Τον κίνδυνο να υπάρξουν περισσότερες μεταλλάξεις του νέου κορωνοϊού στο μέλλον, ικανές να διαφύγουν της ανοσίας, μόλις αρχίσουν να περιορίζονται τα κρούσματα, εκφράζει ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard, dr Michael Mina.
Μιλώντας στο iefimerida.gr, ο κ. Mina ξεκαθαρίζει ότι οι μεταλλάξεις δεν θα πρέπει να εκπλήσσουν κανέναν. «Θα ήταν εξαιρετικά αφελές να πιστεύαμε ότι ο ιός δεν θα έβρισκε τρόπο να βελτιωθεί. Οι μεταλλάξεις είναι αναμενόμενες. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ότι ο ιός έχει πολύ χώρο να αναπτυχθεί. Ελπίζουμε να συνεχίσει να μεταλλάσσεται με τρόπους που μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να προβλέψουμε. Οι παραλλαγές που έχουν ήδη εμφανιστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νότια Αφρική δεν είναι αυτές καθαυτές ανησυχητικές. Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι αυτό που αντιπροσωπεύουν, ότι δηλαδή υπάρχουν περισσότερες παραλλαγές που θα έρθουν και ενδεχομένως κάποιες δεν θα καλύπτονται από την ανοσία», τονίζει ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας στο Χάρβαρντ.
Οι νέες μεταλλάξεις θα σκοτώσουν περισσότερους ανθρώπους - Θα πρέπει να επιβραδύνουμε με κάθε μέσο τη μετάδοση
Αναφερόμενος στη μετάλλαξη του ιού στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο δρ Mina σημειώνει ότι «ο αυξημένος ρυθμός μετάδοσής της, ακόμη και χωρίς να αυξήσει οποιοδήποτε είδος παθογένειας, θα σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους, επειδή πρόκειται να μολύνει περισσότερους ανθρώπους». Ενώ αναφορικά με τη μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής λέει ότι «δείχνει ικανότητα αποφυγής αντισωμάτων σε κάποιο βαθμό. Εάν συνεχίσουμε να βλέπουμε μεταλλάξεις όπως αυτή, θα ήταν πιθανώς πολύ επιζήμια».
Όπως εξηγεί ο επιδημιολόγος του Χάρβαρντ, για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε τώρα για να περιορίσουμε τον ιό. «Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η εμφάνιση μεταλλαγμένων στελεχών του ιού είναι η επιβράδυνση της μετάδοσης ακόμη και χωρίς το εμβόλιο, μέσω άλλων μέτρων. Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται συνεχή τεστ στον πληθυσμό ώστε να περιορίζεται η μετάδοση από τους ασυμπτωματικούς φορείς. Με τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων και βεβαίως αυτών της ατομικής προστασίας μπορούμε να μειώσουμε τη μετάδοση όσο το δυνατόν περισσότερο και άρα την πιθανότητα εμφάνισης μιας κακής μετάλλαξης».
Οι εμβολιασμού πρέπει να επιταχυνθούν
Για τον δρα Mina είναι ξεκάθαρο ότι όσο πιο γρήγορα προχωρήσουν οι εμβολιασμοί, τόσο πιο γρήγορα θα ξεπεράσουμε την επιδημιολογική κρίση. Ο ίδιος σημειώνει: «Καθημερινά ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων χάνει τη ζωή του από την Covid-19. Η ταχεία λήψη εμβολίων σημαίνει ότι λιγότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν. Αν μπορούσα με έναν μαγικό τρόπο να εμβολιάσω τον μισό πλανήτη, τότε θα το έκανα γιατί αυτό θα σταματούσε τη μετάδοση του ιού. Κάθε άτομο που έχει εμβολιαστεί και δεν έχει μολυνθεί ακόμα, είναι ένα άτομο λιγότερο που ενδέχεται να πεθάνει από αυτόν τον ιό».
