Η γενική αναισθησία, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στις χειρουργικές επεμβάσεις και σε ορισμένες διαγνωστικές εξετάσεις, διασφαλίζοντας ότι ο ασθενής δεν έχει συνείδηση και δεν πονάει, πρέπει για τον ίδιο λόγο να καταστεί ευρύτερα διαθέσιμη στους ανθρώπους πριν το τέλος της ζωής τους.
Αυτό υποστηρίζουν σε κοινή δημοσίευση-παρέμβασή τους κορυφαίοι ειδικοί από τα πεδία της ιατρικής και της βιοηθικής, σύμφωνα με τους οποίους τα αναλγητικά και υπνωτικά φάρμακα (συνήθως βενζοδιαζεπίνες ή οπιοειδή) που χορηγούνται στους θνήσκοντες ασθενείς, συχνά δεν είναι επαρκή.
Τι λένε οι επιστήμονες
«Για μερικούς ασθενείς αυτές οι κοινές παρεμβάσεις δεν είναι αρκετές. Άλλοι πάλι ασθενείς μπορεί να εκφράσουν τη σαφή επιθυμία τους να μην έχουν απολύτως καμία συνείδηση την ώρα που πεθαίνουν. Μερικοί θνήσκοντες ασθενείς θέλουν απλώς να κοιμούνται. Οι ασθενείς έχουν δικαίωμα να είναι χωρίς συνείδηση, όταν πεθαίνουν. Έχουμε τα ιατρικά μέσα για να παρέχουμε κάτι τέτοιο και πρέπει να το κάνουμε», σύμφωνα με τον κορυφαίο ειδικό στη βιοηθική, καθηγητή Τζούλιαν Σαβουλέσκου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Οι ειδικοί, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αναισθησιολογίας «Anaesthesia», ξεκαθαρίζουν ότι η πρότασή τους δεν αφορά τον υποβοηθούμενο θάνατο ή την ευθανασία, αλλά να διασφαλίσουν ότι κάθε άνθρωπος θα νιώσει άνετα στο τέλος της ζωής του, το οποίο δεν θα είναι επώδυνο. Δηλαδή, με βάση τις επιθυμίες αρκετών ανθρώπων, να διασφαλισθεί ότι κάποιος δεν θα καταλαβαίνει τίποτε τις τελευταίες στιγμές της ζωής του.
«Είναι κατανοητή η επιθυμία της έλλειψης συνείδησης ως μέσου για την εξάλειψη της σωματικής ή ψυχικής ταλαιπωρίας. Η έλλειψη συνείδησης μέσω γενικής αναισθησίας παρέχει την καλύτερη ευκαιρία στον θνήσκοντα ασθενή να μη έχει συνείδηση ότι περνάει μια δύσκολη διαδικασία», ανέφερε ο καθηγητής αναισθησιολογίας Τζαϊντίπ Παντίτ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Οξφόρδης και πρόσθεσε ότι, για να εφαρμοσθεί η γενική αναισθησία ευρύτερα, θα χρειασθούν νέες κατευθυντήριες οδηγίες στους γιατρούς.
Όπως αναφέρεται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι σημαντική η ενημέρωση και η συναίνεση των ασθενών και των δικών τους ανθρώπων σχετικά με την εφαρμογή της γενικής αναισθησίας τις τελευταίες στιγμές της ζωής.
«Είναι ζωτικό οι ασθενείς να πληροφορηθούν για όλες τις νομικές επιλογές που είναι διαθέσιμες σε αυτούς για την ανακούφισή τους στο τέλος της ζωής τους. Αυτές περιλαμβάνουν την αναλγησία, την ύπνωση και, εν δυνάμει πλέον, την αναισθησία. Οι κίνδυνοι και τα οφέλη καθεμίας επιλογής πρέπει να εξηγηθούν και οι ασθενείς πρέπει να είναι ελεύθεροι να επιλέξουν μια επιλογή ή ένα συνδυασμό επιλογών που ταιριάζει καλύτερα στις αξίες τους», τόνισε ο καθηγητής ιατρικής ηθικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Ντομινίκ Γουίλκινσον.
Σε μια ξεχωριστή έρευνα της κοινής γνώμης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό «PLoS One» από τους ίδιους ερευνητές, σχεδόν εννέα στους δέκα ερωτηθέντες (το 88%) δήλωσαν ότι τους αρέσει η ιδέα της γενικής αναισθησίας πριν το θάνατο και ότι θα ήθελαν να υπάρχει ως επιλογή.
Ενώ δύο στους τρεις (το 64%) ανέφεραν ότι θα επέλεγαν προσωπικά τη γενική αναισθησία -αν ήταν διαθέσιμη- την ώρα του θανάτου τους, ώστε να αποφύγουν κάθε πόνο και βάσανο (παραλήρημα, λύπη, μοναξιά, απώλεια αξιοπρέπειας, άγχος, τρόμο, δύσπνοια κ.α.).
Οι ειδικοί επίσης θεωρούν αβάσιμες τις ανησυχίες ότι η χρήση γενικής αναισθησίας θα επιταχύνει τη στιγμή του θανάτου. Μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει διαφορά στο μέσο χρόνο επιβίωσης ανάμεσα σε όσους λαμβάνουν συνεχή βαθιά ύπνωση στο τέλος της ζωής και σε όσους δεν λαμβάνουν.