Οι μεταρρυθμίσεις σε βασικούς τομείς που επηρεάζουν τη ζωή των ατόμων με αναπηρία είναι μονόδρομος, σύμφωνα με τους Ευρωβουλευτές, ενώ ξεδιπλώνεται η ευρωπαϊκή στρατηγική με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας.
Η αναπηρία αποτελεί μέρος της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Με μικρότερη ή μεγαλύτερη επίδραση στην καθημερινότητά του, το άτομο με οποιασδήποτε μορφής αναπηρία χρειάζεται την φροντίδα και τη στήριξη της πολιτείας.
1 στους 5 Ευρωπαίους με κάποια μορφή αναπηρίας
Στην Ευρώπη ως το 2020 περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού της έχει κάποια μορφή αναπηρίας. Η οικονομική και κοινωνική κατάσταση αυτών των ατόμων αποτελεί προτεραιότητα για τα ευρωπαϊκά όργανα, σύμφωνα και με την Κομισιόν.
Αποτελεί μάλιστα όρος και απόδειξη για κάθε κράτος ότι σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με λίγα λόγια, στον τρόπο που αντιμετωπίζει μια κοινωνία τα άτομα με αναπηρίες αντανακλάται η δημοκρατική της ευαισθησία στην τελική, ο σεβασμός της απέναντι στα θεμελιώδη δικαιώματα, στον άνθρωπο.
Η δράση της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με αναπηρίες, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην καθημερινή ζωή και τα εργαλεία για τη βελτίωση της ζωής τους. Διαθέτει ομάδες εργασίας και πραγματοποιεί ετήσιες εκδηλώσεις σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η ΕΕ παρέχει χρηματοδοτική στήριξη μέσω ετήσιας επιχορήγησης σε ορισμένες ευρωπαϊκές οργανώσεις ατόμων με αναπηρίες (ΑμεΑ) και ΜΚΟ (στο πλαίσιο του προγράμματος «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια»), ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους στις διαδικασίες της ΕΕ.
Τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ) είναι τα κύρια χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Συμβάλλουν στη διασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των πλέον ευάλωτων πολιτών, κυρίως των πολιτών με αναπηρίες.
Το Ακαδημαϊκό Δίκτυο Ευρωπαϊκών Εμπειρογνωμόνων σε Θέματα Αναπηρίας (ANED) παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάλυση δεδομένων και πολιτικών από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Διαχειρίζεται τη βάση δεδομένων DOTCOM, η οποία εξασφαλίζει την παρακολούθηση των μέσων πολιτικής που σχετίζονται με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (UNCRPD) στην ΕΕ και τα κράτη μέλη.
Τί είναι η Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας;
Για να μπορούν τα άτομα με αναπηρία να ταξιδεύουν ευκολότερα στο εσωτερικό της, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναπτύσσει ένα εθελοντικό σύστημα αμοιβαίας αναγνώρισης της κατάστασης αναπηρίας και ορισμένων σχετικών ευεργετημάτων με βάση την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας.
Η συγκεκριμένη Κάρτα εξασφαλίζει ισότιμη πρόσβαση σε οφέλη πέραν των συνόρων για τα άτομα με αναπηρία, κυρίως στους τομείς του πολιτισμού, της αναψυχής, του αθλητισμού και των μεταφορών. Η κάρτα θα αναγνωρίζεται αμοιβαία από τις χώρες της ΕΕ που συμμετέχουν στο σύστημα, σε εθελοντική βάση.
Ένα σχετικό πιλοτικό πρόγραμμα έχει τεθεί, από το 2016 σε εφαρμογή στην Κύπρο, το Βέλγιο, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ιταλία, τη Μάλτα, τη Ρουμανία και τη Σλοβενία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, προχωρά σωστά στο πλαίσιο που επιθυμεί η ΕΕ.
Η Κάρτα αυτή δεν αλλάζει τα εθνικά κριτήρια επιλεξιμότητας ή την εθνική νομοθεσία. Τα κράτη μέλη διατηρούν την ευχέρεια να αποφασίζουν ποιος είναι επιλέξιμος για να λάβει την κάρτα, χρησιμοποιώντας τον εθνικό ορισμό της αναπηρίας, και να καθορίζουν τη διαδικασία έκδοσης.
Το Ευρωκοινοβούλιο αποφάσισε
Όπως υποστηρίζουν ε οι ευρωβουλευτές σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στην τελευταία ολομέλεια με 579 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 92 αποχές, η ΕΕ θα πρέπει να υιοθετήσει έναν κοινό ορισμό για την αναπηρία αλλά και να εισαγάγει την ενιαία Ευρωπαϊκή Κάρτα προκειμένου να αναγνωριστεί το καθεστώς της αναπηρίας σε ολόκληρη την ΕΕ.
Άλλες συστάσεις που ενέκριναν οι ευρωβουλευτές αφορούν την παροχή ευέλικτης υποστήριξης κατά τη διάρκεια ταξιδιών με τρένο αλλά και την ευρύτερη άρση πρακτικών και διοικητικών εμποδίων, την δημιουργία συστημάτων παιδείας που μπορούν να προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών και την παροχή μη διαχωρισμένης στέγασης σε πολίτες με αναπηρία, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην κοινότητά τους.
Για την ισότιμη συμμετοχή σε μια κοινωνία που βασίζεται ολοένα και περισσότερο στις ψηφιακές δεξιότητες, το Ευρωκοινοβούλιο ζητά τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, όπως τη διασφάλιση ότι οι δημόσιοι φορείς θα παρέχουν χρήσιμες για το κοινό πληροφορίες στη νοηματική γλώσσα, στη γραφή Braille και σε ευανάγνωστες μορφές.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, η διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα θα πρέπει να καθιερωθεί και για εκδηλώσεις που βασίζονται σε ομιλίες (όπως οι σύνοδοι της ολομέλειας του Κοινοβουλίου), ενώ και τα κυβερνητικά κτίρια θα πρέπει να είναι προσβάσιμα σε όλους.
Προοιδοποίηση των Ευρωβουλευτών
Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν επίσης, ότι η ΕΕ θα πρέπει να εστιάσει περισσότερο στην καταπολέμηση της βίας (συμπεριλαμβανομένης της έμφυλης βίας) και της παρενόχλησης, θύματα των οποίων είναι κατά δυσαναλογία τα άτομα με αναπηρία, αλλά και να γεφυρώσει το χάσμα στην απασχόληση μεταξύ των ατόμων με αναπηρία και άλλων ατόμων.
Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί τέλος το Συμβούλιο να «ξεπαγώσει» τη διαδικασία για την διατομεακή Οδηγία κατά των διακρίσεων. Η συγκεκριμένη οδηγία θα καλύψει τις εθνικές πολιτικές στην αντιμετώπιση διακρίσεων, περιλαμβάνει και τα άτομα με αναπηρία.