Σε συναγερμό έχουν τεθεί οι υγειονομικές αρχές παγκοσμίως - και στην Ελλάδα - για τα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων.
Εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας και παγκόσμιου υγειονομικού συναγερμού, οι χώρες προσπαθούν να περιορίσουν τη διασπορά της ευλογιάς των πιθήκων στον πληθυσμό τους. Η Νέα Υόρκη ήδη μίλησε στους πολίτες για την προστασία που μπορεί να τους προσφέρει η χρήση της μάσκας, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αφού δήλωσε πως «όλοι πρέπει να ανησυχούν» για το ξέσπασμα της ασθένειας αυτής, είπε ότι οι υγειονομικές Αρχές της χώρας εξετάζουν τις πιθανές μεθόδους αντιμετώπισης του ιού, μέσω θεραπείας ή εμβολίου.
Σε 15 χώρες εξαπλώθηκε η ευλογιά των πιθήκων
Κρούσματα της ασθένειας έχουν εντοπιστεί μέχρι τώρα σε 15 χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Iσραήλ και Ελβετία.
Το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων στην Αυστρία επιβεβαιώθηκε, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Βιέννης. Πρόκειται για έναν 35χρονο άνδρα ο οποίος βρέθηκε θετικός στον ιό. Είχε μεταφερθεί νωρίτερα σε νοσοκομείο της πόλης, αφού εμφάνισε συμπτώματα όπως πυρετό και εξανθήματα.
Ευλογιά των πιθήκων: Καραντίνα 3 εβδομάδων επιβάλλει το Βέλγιο
Το Βέλγιο έγινε η πρώτη χώρα που επιβάλλει καραντίνα σε όσους βγαίνουν θετικοί στην ασθένεια. Σύμφωνα με τις υγειονομικές Αρχές της χώρας, οι θετικοί στην ευλογιά των πιθήκων πολίτες θα πρέπει να αυτο-απομονωθούν για τρεις εβδομάδες, για 21 ημέρες δηλαδή. Και αυτό παρόλο που έχει εντοπίσει μόλις τρία κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων. Το διάστημα της καραντίνας των τριών εβδομάδων στο Βέλγιο ορίστηκε καθώς αυτό εκτιμάται ότι θα είναι το μέγιστο διάστημα της επώασης, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές.
Πληροφορίες: Ανεμοβλογιά και όχι ευλογιά των πιθήκων το «ύποπτο κρούσμα» στην Ελλάδα
Στη χώρα μας υπάρχει ένα ύποπτο κρούσμα της ασθένειας, ένας Βρετανός τουρίστας ο οποίος, μαζί με τη συνοδό του που είναι ασυμπτωματική, νοσηλεύονται σε θάλαμο αρνητικής πίεσης στο νοσοκομείο «Αττικόν». Το περιστατικό έχει αναλάβει ο καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ Σωτήρης Τσιόδρας με την αναπληρώτρια καθηγήτρια Παθολογίας -Λοιμώξεων, Αναστασία Αντωνιάδου.
Δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη ωστόσο βρίσκεται υπό εξέταση και τα σχετικά αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν αύριο, Δευτέρα. Σύμφωνα πάντως με τα όσα μετέδωσε η ΕΡΤ, ο άνδρας πάσχει από ανεμοβλογιά και ότι από ευλογιά των πιθήκων, καθώς τα συμπτώματα είναι παρεμφερή.
Οι σκέψεις για καραντίνα και στην Ελλάδα
Σύμφωνα με ορισμενες πληροφορίες, στον ΕΟΔΥ υπάρχουν σκέψεις να ληφθούν μέτρα αντίστοιχα του Βελγίου ως προς την καραντίνα, ωστόσο καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη.
Από την ασθένεια αυτή, σύμφωνα με ειδικούς, κινδυνεύουν περισσότερο τα παιδιά. Εξάλλου, στη Βρετανία νοσηλεύεται ένα παιδί σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, αφού μολύνθηκε με την ευλογιά των πιθήκων.
