Μια ιδιαίτερα κοινή και ενοχλητική πάθηση είναι η διαφραγματοκήλη, μια κήλη στην κοιλιακή χώρα που απαιτεί για την αντιμετώπισή της χειρουργική επέμβαση, η οποία διενεργείται λαπαροσκοπικά. Ποια είναι όμως τα αίτια, πώς διαγιγνώσκεται και πώς θεραπεύεται;
Τι είναι η διαφραγματοκήλη;
H διαφραγματοκήλη αποτελεί την πρόπτωση – προεξοχή – ενός κοιλιακού οργάνου (συνήθως του στομάχου) στο θώρακα διαμέσου του διαφράγματος.
Αυτό μπορεί να έχει ως συνέπεια:
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Δυσφαγία/οισοφαγικός σπασμός – πόνος ή αίσθημα ότι «κόλλησε» το φαγητό στο στήθος ή ψηλά στην κοιλιά. Το σύμπτωμα υφίεται αυτόματα μετά από κάποια λεπτά αλλά δημιουργεί φοβία στον ασθενή που αποφεύγει να φάει. Σε εξαιρετικά σπάνιες και προχωρημένες περιπτώσεις, τα ίδια συμπτώματα μπορούν να αναπαραχθούν και με τη λήψη υγρών.
- Σύνδρομο γαστρικής εξόδου – δηλαδή μερικής ή πλήρους απόφραξης του στομάχου όταν αυτό έχει εξ ολοκλήρου μεταναστεύσει στον θώρακα. Ο ασθενής αισθάνεται ότι καταπίνει το φαγητό, αλλά η πέψη είναι εξαιρετικά αργή, με συνέπεια να προσπαθεί να προκαλέσει εμετό για να αισθανθεί καλύτερα.
- σιδηροπενική αναιμία
Ποια είναι τα αίτια της διαφραγματοκήλης;
Οι διαφραγματοκήλες έχουν διάφορα αίτια (αν και συχνότερα ένα συνδυασμό αυτών):
- αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση (παχυσαρκία, σκληρή σωματική εργασία)
- Ηλικία
- Σκολίωση
- Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις
- Συγγενείς παθήσεις συνδετικών ιστών
Πόσοι διαφορετικοί τύποι διαφραγματοκήλης υπάρχουν;
Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι διαφραγματοκήλης.
- Η ολισθαίνουσα διαφραγματοκήλη στην οποία το σώμα του στομάχου μετατοπίζεται στο θώρακα (σε κάποιες περιπτώσεις ολόκληρο το στομάχι ή και άλλα όργανα – σπλήνα, πάγκρεας, παχύ έντερο)
- η παραοισοφαγική κήλη στην οποία το στομάχι ή άλλο κοιλιακό όργανο μετατοπίζεται στο θώρακα δίπλα και παράλληλα με τον οισοφάγο.
Πως διαγνώσκεται η διαφραγματοκήλη;
Η γαστροσκόπηση αποτελεί τον συνηθέστερο τρόπο διάγνωσης. Ωστόσο, περαιτέρω έλεγχος απαιτείται με την βαριούχο διάβαση οισοφάγου – μια απεικονιστική μέθοδο (σαν «βίντεο ακτινογραφίας»). Στον προεγχειρητικό έλεγχο μεγάλων διαφραγματοκηλών η αξονική τομογραφία θώρακος ( CT) μπορεί να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες.
Ποια είναι η θεραπεία της διαφραγματοκήλης;
Η θεραπεία της διαφραγματοκήλης όπως και σε όλες τις κήλες, είναι χειρουργική. Όλες οι μεγάλες διαφραγματοκήλες ανεξαρτήτως βαρύτητας συμπτωμάτων χρήζουν χειρουργικής διόρθωσης. Το ίδιο ισχύει και για τις μικρότερες εφόσον είναι συμπτωματικές. Ακόμα και στην περίπτωση που μια μικρή διαφραγματοκήλη προκαλεί μόνο γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται όταν αποτυγχάνει η φαρμακευτική θεραπεία, ή όταν ο ασθενής επιλέξει την επέμβαση έναντι της δια βίου φαρμακευτικής αγωγής.
Η επέμβαση εκλογής ονομάζεται θολοπλαστική κατά Nissen και διενεργείται αποκλειστικά λαπαροσκοπικά (μέσω 5 μικρών οπών στο δέρμα, χωρίς τομή)
- Περιλαμβάνει την ανάταξη της κήλης (δλδ την επιστροφή του στομάχου από τον θώρακα στην κοιλιά),
- Την αποκατάσταση του οισοφαγικού τμήματος του διαφράγματος – δλδ το «σφίξιμο» της τρύπας του διαφράγματος στο φυσιολογικό της μέγεθος
- Τη δημιουργία ενός επιπλέον σφιγκτήρα – μηχανισμού σφιξίματος/βαλβίδας – μεταξύ του στομάχου και του οισοφάγου.
Ποια είναι η διάρκεια της επέμβασης;
Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 2 ώρες. Καθώς διενεργείται λαπαροσκοπικά η κινητοποίηση είναι άμεση δηλαδή αμέσως μόλις περάσει η επήρεια της αναισθησίας ενώ η νοσηλεία περιορίζεται στις εικοσιτέσσερις ώρες.
Τις πρώτες εβδομάδες ακολουθείται ειδική δίαιτα με στόχο την τρίτη ή τέταρτη μετεγχειρητική εβδομάδα η διατροφή να επανέλθει στο φυσιολογικό.
Όσον αφορά στον μετεγχειρητικό πόνο είναι συνήθως αμελητέος καθώς επαρκούν αναβράζοντα δισκία παρακεταμόλης (π.χ. Depon) για 2 με τρεις ημέρες για τον πλήρη έλεγχό του.
Ο σκοπός της χειρουργικής επέμβασης είναι η εξάλειψη των συμπτωμάτων και η διακοπή κάθε σχετιζόμενης φαρμακευτικής αγωγής. Αυτό επιτυγχάνεται από την πρώτη κιόλας μετεγχειρητική ημέρα.
Στέφανος Λαζαρίδης MD, FRCS
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργική Ανωτέρου Πεπτικού
Χειρουργική Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού
eu-surgery.com