Υπάρχει ένα όργανο στο ανθρώπινο γυναικείο σώμα που διαφέρει σημαντικά από όλα τα άλλα. Δεν είναι απλώς και μόνο ένα οποιοδήποτε ζωτικό όργανο για τον οργανισμό, του οποίου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος. Αποτελεί, επιπλέον, ένα όργανο ικανό να δημιουργήσει ζωή. Ποιες ακριβώς είναι όμως οι ιδιαιτερότητες που συνδέονται με αυτό το μοναδικό όργανο, την μήτρα;
Ο
Δρ.
Θάνος Παράσχος,
Γυναικολόγος - Μαιευτήρας, Ειδικός
Γονιμότητας, Ενδοσκοπικός Χειρουργός,
Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης
Αναπαραγωγής EmBIO, εξηγεί πώς και γιατί
η μήτρα αποτελεί από μόνη της ένα θαυμαστό
όργανο, επισημαίνοντας μόλις πέντε από
τις ιδιαιτερότητές της.
Αλλάζει μέγεθος
Η
μήτρα υπό κανονικές συνθήκες έχει το
μέγεθος ενός δαμάσκηνου. Έχει όμως την
ιδιότητα να διαστέλλεται. Έτσι, στο
τέλος μιας εγκυμοσύνης μπορεί να έχει
1.000 φορές μεγαλύτερη χωρητικότητα από
την αρχική και 20 φορές περισσότερο βάρος
με πιο πολύ μυϊκό, συνδετικό ιστό,
αιμοφόρα αγγεία και νεύρα. Είναι,
επομένως, το μοναδικό όργανο στο σώμα
αποκλειστικά του γυναικείου φύλου που
ουσιαστικά μπορεί να αλλάξει μέγεθος.
Κάνει σπασμούς
Ο βασικός λόγος που συμβαίνει αυτό είναι για να αποβάλλει το περιβάλλον στο εσωτερικό της, που δημιουργείται κάθε μήνα κατά τη διάρκεια του εμμήνου κύκλου, προκειμένου να υποδεχθεί ένα πιθανό έμβρυο. Οι σπασμοί της μήτρας συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της περιόδου, διευκολύνοντας την έξοδο της εμμήνου ρύσεως. Ένας άλλος λόγος που μπορεί να κάνει σπασμούς η μήτρα είναι κατά τη διάρκεια του οργασμού, πράγμα που σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες διευκολύνει την πορεία του σπερματοζωαρίου και τη συνάντηση του με το ωάριο, ώστε να επιτευχθεί η σύλληψη. Τέλος, οι πιο δυνατοί σπασμοί παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια του τοκετού. Ορίζονται ως ωδίνες τοκετού και σκοπό έχουν να διασφαλίσουν την απαραίτητη ώθηση στο μωρό, όταν πλέον αυτό είναι έτοιμο να γεννηθεί. Διευκολύνουν την είσοδό του από τη μήτρα προς τον κόλπο και στη συνέχεια στον έξω κόσμο.
Το εσωτερικό της παρέχει θρέψη
Η
κοιλότητα της μήτρας είναι ντυμένη από
μέσα με βλεννογόνο. Ονομάζεται ενδομήτριο
και το πάχος του ποικίλλει κατά τη
διάρκεια του γεννητικού κύκλου. Κύριος
ρόλος της μήτρας είναι να προετοιμάζεται
το εσωτερικό της περιβάλλον κάθε μήνα,
έτσι ώστε να μπορεί να υποδεχτεί ένα
πιθανό γονιμοποιημένο ωάριο και να το
βοηθήσει με τη θρέψη που του παρέχει -
διαμέσου του πλακούντα - να εξελιχθεί
σε έμβρυο, προστατεύοντας την ανάπτυξή
του μέχρι τον τοκετό. Το λεγόμενο
ενδομήτριο, δηλαδή, είναι το κατάλληλο
περιβάλλον για να «θρέψει» το γονιμοποιημένο
ωάριο και να του επιτρέψει να αναπτυχθεί
μέχρι αυτό να εξελιχθεί σε ένα μωρό.