Μπουρλά: Δεν ανησυχούμε για την ευλογιά των πιθήκων
Ο CEO της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά εμφανίστηκε καθησυχαστικός πάντως ως προς την ευλογιά των πιθήκων.
«Όλα τα ζητήματα υγείας μας απασχολούν. Και φυσικά, είχα την ευκαιρία, από τις πρώτες στιγμές που ανακοινώθηκε, να το κοιτάξω με τους συνεργάτες μου. Δεν ανησυχούμε αυτή τη στιγμή ότι κάτι τέτοιο θα αποτελέσει μεγάλο κίνδυνο», δήλωσε ο CEO της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, ερωτηθείς για το θέμα της ευλογιάς των πιθήκων, στο περιθώριο της σημερινής εκδήλωσης, με την οποία ο Σύνδεσμος Φιλίας Ελλάδας - Ισραήλ τον ανακήρυξε σε επίτιμο πρόεδρό του.
«Νομίζω ότι ο στόχος όλων μας αυτή τη στιγμή θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Αυτός είναι ο πραγματικός κίνδυνος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μπουρλά.
Παγώνη: Η ευλογιά των πιθήκων είναι διαχειρίσιμη προς το παρόν, δεν θα πάρει τη μορφή της πανδημίας
Καθησυχαστική εμφανίστηκε και η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ Ματίνα Παγώνη: «Είναι μεταδοτικό νόσημα, αλλά δεν χρειάζεται πανικός, η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται από την αναπνευστική οδό, από τον αέρα με τα σταγονίδια, μεταδίδεται και μέσω της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες», εξήγησε μιλώντας στην εκπομπή «Πρωινοί Τύποι» του ΑΝΤ1. Για να προσθέσει: «Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Οι ασθενείς είχαν 3-4 εβδομάδες τα συμπτώματα, τα οποία είναι σε αποδρομή και σιγά σιγά φθίνουν. Υπάρχει εμβόλιο που γίνεται σε πληθυσμό χωρών της Αφρικής, δεν έχει χρειαστεί να γίνει παρά μόνο σε δύο από όλους τους ασθενείς ανά τον πλανήτη».
Ανησυχία για επικείμενο ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων το καλοκαίρι
Η ευλογιά των πιθήκων έχει αρχίσει να εξαπλώνεται σε πολλές χώρες παγκοσμίως, σημαίνοντας συναγερμό στις υγειονομικές υπηρεσίες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο προειδοποίησε για «σημαντική αύξηση» των κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων τις επόμενες δύο έως τρεις εβδομάδες, ενώ ανησυχητική είναι και η πρόβλεψη του ΠΟΥ για ξέσπασμα το καλοκαίρι.
Οι ειδικοί ανησυχούν για το ενδεχόμενο σημαντικής μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων το καλοκαίρι, επειδή τότε αυξάνονται οι κοινωνικές επαφές των ανθρώπων. Εξάλλου, τα τρία κρούσματα του Βελγίου συνδέονται με ένα φεστιβάλ, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχει αναφερθεί ως «αλυσίδα» μετάδοσης μια σάουνα.
Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι κάποια από τα κρούσματα δεν συνδέονται με ταξίδι στην Αφρική, όπου συνήθως εμφανίζεται η ασθένεια αυτή, που παρουσιάζει συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, μυαλγίες, πυρετό αλλά και ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα μεγάλου μεγέθους, στο πρόσωπο και τα χέρια, μεταξύ άλλων. Η μετάδοση γίνεται κυρίως μέσω της δερματικής επαφής, από μολυσμένα ρούχα ή υφάσματα, από κατανάλωση μολυσμένου κρεάτος, ή μέσω της αναπνευστικής οδού.
