέμβαση «δόντι στο μάτι» παραμένει μια σχετικά σπάνια διαδικασία ακόμη και 60 χρόνια μετά την ανάπτυξή της. Η χειρουργική επέμβαση «δόντι στο μάτι», η οποία πρωτοεμφανίστηκε από τον Ιταλό οφθαλμίατρο Μπενεντέτο Στραμπέλι στις αρχές της δεκαετίας του 1960, αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου απόρριψης ενός ξένου εμφυτεύματος από τον οργανισμό του ασθενούς, βασιζόμενη κυρίως στο δικό του βιολογικό υλικό.
Οι χειρουργοί πρώτα εξάγουν ένα δόντι (συνήθως τον κυνόδοντα), στη συνέχεια τον λειαίνουν για να σχηματίσουν ένα ορθογώνιο στρώμα που ονομάζεται επιμήκης λάμα και περιλαμβάνει μια τρύπα στο κέντρο της.
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, οι γιατροί εγκαθιστούν έναν μικροσκοπικό πλαστικό φακό στην οδοντική θήκη πριν ράψουν προσωρινά το εμφύτευμα στο πλάι του μάγουλου του ασθενούς, όπου παραμένει για μερικούς μήνες καθώς αναπτύσσεται νέος ιστός γύρω του.
Μια άλλη χειρουργική επέμβαση αφαιρεί τον ουλώδη ιστό από το μάτι του ασθενούς και τον αντικαθιστά με υγιή ιστό που συλλέγεται επίσης από ένα μάγουλο. Σε μια τελική επέμβαση, οι γιατροί ράβουν το εμφύτευμα στην οφθαλμική κόγχη κάτω από το μόσχευμα ιστού του μάγουλου, όπου ο φακός συμβάλλει στη μερική αποκατάσταση της όρασης.
Προηγούμενες έρευνες δείχνουν ότι η όραση πολλών ασθενών βελτιώνεται αρκετά ώστε να μπορούν να οδηγούν έως και τα αυτοκίνητά τους.
Η χειρουργική επέμβαση «δόντι στο μάτι» εφαρμόζεται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις σοβαρής βλάβης του κερατοειδούς, όταν το τραύμα βλάπτει μόνο την μπροστινή επιφάνεια του ματιού και όχι τον αμφιβληστροειδή και τα οπτικά νεύρα.
Αυτή ήταν η περίπτωση του Μπρεντ Τσάπμαν, ενός από τους τρεις χειρουργημένους ασθενείς που παρουσιάστηκαν από την εκπομπή As It Happens του CBC την περασμένη εβδομάδα. Ο Τσάπμαν, θεραπευτής από το Βόρειο Βανκούβερ, έχασε την όρασή του σε ηλικία 13 ετών, όταν ένα παυσίπονο φάρμακο που χορηγείται χωρίς συνταγή προκάλεσε μια σπάνια αυτοάνοση αντίδραση που ονομάζεται σύνδρομο Stevens-Johnson και είχε ως αποτέλεσμα ένα κώμα διάρκειας εβδομάδων και σοβαρά εγκαύματα σε όλο το σώμα και τα μάτια του.
Ο Τσάπμαν, σήμερα 33 ετών, έχει από τότε υποβληθεί σε περίπου 50 χειρουργικές επεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων 10 εμφυτευμάτων κερατοειδούς, αλλά καμία δεν κατάφερε να αποκαταστήσει μόνιμα την όρασή του.
Λόγω των πιθανών κινδύνων που ενέχει η χειρουργική επέμβαση «δόντι στο μάτι», οι γιατροί επιχειρούν τη διαδικασία μόνο σε ένα από τα μάτια κάθε ασθενούς. Όμως, παρά τις πιθανές επιπλοκές, η χειρουργική επέμβαση «δόντι στο μάτι» διατηρεί υψηλό ποσοστό επιτυχίας στις 10 χώρες στις οποίες έχει πραγματοποιηθεί.
Μια μελέτη του 2022 από την Ιταλία, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι περίπου το 94% των ληπτών εμφυτευμάτων μπορούσαν να βλέπουν ακόμη και 27 χρόνια μετά τις επεμβάσεις τους. Αν και ο Chapman παραδέχτηκε ότι αισθάνθηκε «λίγο ανήσυχος» όταν έμαθε για πρώτη φορά για την επιλογή αυτή, μια σύντομη συζήτηση με μια γυναίκα που έλαβε με επιτυχία την ίδια θεραπεία τον έπεισε να προσφερθεί εθελοντικά.
«Ήταν εντελώς τυφλός για 20 χρόνια και τώρα πάει μέχρι και για σκι», είπε η σύζυγος του Τσάπμαν.