Ένα νέο φάρμακο, το Donanemab, χαιρετίζεται ως σημείο καμπής στον αγώνα κατά της νόσου Αλτσχάιμερ, ύστερα από μια παγκόσμια δοκιμή που επιβεβαιώνει ότι επιβραδύνει τη γνωστική εξασθένηση.
Το φάρμακο-αντίσωμα βοηθά στα πρώιμα στάδια της νόσου, «καθαρίζοντας» μια πρωτεΐνη που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο των ατόμων με αυτόν τον τύπο άνοιας.
Αν και δεν αποτελεί θεραπεία, οι διάφορες οργανώσεις λένε ότι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό «JAMA», σηματοδοτεί μια νέα εποχή όπου η νόσος Αλτσχάιμερ μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Το συγκεκριμένο φάρμακο λειτουργεί στη νόσο Αλτσχάιμερ και όχι σε άλλους τύπους άνοιας, όπως η αγγειακή άνοια.
Στις δοκιμές φάνηκε να επιβραδύνει τον ρυθμό της νόσου κατά το 1/3 περίπου, επιτρέποντας έτσι στους ασθενείς να διατηρούν περισσότερο την καθημερινή τους ζωή και τις εργασίες τους.
Ασθενής που πήρε το δοκιμαστικό φάρμακο κατά του Αλτσχάιμερ περιγράφει
Ο Μάικ Κόλεϊ, ο οποίος είναι 80 ετών, είναι ένας από τους λίγους μόνο ασθενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο που συμμετέχουν στην παγκόσμια δοκιμή.
Ο Μάικ κάνει μία έγχυση κάθε μήνα σε μια κλινική στο Λονδίνο και, όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο BBC, αισθάνεται πως είναι «απίστευτα τυχερός» που λαμβάνει το ανοσοθεραπευτικό αυτό φάρμακο.
Ο 80χρονος άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα με τη μνήμη του και τη λήψη αποφάσεων πριν από μερικά χρόνια.
Η νέα αυτή θεραπεία δεν θα θεραπεύσει το Αλτσχάιμερ, αλλά η οικογένειά του υποστηρίζει πως η κατάστασή του σταμάτησε να επιδεινώνεται.
«Φαίνεται ότι κάθε μέρα αποκτώ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και είμαι σίγουρος ότι αυτό θα είναι επιτυχές και πως θα φύγουν όλα αυτά τα... σκουπίδια από τον εγκέφαλό μου», δήλωσε ο ίδιος στο BBC.
«Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έβλεπα τον πατέρα μου ξανά γεμάτο ζωή»
Ο γιος του, Μαρκ, είπε πως ήταν πολύ στενάχωρο στην αρχή όταν τον έβλεπε να αγωνίζεται. «Ήταν πολύ δυσάρεστο να τον βλέπεις να δυσκολεύεται στο να επεξεργαστεί πληροφορίες και στο να λύνει προβλήματα. Αλλά νομίζω ότι αυτή η παρακμή έχει επιπεδοποιηθεί τώρα» δήλωσε, προσθέτοντας:
«Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έβλεπα τον πατέρα μου ξανά τόσο γεμάτο ζωή. Τώρα έχουμε ελπίδα, ενώ πριν από δύο χρόνια δεν είχαμε. Αυτή είναι μια απίστευτη διαφορά».
Το φάρμακο Donanemab σταμάτησε τη νοητική εξασθένηση για περισσότερο από έναν χρόνο σε περισσότερους από τους μισούς ασθενείς, σύμφωνα με τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν στο διεθνές συνέδριο της Ένωσης Αλτσχάιμερ, στο Άμστερνταμ.
Τι έδειξε η μελέτη του φαρμάκου Donanemab
Το Donanemab -που χορηγείται ως μηνιαία έγχυση- διαπιστώθηκε ότι είναι πιο αποτελεσματικό σε ανθρώπους ηλικίας κάτω των 75 ετών στα πρώτα στάδια της νόσου.
Οι ερευνητές εξέτασαν σχεδόν 1.800 άτομα που βρίσκονταν σε πρώιμο στάδιο της νόσου Αλτσχάιμερ, με ασθενείς που έλαβαν είτε Donanemab είτε εικονικό φάρμακο επί 18 μήνες.
Όσοι βρίσκονταν στο πρωιμότερο στάδιο της νόσου με ήπια γνωστική εξασθένηση είχαν το μεγαλύτερο όφελος, με επιβράδυνση της μείωσης αυτής κατά 60% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.
Μεταξύ των ασθενών με πρώιμη νόσο Αλτσχάιμερ των οποίων οι εγκεφαλικές σαρώσεις έδειξαν χαμηλά ή μεσαία επίπεδα μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται tau, το φάρμακο βρέθηκε να επιβραδύνει την κλινική εξασθένηση κατά 35%.
Όταν τα αποτελέσματα συνδυάστηκαν για άτομα που είχαν διαφορετικά επίπεδα αυτής της πρωτεΐνης, υπήρξε επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου κατά 22,3%, σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο Journal of the American Medical Association.
Οι παρενέργειες
Αν και εξαιρετικά υποσχόμενο, έχει και τους κινδύνους του. Το πρήξιμο του εγκεφάλου ήταν μια συχνή παρενέργεια στο 1/3 των ασθενών στη δοκιμή με Donanemab. Για τους περισσότερους, αυτό υποχώρησε χωρίς να προκαλέσει συμπτώματα. Ωστόσο, δύο εθελοντές, και πιθανώς ένας τρίτος, πέθαναν από οίδημα στον εγκέφαλο.
Ένα άλλο φάρμακο για τη νόσο Αλτσχάιμερ, που ονομάζεται Αducanumab, απορρίφθηκε πρόσφατα από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές, λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια και της έλλειψης αποδείξεων ότι ήταν αρκετά αποτελεσματικό για τους ασθενείς.