Επιδημιολογία-Παθογένεια-Κλινική Εικόνα-Διάγνωση-Θεραπεία
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανήκει στο γένος Orthopoxvirus της οικογένειας Poxviridae, στο ίδιο γένος με τον ιό variola, ο οποίος προκαλεί την ευλογιά και έχει εκριζωθεί παγκοσμίως από το 1980. Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958 σε αποικίες πιθήκων, ενώ εντοπίστηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο το 1970 στο Κονγκό. Έκτοτε, έχουν παρατηρηθεί τοπικές επιδημικές εξάρσεις σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, με τελευταία και σημαντικότερη την επιδημική έξαρση στην Νιγηρία με περισσότερα από 500 επιβεβαιωμένα και ύποπτα κρούσματα. Στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εντοπιστεί από το 2018 επτά κρούσματα-σχετιζόμενα με ταξίδι σε ενδημικές χώρες.
Η περίοδος επώασης είναι συνήθως 5-21 ημέρες και ο ιός μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (πχ κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής). Η νόσος εκδηλώνεται με πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, λεμφαδενοπάθεια και εξάνθημα, το οποίο συνήθως ξεκινάει από την κεφαλή και επεκτείνεται στον κορμό, ενώ συμπεριλαμβάνει και παλάμες-πέλματα. Το εξάνθημα αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς. Η νόσος διαρκεί συνήθως 2-4 εβδομάδες και στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αυτοπεριοριζόμενη. Η διάγνωση γίνεται με απομόνωση του ιού σε καλλιέργεια, ανίχνευση του DNA του ιού με PCR σε κλινικό δείγμα ή ανίχνευση παρουσίας orthopox-ιού σε ιστούς με ανοσοϊστοχημικές μεθόδους.
Η θεραπεία εστιάζει κυρίως στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά στην αντιϊική θεραπεία, δύο φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την θεραπεία της ευλογιάς θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat, θεραπεία εκλογής σε συνδυασμό με το brincidofovir σε ασθενείς με σοβαρή νόσο. Η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής, ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%. Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.
Γιατί ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων προκαλεί ανησυχία ως παθογόνο για την δημόσια υγεία;
Ένας από τους κυριότερους λόγους ανησυχίας είναι η απότομη άνοδος των κρουσμάτων, καθώς μέχρι το απόγευμα της 21ης Μαΐου 145 περιστατικά (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) έχουν καταγραφεί σε 9 ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αυστραλία και Ισραήλ, όπως επισημαίνει ο κ. Moritz Kraemer, PhD, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Επίσης, άλλος λόγος ανησυχίας είναι η δυνατότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική περιοχή, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει οριζόντια μετάδοση στην κοινότητα. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι, όπως επισημαίνει και ο Andrea McCollum, επιδημιολόγος στο Τμήμα Poxvirus του CDC, πόσο εύκολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου της Μινεσότας, προβλέπει την πιθανότητα δυναμικής μετάδοσης του ιού λόγω της αγνώστου μέχρι ώρας μεταδοτικότητας του.
Η αναπληρώτρια διευθύντρια του κέντρου ελέγχου και πρόληψης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Jennifer McQuinston δήλωσε ότι «δεδομένου των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Πορτογαλία, και των ύποπτων περιστατικών στην Ισπανία, και δεδομένου της ανεύρεσης περιστατικών σε πολλές χώρες του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστο πόσο μεγάλη θα είναι η διασπορά του ιού, και λόγω των συχνών μετακινήσεων μεταξύ των χωρών, θα δούμε περιστατικά σε όλο το κόσμο». Τέλος, η κ. Marion Koopmans, DVM, PhD, διευθύντρια τμήματος Erasmus που επικεντρώνεται στην έρευνα σχετικά με ιούς, επισημαίνει ότι η επιδημική έκρηξη αρχίζει να είναι ανησυχητική καθώς τα περιστατικά εντοπίζονται σε διαφορετικές χώρες, ασυνήθιστο για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που δεν είναι τόσο μεταδοτικός.