Μια από τις συχνότερες «διαγνώσεις» που προκύπτουν μέσα από τις ακτινογραφίες, τις αξονικές ή τις μαγνητικές τομογραφίες του αυχένα είναι ο ευθειασμός της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Μια κατάσταση που δεν είναι απαραιτήτως πρόβλημα (εξού και τα εισαγωγικά στη λέξη διάγνωση), για την οποία όμως οι ασθενείς συχνά ξεκινούν μια αναζήτηση στο ίντερνετ σε μια προσπάθειά τους να πάρουν απαντήσεις.
«Για να γίνει απολύτως κατανοητό το κατά πόσον ο ευθειασμός αυτός αποτελεί πρόβλημα, αλλά και για να απαλλαγούν όσο είναι δυνατόν από το άγχος τους σε σχέση με αυτό οι ασθενείς, στη συνέχεια, θα παρουσιαστεί εν συντομία και με απλό τρόπο το «πρόβλημα».
Η σπονδυλική μας στήλη δεν είναι ευθεία. Αντίθετα έχει καμπύλες. Ο αυχένας μας ή, πιο σωστά, η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (εν συντομία «ΑΜΣΣ») έχει υπό φυσιολογικές συνθήκες μια απαλή καμπύλη η οποία ονομάζεται αυχενική λόρδωση.
Σε μερικές περιπτώσεις, αυτή η καμπύλη χάνεται και ο αυχένας παρουσιάζει «ευθειασμό» ή ακόμα και «κύφωση».
Συχνά, οι ασθενείς διαβάζουν στο πόρισμα της ακτινογραφίας ή της μαγνητικής τους «ευθειασμός της αυχενικής μοίρας» ή «απώλεια της φυσιολογικής λόρδωσης». Είναι το ίδιο πράγμα», αναφέρει ο κ. Παντελής Σταυρινού, Διευθυντής Νευροχειρουργός στο Metropolitan Hospital, Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολονίας, στη Γερμανία.
Τι σημαίνει όμως ο ευθειασμός για τον ασθενή, πώς δημιουργείται και τι μπορεί να κάνει γι’ αυτόν;
Γιατί έχει καμπύλες η σπονδυλική στήλη;
Όπως προαναφέρθηκε, η σπονδυλική στήλη δεν είναι ευθεία αλλά έχει καμπύλες. Οι καμπύλες αυτές βοηθούν να κρατά κάποιος την ισορροπία του όταν περπατάει και όταν στέκεται και προστατεύουν τη σπονδυλική στήλη από τις κάθετες φορτίσεις.
Τι προκαλεί τον ευθειασμό;
Πολλές είναι οι αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν ευθειασμό. Οι συνηθέστερες είναι οι εξής:
- Εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης
Όσο μεγαλώνουμε η σπονδυλική στήλη φθείρεται. Αυτό οδηγεί και σε φθορά των δίσκων οι οποίοι χάνουν το φυσιολογικό τους σφηνοειδές σχήμα και γίνονται άκαμπτοι και λεπτοί. Αυτή η παραμόρφωση των δίσκων (αλλά και των σπονδύλων) οδηγεί τελικά σε αλλαγή της ανατομίας της σπονδυλικής στήλης. Σε αυτήν προστίθεται ο σπασμός των αυχενικών μυών που προκαλείται από τον πόνο στον αυχένα που συχνά συνυπάρχει και, έτσι, προκύπτει τελικά ο ευθειασμός.
- Κακή στάση σώματος
Η κακή στάση σώματος όπως π.χ. το να είμαστε σκυμμένοι πάνω από ένα κινητό ή καμπουριασμένοι μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή, οδηγεί σε βάθος χρόνου σε σημαντική καταπόνηση των αυχενικών μυών και τελικά σε ευθειασμό της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
- Ιατρογενής διαταραχή
Μερικές φορές ο ευθειασμός και η κύφωση μπορεί να είναι το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα ενός χειρουργείου. Η συνηθέστερη αιτία είναι η εκτεταμένη αυχενική πεταλεκτομή, ιδίως σε νεαρή ηλικία. Η αυχενική πεταλεκτομή γίνεται είτε για να αποσυμφορηθούν τα νεύρα που είναι πιεσμένα είτε για να αφαιρεθεί κάποια εξεργασία. Γι’ αυτό και συστήνεται η πεταλεκτομή να αντικαθίσταται από την πεταλοτομή (κατά την οποία τα πέταλα των σπονδύλων επανατοποθετούνται), όπου αυτό είναι δυνατό.