Ως εκ τούτου, όσο δεν προχωρούν οι εμβολιασμοί η πανδημία δεν πρόκειται να υποχωρήσει μεμιάς, αλλά η παρουσία της στον πληθυσμό θα συνεχιστεί. «Θεωρώ ότι σε κάποιο σημείο ο ιός θα γίνει εποχικός. Θα τον κολλάμε, αλλά δεν θα κινδυνεύουμε πλέον στον βαθμό που κινδυνεύουμε σήμερα. Όσο περνά ο καιρός, ολοένα και περισσότεροι θα λάβουν το εμβόλιο και η ανοσία που θα κατακτηθεί μακροπρόθεσμα θα επιτρέπει σε κάποιον να μολυνθεί αλλά να μη νοσήσει βαριά, ενώ θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό του. Νομίζω ότι δεν θα πρέπει να περιμένουμε σύντομα να επανέλθουν τα πράγματα στη φυσιολογική ροή που είχαν πριν από την πανδημία», δηλώνει ο Αμερικανός επιδημιολόγος.
Υπάρχει ανισότητα στη διανομή των εμβολίων ανάμεσα στις πλούσιες και φτωχές χώρες
Ο ίδιος δεν βιάζεται να «πανηγυρίσει» για τα εμβόλια. «Το τέλος της πανδημίας εξαρτάται από τη χώρα που διαμένει κανείς. Δυστυχώς, νομίζω ότι θα δούμε μια ατυχή ανισότητα στη διάθεση εμβολίων. Πιθανότατα, θα δούμε τα πλούσια έθνη να λαμβάνουν εμβόλια πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με άλλα. Αυτό είναι απλώς φοβερό», σχολιάζει ο καθηγητής του Χάρβαρντ, τονίζοντας την ανάγκη να διασφαλιστεί η συμφωνία για τη δίκαιη διανομή εμβολίων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό, χαρακτηρίζει μεγάλη πρόκληση για κάθε χώρα το στήσιμο της επιχείρησης για τους μαζικούς εμβολιασμούς. Πρόκειται για έναν ακόμη παράγοντα που θα κρίνει το πόσο σύντομα θα εξέλθει η κάθε χώρα από τον κίνδυνο. Χαρακτηριστικά λέει: «Μερικά εμβόλια απαιτούν κρύες αλυσίδες μεταφοράς στους -80 βαθμούς Κελσίου. Οπότε θα πρέπει το κράτος να διαθέτει πόρους. Αυτό είναι μια πραγματική πρόκληση. Ανάλογα με το πού βρίσκεται η κάθε χώρα και οι κλιματολογικές συνθήκες μπορεί να επιβραδύνουν το ρυθμό εμβολιασμού», καταλήγει.
Δεν γνωρίζουμε ακόμη πολλά δεδομένα γύρω από τα εμβόλια
Ερωτηθείς ο Michael Mina σχετικά με το αν θα απαιτείται εμβολιασμός κάθε χρόνο, όπως συμβαίνει π.χ. με την εποχική γρίπη, αναφέρει ότι «πρέπει να περιμένουμε και να δούμε», διευκρινίζοντας ότι ακόμη δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να είναι σε θέση οι επιστήμονες να γνωρίζουν τη διάρκεια της προστασίας του εμβολίου.
«Σε ό,τι αφορά τις λοιμώξεις από τον ιό γνωρίζουμε ότι η ανοσολογική αντίδραση και τα αντισώματα παραμένουν στον οργανισμό για έξι με επτά μήνες. Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τα δεδομένα των εμβολίων. Υπάρχει πιθανότητα να απαιτείται εποχικός εμβολιασμός για κάποιο διάστημα», επισημαίνει ο καθηγητής του Χάρβαρντ και αναφέρεται στους ηλικιωμένους ανθρώπους, άνω των 70 ετών, το ανοσοποιητικό σύστημα των οποίων, όπως λέει, δεν έχει την ίδια ανταπόκριση. «Ίσως η κατηγορία αυτή να χρειάζεται να εμβολιαστεί κάθε χρόνο, σε αντίθεση με τους νέους. Σε κάθε περίπτωση, ο ιός με τα χρόνια θα γίνει λιγότερο επικίνδυνος. Παρ’ όλο που φαντάζει τρομακτικό ο ιός να μείνει μαζί μας, εντούτοις πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το χειρότερο κομμάτι θα το έχουμε αφήσει πίσω μας», καταλήγει ο δρ Mina.