Νέα ευρωπαϊκή έρευνα επιβεβαιώνει τις σοβαρές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις τις πανδημίας στη ζωή των Ευρωπαίων και κυρίως των ηλικιωμένων.
Η τελευταία μελέτη της υπηρεσίας Eurofound, της ευρωπαϊκής υπηρεσίας υπεύθυνης για τη βελτίωση των όρων ζωής και απασχόλησης των Ευρωπαίων, εξέδωσε τα αποτελέσματα πολύμηνης μελέτης για το διάστημα του καλοκαιριού του 2020, μετά από τα καθολικά lockdown που πραγματοποιήθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι τουλάχιστον για το διάστημα του καλοκαιριού θα υπήρχε μια επαναφορά στην «κανονικότητα», οι επιπτώσεις του εγκλεισμού αποδείχτηκαν πιο βαθιές.
Τα βασικά πορίσματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά καθώς αποτελουν ακόμα μια απόδειξη ότι η πανδημία επιδρά πολύπλευρα στις ζωές μας και οι ηλικιωμένοι, μπροστά και στον αυξημένο για την υγεία τους κίνδυνο, ρίχνουν τις ψυχικές τους άμυνες.
Ένας εθελούσιος εγκλεισμός
Σύμφωνα με την έρευνα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι κοινωνικές επαφές μειώθηκαν σημαντικά για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Οσον αφορά στους γηραιότερους ανθρώπους όμως, ιδιαίτερα ανησυχητικές τάσεις αναδύονται, ειδικά για τους άνω των 80 ετών. Το καλοκαίρι του 2020, ένα 18% από αυτούς ανέφερε ότι ένιωθαν πιο μόνοι και 1 στους 3 δεν είχε βγει ακόμα από το σπίτι του από την έναρξη της πανδημίας, παρά την άρση των αυστηρών μέτρων, μετά το πρώτο lockdown.
Αυξημένος κίνδυνος κατάθλιψης
Η ψυχική υγεία των ανθρώπων όλων των ηλικιών υπέστη πλήγμα αλλά οι πιο νέοι από τη μία και οι υπερήλικες (άνω των 80) από την άλλη, χτυπήθηκαν περισσότερο. Το καλοκαίρι του 2020, το 23% των ανθρώπων άνω των 80 ετών ένιωθαν λυπημένοι συχνότερα σε σχέση με πριν την πανδημία. Κι ενώ θα μπορούσαν να επιδιώξουν να επαναφέρουν σε μία πιο φυσιλογική κατάσταση την κοινωνική τους ζωή, απαραίτητο συστατικό για την ψυχοσωματική τους υγεία, φαίνεται ότι πολλοί ηλικιωμένοι κλείστηκαν περισσότερο στον εαυτό τους, παρά την άρση περιοριστικών μέτρων.
Επιπλέον βάρος οι οικονομικές επιπτώσεις
Μπορεί, σε αντίθεση με άλλες ηλικιακές ομάδες, οι ηλικιωμένοι να μην υπέστησαν σημαντικές αλλαγές στο εισόδημα τους, καθώς οι συντάξεις τους αποτέλεσαν και στην πανδημία μια σταθερή πηγή εισοδήματος, αλλά τα επιπλέον έξοδα που σχετίζονται με την πανδημία, όπως η ιδιωτική μεταφορά (ταξί), οι υπηρεσίες φροντίδας κ.ά, προκάλεσαν οικονομικές δυσκολίες, κυρίως στους χαμηλοσυνταξιούχους. Κι έτσι, ξεχώρισε, μέσα στην πανδημία και στην Ευρώπη η έλλειψη υποδομών και υπηρεσιών κάλυψης των αυξημένων αναγκών των ηλικιωμένων.
1 στους 2, περιόρισε την σωματική άσκηση
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η πιθανότητα μειωμένης σωματικής άσκησης, αυξήθηκε με την ηλικία. Το καλοκαίρι του 2020, μετά την καραντίνα δηλαδή, σχεδόν 1 στους 2 ανθρώπους άνω των 50 ετών, πραγματοποιούσαν λιγότερους περιπάτους σε σχέση με το διάστημα πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Δηλαδή, ακόμα κι αυτή η πολύτιμη δραστηριότητα με ευεργετικά αποτελέσματα για την σωματική υγεία σε αυτές τις ηλικίες έγινε λιγότερο θελκτική για πολλούς ανθρώπους, παρ' όλο που πρόκειται για εξωτερική δραστηριότητα με ελάχιστη πιθανότητα έκθεσης στον κορωνοϊό.
Οι ηλικιωμένοι, πέραν δηλαδή της αντιπροσώπευσης κατά 77% στο σύνολο των θανάτων που οφείλονται στον κορωνοϊό, στην Ευρώπη, μέχρι και το Νοέμβριο του 2021, έχουν υποφέρει και από σοβαρή νόσηση που πολλούς τους οδήγησε σε επίπονη νοσηλεία και χρονοβόρες θεραπείες αποκατάστασης. Σε αυτές τις ηλικίες όμως κουβαλούν και τον αυξημένο κίνδυνο της έκθεσης στις ψυχικές συνέπειες της πανδημίας.