- Τραύμα
Ευθειασμούς αυχένα προκαλούν συχνά τραύματα όπως π.χ. τα τροχαία ή οι αθλητικές κακώσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ευθειασμός οφείλεται σε πόνο ο οποίος προκαλεί σπασμό των μυών, αλλά μπορεί να οφείλεται και σε κάκωση των μυών ή των συνδέσμων, ή, σπανιότερα, σε ρήξη δίσκων, ή σε κατάγματα σπονδύλων.
- Συγγενής διαταραχή
Δηλαδή, εκ γενετής διαταραχή. Μερικές φορές οι σπόνδυλοι δεν ολοκληρώνουν την ανάπτυξή τους και αντί να έχουν παραλληλόγραμμο σχήμα, αποκτούν σφηνοειδές.
- Σπανιότερες αιτίες
Μια σπάνια αιτία ευθειασμού μπορεί να είναι κάποιος όγκος ο οποίος πιέζει τον νωτιαίο μυελό ή παραμορφώνει τους σπονδύλους, ενώ άλλη σπάνια αιτία είναι η παραμόρφωση μετά από φλεγμονή (σπονδυλοδισκίτιδα).
Τι συμπτώματα προκαλεί ο ευθειασμός;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα του ευθειασμού είναι:
- Πόνος στον αυχένα (αυχεναλγία) ή πονοκέφαλοι (κεφαλαλγία)
- Πόνος στα χέρια
- Μειωμένη κινητικότητα του αυχένα
- Αίσθημα κόπωσης
- Βουητά (εμβοές) κ.ά.
Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις και εφόσον η κατάσταση εξελιχθεί, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως αδυναμία χεριών και ποδιών, διαταραχή στην ούρηση κ.λπ.
Ποια είναι η αντιμετώπιση;
«Καταρχάς πρέπει να τονιστεί κάτι σημαντικό: το ότι κάποιος έχει «ευθειασμό στον αυχένα» δεν σημαίνει απαραίτητα ότι χρειάζεται θεραπεία. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει διαφορετική ανατομία. Άλλοι έχουν μεγάλη αυχενική λόρδωση (δηλαδή μεγάλη καμπύλη) και άλλοι έχουν ευθύ αυχένα. Ο ευθειασμός από μόνος του δεν λέει κάτι. Μόνο όταν συνοδεύεται από συμπτώματα ή όταν οφείλεται σε κάποια υποκείμενη αιτία χρήζει αντιμετώπισης.
Επίσης, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η καμπύλη της αυχενικής μοίρας από μόνη της δεν είναι τόσο σημαντική όσο είναι η εξέλιξη της καμπύλης αυτής σε βάθος χρόνου. Έτσι λοιπόν, αν κάποιος είχε κάποτε καμπυλωτό αυχένα και στην πορεία παρουσίασε ευθειασμό, τότε μιλάμε για επιδείνωση και τότε είναι πιθανό να χρειάζεται θεραπεία», επισημαίνει ο ιατρός.
Αν πράγματι υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης, τότε συνήθως η θεραπεία στηρίζεται σε συνδυασμό των παρακάτω:
- Φυσικοθεραπεία-μασάζ
- Παυσίπονα
- Αυχενικός κηδεμόνας (κολλάρο)
- Ξεκούραση και αλλαγή στάσης σώματος.
Η πρόγνωση είναι καλή
Η φυσικοθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και έχει στόχο να χαλαρώσει κάποιους μυς και να δυναμώσει κάποιους άλλους καθώς επίσης και να βελτιώσει την κινητικότητα του αυχένα. Ο φυσικοθεραπευτής ξέρει καλύτερα από τον οποιοδήποτε τι ασκήσεις και χειρισμοί πρέπει να γίνουν.
Χειρουργική θεραπεία για τον ευθειασμό δεν απαιτείται συχνά. Αν χρειάζεται χειρουργείο είναι είτε γιατί υπάρχει κάποια συνοδός πάθηση η οποία συντηρεί τον ευθειασμό (όπως π.χ. δισκοκήλες) είτε γιατί υπάρχει «αστάθεια» στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, όπως π.χ. μετά από πεταλεκτομή.
Συμπερασματικά
«Ο ευθειασμός της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης είναι κάτι σχετικά συχνό και δεν προκαλεί απαραίτητα πόνο. Στην περίπτωση όμως που προκαλεί προβλήματα, μια σειρά από συντηρητικά μέτρα μπορούν να βοηθήσουν και η πρόγνωσή του είναι καλή. Χειρουργείο χρειάζεται μόνο όταν υπάρχει και κάποιο άλλο πρόβλημα το οποίο συντηρεί την κατάσταση», καταλήγει ο κ. Σταυρινού.