Δεν έχει ηλικία
Τι σημαίνει αυτό; Ότι η μήτρα κατά κάποιο τρόπο δε γερνάει. Τουλάχιστον όχι με τον ρυθμό που γερνούν τα άλλα αναπαραγωγικά όργανα της γυναίκας, όπως οι ωοθήκες. Την ίδια ώρα δηλαδή που το πέρασμα του χρόνου επηρεάζει αρνητικά τις ωοθήκες και τα ωάρια, οδηγώντας σε πτώση της γυναικείας γονιμότητας όσο η ηλικία της γυναίκας αυξάνει, η μήτρα, εφόσον επιτευχθεί σύλληψη, λειτουργεί συνήθως σαν να μην έχει ηλικία. Συμπεριφέρεται δηλαδή σαν να μην έχει βιολογική ηλικία. Αυτό αποτελεί έναν θετικό παράγοντα για τους επιστήμονες που ασχολούνται με την εξωσωματική γονιμοποίηση (διαβάστε περισσότερα), εξηγεί ο Δρ. Παράσχος. Δίνοντας λύση στα υπόλοιπα προβλήματα γονιμότητας, που προκύπτουν λόγω ηλικίας στις γυναίκες, μέσω διαφόρων μεθόδων και θεραπειών, οι ειδικοί της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν συνήθως ως σύμμαχό τους τη μήτρα, που το πιθανότερο είναι ότι θα λειτουργήσει όπως ορίζει η φύση, όποια κι αν είναι η ηλικία της γυναίκας.
Είναι το πιο απαραίτητο όργανο για να τεκνοποιήσει μια γυναίκα
Μια
γυναίκα μπορεί να τεκνοποιήσει, ακόμα
κι αν χάσει για κάποιο λόγο τις ωοθήκες
της, αν βέβαια έχει προηγουμένως
καταψύξει τα ωάριά της ή χρησιμοποιώντας
ωάριο δότριας. Δεν μπορεί να τεκνοποιήσει
όμως αν δεν έχει μήτρα. Παρόλα αυτά η
επιστήμη δίνει σήμερα τη δυνατότητα
στις γυναίκες χωρίς μήτρα να γίνουν
μητέρες μέσω της παρένθετης μητρότητας,
επισημαίνει ο Δρ. Παράσχος.
Μπορεί να έχει όμως κι αρκετά προβλήματα
Υπάρχουν αρκετά προβλήματα που αφορούν τη μήτρα και μάλιστα στις γυναίκες κάθε ηλικίας. Και τα περισσότερα από αυτά επηρεάζουν δυστυχώς αρνητικά και τη γονιμότητά τους. Ένα από αυτά είναι η ενδομητρίωση, που αφορά τις γυναίκες από νεαρή ακόμη ηλικία. Συνηθισμένο είναι επίσης να παρουσιάσει 1 στις 10 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της ινομύωμα ή ινομυώματα μήτρας. Συχνοί είναι επίσης και οι πολύποδες. Ακόμη, σε κάποιες γυναίκες το σχήμα της μήτρας δεν είναι το φυσιολογικό ωοειδές. Χωρίζεται στο εσωτερικό σε δύο θαλάμους, δυσκολεύοντας τόσο τη σύλληψη όσο και την εγκυμοσύνη. Σε όλα αυτά τα προβλήματα η Ιατρική σήμερα μπορεί να δώσει λύση, τονίζει ο Δρ. Παράσχος, υπενθυμίζοντας ότι είναι σημαντικό μια γυναίκα να επισκέπτεται σε ετήσια βάση τον γυναικολόγο της για το καθιερωμένο γυναικολογικό έλεγχο, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και το Τεστ Παπ, που είναι η μόνη εξέταση που συντελεί στην ουσιαστική πρόληψη του καρκίνου της μήτρας. Τέλος, η περίοδος της προεμμηνόπαυσης και της εμμηνόπαυσης είναι άλλο ένα διάστημα στο οποίο μπορεί να παρουσιαστούν διάφορα προβλήματα στη μήτρα και για αυτό δε θα πρέπει να αμελείται η τακτική παρακολούθηση από τον γυναικολόγο.
Διαβάστε περισσότερα για την ενδομητρίωση εδώ
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ.
Θάνος Παράσχος
T: (+30)
210 6774104
Κ: (+30)
6944428242