Αποτελεσματική και πολύ φθηνότερη θεραπεία των διαβητικών ελκών μπορεί να προσφέρει η εφαρμογή βλαστοκυττάρων, σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει στον διεθνή χώρο.
Στην Ελλάδα, αν και πειραματικά, εφαρμόστηκαν βλαστοκύτταρα με επιτυχία στην επούλωση τραύματος ενός μεμονωμένου περιστατικού, πριν από 10 χρόνια. Έκτοτε δεν πραγματοποιήθηκε κλινική μελέτη για να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί αυτή η μέθοδος ως θεραπεία.
Τι έδειξε η πειραματική θεραπεία με τα βλαστοκύτταρα
Τα παραπάνω αναφέρει ο καθηγητής Βιοχημείας στο ΑΠΘ και διευθυντής του διατμηματικού μεταπτυχιακού προγράμματος «Βλαστοκύτταρα και Αναγεννητική Ιατρική», Γεώργιος Κολιάκος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή ανακοίνωσή του, με θέμα «Θεραπεία διαβητικών ελκών με βλαστοκύτταρα», στο 7ο Πανελλήνιο Συμπόσιο της Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού, το οποίο διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
Σήμερα, στη χώρα μας υπάρχουν 1.200.000 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, ενώ έχουν καταγραφεί 50.000 διαβητικοί με έλκη στα κάτω άκρα, τα οποία εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να τους φέρουν αντιμέτωπους με τον κίνδυνο του ακρωτηριασμού.
«Η χρήση βλαστοκυττάρων για την επούλωση διαβητικών ελκών είναι μία χαμηλού κόστους και υψηλής αποτελεσματικότητας εναλλακτική λύση, η οποία θα μπορούσε να προσφέρει στους ασθενείς και να συμβάλει στην εξοικονόμηση πολλών χρημάτων από το Εθνικό Σύστημα Υγείας, διότι δεν χρησιμοποιείται κάποιο υλικό ξένο πατενταρισμένο, δηλαδή δεν χρησιμοποιείται κάποιο φάρμακο. Παίρνουμε υλικό από τον ίδιο τον ασθενή. Οπότε, η επιβάρυνση είναι μόνο το ελάχιστο κόστος των αντιδραστηρίων και η δουλειά των γιατρών, η οποία, εφόσον γίνεται στο νοσοκομείο και αμείβεται από το ΕΣΥ, δεν κοστίζει παραπάνω. Μάλιστα, αν εφαρμοστούν στο πλαίσιο του ΕΣΥ, το κόστος είναι ελάχιστο σε σχέση με τα σημερινά επιθέματα και λοιπά που χρησιμοποιούνται. Έχουν γίνει πολλές μελέτες στον διεθνή χώρο και φαίνεται ότι τα βλαστοκύτταρα μπορεί να είναι αποτελεσματικά και να μας προσφέρουν μία πολύ φθηνότερη θεραπεία. Καλό θα ήταν να γίνει και μια κλινική μελέτη και στην Ελλάδα, για να μπορέσει αυτή η μέθοδος να αρχίσει να εφαρμόζεται», επισημαίνει ο κ. Κολιάκος.
Παράλληλα, υπενθυμίζει ότι, πριν από 10 χρόνια, στη Θεσσαλονίκη, στην Α' Προπαιδευτική Κλινική του ΑΧΕΠΑ, σώθηκε από τον ακρωτηριασμό, λόγω διαβητικού έλκους, το πόδι μιας 47χρονης γυναίκας με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, με εφαρμογή βλαστοκυττάρων που απομονώθηκαν από τον λιπώδη ιστό της ίδιας της ασθενούς.
Η συγκεκριμένη ασθενής είχε στο πέλμα (στην κεφαλή του δεύτερου μεταταρσίου) διαβητικό έλκος, το οποίο, παρά τις συντηρητικές θεραπείες, παρέμενε ανεπούλωτο για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών. Έναν μήνα μετά την εφαρμογή των βλαστοκυττάρων, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά και το έλκος είχε επουλωθεί πλήρως.
«Η θεραπεία αυτή έγινε πειραματικά, πριν από 10 χρόνια, με την άδεια της Επιτροπής Βιοηθικής του ΑΠΘ και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν το 2014. Ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας Τριαντάφυλλος Διδάγγελος, τότε είχε την ιδέα να χρησιμοποιηθούν αυτόλογα βλαστοκύτταρα, που τα πήραμε χειρουργικά από το λίπος της ίδιας της ασθενούς. Βοήθησε και η Χειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου, τα ετοιμάσαμε στο Εργαστήριο κάτω από άσηπτες συνθήκες και τα χορηγήσαμε τοπικά στο έλκος που είχε η ασθενής και το έλκος επουλώθηκε μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα. Απ' ό,τι ξέρω κι απ' ό,τι μου λέει ο κύριος Διδάγγελος, η ασθενής αυτή είναι πολύ καλά, δεν ξαναέκανε έλκος. Από τότε ως τώρα δεν προχώρησε αυτή η θεραπεία, γιατί κανείς δεν το πήρε τόσο "ζεστά", ώστε να γίνει μια κλινική δοκιμή. Αυτό ήταν μία περίπτωση μόνο, ήταν ένα case report, το οποίο ανακοινώσαμε και δημοσιεύσαμε. Από εκεί και μετά, πρέπει να γίνουν μελέτες πιο συστηματικά στον ελλαδικό χώρο, αλλά θα πρέπει οι συνάδελφοι που ενδιαφέρονται να το οργανώσουν. Εγώ ασχολούμαι με το Εργαστήριο, δεν είμαι κλινικός γιατρός, ούτε διαβητολόγος, αλλά υπάρχουν συνάδελφοι που ασχολούνται με το διαβητικό πόδι, ξέρουν τις εναλλακτικές», σημειώνει ο κ. Κολιάκος.
Δεν υπάρχουν κρέμες με βλαστοκύτταρα
Ο κ. Κολιάκος επισημαίνει ότι επειδή τα βλαστοκύτταρα έχουν μεγάλη αποτελεσματικότητα θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, γιατί μπορεί να εμφανιστούν κάποιοι που θα λένε ότι χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα, αλλά είτε δεν χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα είτε τα χρησιμοποιούν με λάθος τρόπο.
«Επειδή τα βλαστοκύτταρα έχουν μεγάλη αποτελεσματικότητα και είναι το μέλλον, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί θα βρεθούν κάποιοι και θα πουν π.χ. "έχω μια κρέμα με βλαστοκύτταρα". Τα βλαστοκύτταρα δεν μπορούν να επιβιώσουν σε κρέμα, είναι ζωντανά κύτταρα. Για παράδειγμα, βλέπω στην τηλεόραση να λένε: "βγάζετε μαλλιά με βλαστοκύτταρα" ή "βλαστοκύτταρα από το αίμα". Το αίμα δεν έχει βλαστοκύτταρα, αυτό που παράγουν από το αίμα είναι πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια και αυτό είναι άλλο πράγμα, δεν είναι βλαστοκύτταρα. Τα βλαστοκύτταρα είναι το αντικείμενο ενός κλάδου της Ιατρικής, που λέγεται αναγεννητική ιατρική.
Γίνονται διεθνή συνέδρια, όπου ανακοινώνονται τα αποτελέσματα μελετών με χρήση βλαστοκυττάρων, υπάρχουν μεταπτυχιακά τμήματα και μάλιστα, στο ΑΠΘ έχουμε ένα μεταπτυχιακό σε συνεργασία με το ΔΠΘ για τα βλαστοκύτταρα και την αναγεννητική ιατρική. Επειδή υπάρχει μεγάλη αποτελεσματικότητα και επιστημονικά αποτελέσματα τα οποία δίνουν ελπίδες, ακριβώς γι' αυτό γίνεται τόσος ντόρος. Γι' αυτό, αν βγει κάποιος και πει ότι χρησιμοποιεί βλαστοκύτταρα, ενώ στην πραγματικότητα δεν τα χρησιμοποιεί ή τα χρησιμοποιεί με λάθος τρόπο, κάνει ζημιά σε όλο το επιστημονικό πεδίο. Κι αυτό θα πρέπει να περιοριστεί, να μην επιτρέπεται. Αν λένε ότι χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα, θα πρέπει να το αποδείξουν», προσθέτει ο κ. Κολιάκος.