Η αλλεργική ρινίτιδα προσβάλλει ποσοστό 20-40% του πληθυσμού με αυξητικές τάσεις που αποδίδονται στον σύγχρονο τρόπο ζωής (διατροφή, καθιστική ζωή), καθώς και στις συνθήκες του περιβάλλοντος (ατμοσφαιρικοί ρύποι, φαινόμενο θερμοκηπίου). Υψηλά ποσοστά εμφανίζονται στον παιδικό πληθυσμό.
Τα παραπάνω ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής ΩΡΛ στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) Μιχάλης Κατωμιχελάκης, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Ρινολογίας και Φλεγμονωδών Παθήσεων Ανώτερου Αναπνευστικού, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
Όπως εξηγεί ο κ. Κατωμιχελάκης, «αλλεργική ρινίτιδα είναι η υπερευαισθησία του ανοσοποιητικού συστήματος, που αντιδρά σε αβλαβείς ουσίες του περιβάλλοντος και προκαλεί φλεγμονώδη αντίδραση, η οποία μπορεί να είναι από απλή έως πολύ επικίνδυνη. Η ουσία που προκαλεί την φλεγμονώδη αντίδραση ονομάζεται αλλεργιογόνο».
Πότε η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερα προβλήματα
Από τα ευρήματα μελέτης σε μεγάλο δείγμα παιδιών σχολικής ηλικίας, που διενεργήθηκε από την ΩΡΛ Κλινική του ΔΠΘ (2016-2017), διαπιστώθηκε ότι ένα υψηλό ποσοστό (30,7%) δεν γνώριζαν ότι πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, αν και παρουσίαζαν ήπια συμπτωματολογία. Αυτό, όπως σημειώνει ο κ. Κατωμιχελάκης, αποδόθηκε στο γεγονός ότι τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας αποδίδονται συχνά σε κοινό κρυολόγημα ή θεωρούνται ασήμαντα. Το αποτέλεσμα είναι, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα να μην αντιμετωπίζονται και η νόσος να εξελίσσεται σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως σε άσθμα ή χρόνια ρινοκολπίτιδα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σήμερα, ποσοστό μεγαλύτερο του 90% παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε μέρη, που η ποιότητα του αέρα δεν ανταποκρίνεται στις συστάσεις του.
Ο ΠΟΥ αναγνωρίζει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένας κρίσιμος παράγοντας κινδύνου για μη μεταδοτικές ασθένειες, με κυρίαρχες τις χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις της ρινός (αλλεργική ρινίτιδα, χρόνια ρινοκολπίτιδα), καθώς και των πνευμόνων (άσθμα). Μεταξύ των παθήσεων αυτών υπάρχει στενή σχέση, λόγω κοινού παθοφυσιολογικού μηχανισμού, αφού ποσοστό 20% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζει και συνοδό άσθμα, ενώ το 65% των ασθενών με άσθμα παρουσιάζουν και συνοδό αλλεργική ρινίτιδα. Επίσης, το 10% των ασθενών με χρόνια ρινοκολπίτιδα εμφανίζει και συνοδό άσθμα, ενώ 25% των ασθενών με άσθμα εμφανίζουν και συνοδό χρόνια ρινοκολπίτιδα.
Ο κ. Κατωμιχελάκης, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα παρατηρείται απουσία επιδημιολογικών μελετών, αναφέρει:
«Στο πλαίσιο των πολιτικών πρόληψης λειτουργεί από το 2013, πιλοτικό, χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα από την Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική του ΔΠΘ, καταγραφής των εισπνεόμενων ρύπων- αλλεργιογόνων της ατμόσφαιρας με χρήση ειδικών μετρητών. Στόχος είναι η εφαρμογή του προγράμματος σε όλες τις περιφέρειες της χώρας και η συνεχής (real-time) ενημέρωση των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, η Πανελλήνια Εταιρεία Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής και Τραχήλου εφαρμόζει πολιτικές ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την αλλεργική ρινίτιδα και τη χρόνια ρινοκολπίτιδα. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες λειτουργούν ήδη αντίστοιχα προγράμματα καταγραφής των αλλεργιογόνων της ατμόσφαιρας (Βέλγιο, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία κ.α.), ώστε να αναγνωρίζονται και να αποφεύγονται οι επιβλαβείς ρύποι στα χρονικά διαστήματα που βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις».