Αυτό που ξέρει κάθε γυναίκα για τις ωοθήκες είναι ότι φιλοξενούν όλα τα ωάριά της από τη στιγμή που γεννιέται, και ως εκ τούτου είναι πολύτιμες για την αναπαραγωγική της ικανότητα.
Ρωτήσαμε τον Δρ. Θάνο Παράσχο, γυναικολόγος μαιευτήρας, ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, και μάθαμε μερικές πιο ιδιαίτερες πληροφορίες για τις ωοθήκες, που καλό θα ήταν κάθε γυναίκα να γνωρίζει, καθώς και όλες τις νέες ιατρικές εξελίξεις σχετικά με αυτές.
Οι ωοθήκες κυμαίνονται σε μέγεθος ανάλογα με την ηλικία
Οι ωοθήκες με μήκος περίπου 3-5 εκατοστά έχουν το μέγεθος καρυδιού ή φράουλας. Μεγαλώνουν λίγο περισσότερο κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας, ενώ με την έλευση της εμμηνόπαυσης συρρικνώνονται περίπου στο μισό του αρχικού τους μεγέθους. Όπως εξηγεί όμως ο Δρ. Παράσχος, αν παρατηρηθεί ότι οι ωοθήκες μεγαλώσουν μετά την εμμηνόπαυση, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι καρκίνου των ωοθηκών.
Είναι μονάδες παραγωγής ορμονών
Εκτός από τα ωάρια που απελευθερώνουν, οι ωοθήκες εκκρίνουν δύο κύριες ορμόνες – οιστρογόνα και προγεστερόνη. Αυτές οι ορμόνες είναι υπεύθυνες για τη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου της γυναίκας και τη διατήρηση της υγείας και της ισορροπίας του αναπαραγωγικού της συστήματος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η παραγωγή των συγκεκριμένων ορμονών συμβάλλουν στην ανάπτυξη του εμβρύου.
Είναι ευαίσθητες στο στρες
«Εάν μια γυναίκα έχει αυξημένο στρες, η ωορρηξία μπορεί να επιβραδυνθεί ή να σταματήσει προσωρινά προκαλώντας διαταραχές περιόδου», εξηγεί ο Δρ. Θ. Παράσχος. Επιπλέον, το άγχος αναγκάζει το σώμα να απελευθερώσει άλλες ορμόνες, όπως η κορτιζόλη, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία των ευαίσθητων ωοθηκών και ως εκ τούτου τον αναπαραγωγικό κύκλο της γυναίκας, εξηγεί ο γιατρός.
Υπάρχει πόνος της ωορρηξίας
Τα τσιμπήματα ή «σουβλιές» στην περιοχή της κοιλιάς που αισθάνονται κάποιες γυναίκες στη μέση του εμμηνορροϊκού τους κύκλου δεν είναι κάποιοι φανταστικοί πόνοι. Μπορεί να οφείλονται στην διαδικασία της ωορρηξίας. Ο πόνος της ωορρηξίας εκδηλώνεται ως κάτω κοιλιακή δυσφορία, αισθητή είτε στην αριστερή είτε στη δεξιά πλευρά (ανάλογα με το ποια ωοθήκη απελευθερώνει το ωάριο). Η διάρκεια του πόνου μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά έως δύο ημέρες και η γυναίκα μπορεί να ανακουφιστεί με κοινά παυσίπονα. Αν όμως ο πόνος είναι έντονος, καλό είναι να συμβουλευτεί τον γιατρό της, γιατί μπορεί να συντρέχουν άλλοι λόγοι ως αίτιο του οξέος πόνου.
Η πολλαπλή ωορρηξία είναι ένα σχετικά συχνό φαινόμενο
Οι δυο ωοθήκες -αριστερή και δεξιά- απελευθερώνουν εναλλάξ ένα γόνιμο ωάριο σε κάθε κύκλο. Μερικές φορές όμως δεν αποκλείεται να το κάνουν αυτό ταυτόχρονα. Αυτό φαίνεται ότι δεν συμβαίνει και τόσο σπάνια. Πιο συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι μπορεί να συμβεί περίπου σε έναν από τους δέκα κύκλους. Σε αυτή την περίπτωση, εάν και τα δύο ωάρια γονιμοποιηθούν από δυο διαφορετικά σπερματοζωάρια, αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη γέννηση διζυγωτικών (μη πανομοιότυπων) διδύμων. Αντίθετα, τα ομοζυγωτικά δίδυμα προέρχονται από τη διαίρεση ενός ωαρίου που έχει γονιμοποιηθεί από ένα μόνο σπερματοζωάριο.
Οι κύστες των ωοθηκών είναι πιο συχνές από ό, τι νομίζετε
Οι περισσότερες γυναίκες θα εμφανίσουν μια κύστη ωοθηκών (διαβάστε περισσότερα) - ένας σάκος γεμάτος με υγρό που αναπτύσσεται στις ωοθήκες- τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Σε περίπτωση που υπάρχει σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οι κύστες είναι ωοθυλάκια που περιέχουν το ωάριο. Ωστόσο, λόγω ορμονικών ανισορροπιών, αυτά τα ωάρια δεν απελευθερώνονται σε τακτική βάση, προκαλώντας τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, το οποίο σχετίζεται με το 30% των περιπτώσεων υπογονιμότητας. Άλλες κοινές κύστες των ωοθηκών περιλαμβάνουν τις λειτουργικές κύστες, οι οποίες εμφανίζονται όταν υπάρχουν ορμονικές διαταραχές από ασθένειες ή άλλους στρεσογόνους παράγοντες. Ευτυχώς οι κύστες ωοθηκών αντιμετωπίζονται σήμερα σχετικά εύκολα, ενώ με τη βοήθεια του υπέρηχου και άλλων εξετάσεων ο γιατρός μπορεί συνήθως να προλάβει τις όποιες δυσάρεστες επιπλοκές όπως η συστροφή ωοθήκης ή τη ρήξη ωοθήκης λόγω μεγάλου μεγέθους κύστης. Ενώ οι περισσότερες κύστες εξαφανίζονται μόνες τους σε 1-3 μήνες, αναφέρεται ότι ένα ποσοστό 8% των γυναικών θα αναπτύξει κάποια στιγμή στη ζωή τους μεγάλες κύστες, που χρειάζονται οπωσδήποτε αντιμετώπιση για να μην οδηγήσουν σε ρήξη ωοθήκης.
Το χειρουργείο των ωοθηκών κατά κανόνα δεν πλήττει την αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας
Το χειρουργείο για προβλήματα των ωοθηκών γίνεται συνήθως λαπαροσκοπικά (διαβάστε περισσότερα) ή με ρομποτική χειρουργική που είναι ένα λεπτό χειρουργείο. Σήμερα υπάρχει μεγάλη εξειδίκευση από τους γιατρούς και κατάλληλος χειρουργικός εξοπλισμός ώστε να μπορεί να διαφυλαχτεί η λειτουργία τους, εκτός από τις περιπτώσεις που χρειάζεται να γίνει η πλήρη αφαίρεσή τους, όπως στην περίπτωση καρκίνου των ωοθηκών.
Μπορούν να καταψυχθούν
Σήμερα εξετάζονται μέθοδοι κατάψυξης ωοθηκικού ιστού για την παράταση της γονιμότητας μιας γυναίκας, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που αυτή έχει διαγνωστεί με καρκίνο. Μάλιστα τα αποτελέσματα έχουν μέχρι τώρα δείξει ότι είναι πολλά υποσχόμενα, καθώς κάποιες γυναίκες που εφάρμοσαν αυτόν τον τρόπο για διαφύλαξη της γονιμότητάς τους κατάφεραν να αποκτήσουν παιδί.
Διαβάστε όλα όσα θέλετε να μάθετε για το Σύνδρομο Πολυκυστκών Ωοθηκών εδώ:
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ. Θάνος
Παράσχος
T: (+30)
210 6774104