Στις 11 Μαΐου 1926 ένα γιγαντιαίο αερόπλοιο, το Norge (σημαίνει Νορβηγία), μόλις έχει απαγκιστρωθεί από το σημείο αναφοράς του σε έναν από τους πιο απομακρυσμένους οικισμούς του κόσμου, το Ny-Ålesund, στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ.
Αυτό το σύμπλεγμα από βραχώδη, άγονα νησιά, πιο κοντά στο βόρειο Πόλο παρά στη νορβηγική ηπειρωτική χώρα, είναι το φυσικό σημείο εκκίνησης για οποιεσδήποτε αποστολές στις παγωμένες εκτάσεις της Αρκτικής και αυτό ακριβώς σχεδιάζουν να κάνουν και οι επιβαίνοντες του Norge. Επικεφαλής της αποστολής των 16 ατόμων δεν ήταν άλλος από τον πιο διάσημο πολικό εξερευνητή της εποχής, τον Νορβηγό Ρόαλντ Άμουντσεν, ο οποίος το 1911 έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε στο Νότιο Πόλο, ο Ουμπέρτο Νόμπιλε, ο διάσημος Ιταλός μηχανικός αεροσκαφών που σχεδίασε το συγκεκριμένο αερόπλοιο και ο Αμερικανός κληρονόμος άνθρακα και τυχοδιώκτης Λίνκολν Έλσγουορθ.
Αν και η κατάκτηση του Νότιου Πόλου από τον Άμουντσεν περιελάμβανε μια πολύμηνη, εξαντλητική πορεία στα έλκηθρα, αυτή η νέα αποστολή στο Β. Πόλο θα ήταν πολύ πιο σύντομη. Αυτή τη φορά όμως, η ομάδα θα αρκούνταν στο να πετάξει πάνω από το Βόρειο Πόλο και όχι να πατήσει το πόδι της σε αυτό.
Το ταξίδι αποδείχθηκε μεγάλη επιτυχία. Το Norge έφτασε στο Βόρειο Πόλο λιγότερο από μία ημέρα μετά την αναχώρησή του, καθιστώντας τους επιβαίνοντές του τους πρώτους ανθρώπους που έφτασαν ποτέ σε αυτό το γεωγραφικό ορόσημο. Το Norge, τελικά συνέχισε την αποστολή του και προχώρησε στον Αρκτικό Ωκεανό μέχρι που έφτασε στο Τέλλερ της Αλάσκας, λίγες ημέρες αργότερα.
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την αίσθηση του ενθουσιασμού που πρέπει να ένιωσε το πλήρωμα τη στιγμή που πάτησε το πόδι του στη Βόρεια Αμερική. Ωστόσο, μέσα σε μια δεκαετία, ο Άμουντσεν θα ήταν νεκρός, τον κατάπιε η Αρκτική και η εποχή των αερόπλοιων έμοιαζε να έχει τελειώσει.
Συγκινήσεις και περιπέτεια
Τα αερόπλοια γνώρισαν ελάχιστη δράση από τη δεκαετία του 1930. Αντικαταστάθηκαν από αεροσκάφη με φτερά ως μέσο μεταφοράς. Αλλά η ιδέα τους δεν ξεχάστηκε τελείως.
Πριν από περίπου μία δεκαετία, μια βρετανική εταιρεία που ονομάζεται Hybrid Air Vehicles (HAV) ανέπτυξε μια ιδέα για μιας νέας γενιάς μεγάλης κλίμακας αεροσκαφών ως μέρος ενός αμερικανικού στρατιωτικού ερευνητικού προγράμματος. Εκείνη την εποχή, το Πεντάγωνο μελέτησε τις δυνατότητες που θα μπορούσαν να προσφέρουν τα αερόπλοια για την υποστήριξη των στρατευμάτων στο Αφγανιστάν. Η αλλαγή προτεραιοτήτων σήμαινε πως το έργο ακυρώθηκε το 2012 και η HAV άρχισε να αναζητά νέες χρήσεις για την τεχνολογία της.
Αυτό που προέκυψε ήταν το Airlander, μια σύγχρονη εκδοχή του αερόπλοιου που είναι, κατά κάποια μέτρα, το μεγαλύτερο αεροσκάφος στον κόσμο.
Αυτές οι εξελίξεις στον χώρο των αερόπλοιων τράβηξαν την προσοχή του Καρλ-Όσκαρ Λαβάτσεκ, ενός Σουηδού πιλότου εμπορικών πτήσεων με επιχειρηματικό πνεύμα. Η ιδέα ήταν να επαναφέρει τη συγκίνηση και την αίσθηση της περιπέτειας των ημερών της εξερεύνησης με αερόπλοιο, αλλά με τις ανέσεις και την ασφάλεια που προσέφερε η τεχνολογία του 21ου αιώνα.
Το αποτέλεσμα είναι η OceanSky Cruises, μια νεοσύστατη εταιρεία που προσφέρει πολυτελείς αεροπορικές κρουαζιέρες με αερόπλοια, ξεκινώντας με μία διαδρομή προς το Βόρειο Πόλο μετ’ επιστροφής.
Κι ενώ η OceaSky δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμη ποια είναι η επιλογή της σε αερόπλοιο, το Airlander της HAV, φαίνεται να είναι ο μοναδικός υποψήφιος γι’ αυτή την αποστολή.
Τα αερόπλοια έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που τα καθιστούν ιδιαίτερα κατάλληλα για το είδος της επιχείρησης που έχει στο μυαλό του ο Λαβάτσεκ. Έχουν μεγάλη αντοχή – πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να παραμείνουν στον αέρα για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα – μπορούν να εξοπλιστούν με πραγματικά ευρύχωρες καμπίνες και κυρίως, είναι οικονομικά στα καύσιμα.
«Τα αερόπλοια μπορούν να μεταφέρουν ωφέλιμο φορτίο συγκρίσιμο με αυτό ορισμένων αεροπλάνων αλλά χρησιμοποιούν μόνο ένα μικρό μέρος της ενέργειας για να τα μεταφέρουν στην ίδια απόσταση» εξηγεί ο Σουηδός επιχειρηματίας, ο οποίος πιλοτάριζε εμπορικά αεροσκάφη για την σκανδιναβική αεροπορική εταιρεία SAS και άλλους αερομεταφορείς.
Ο συμβιβασμός είναι πως τα αερόπλοια είναι πολύ πιο αργά, αλλά ακόμη κι αυτό μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα. Δεδομένου ότι ένα από τα highlight αυτών των ταξιδιών θα είναι η δυνατότητα παρατήρησης της αρκτικής πανίδας από τον ουρανό. Κι εδώ θα είναι χρήσιμη η ικανότητα του αερόπλοιου να πετά με εξαιρετικά χαμηλές ταχύτητες και πολύ κοντά στο έδαφος.
«Μπορούμε να κατεβούμε στα 90 μέτρα, ακόμη και στα 30 αν χρειαστεί, ενώ θα κινούμαστε τόσο αργά όσο ένα ποδήλατο, για να προσφέρουμε στους επιβάτες μιας μια γεύση από αυτούς τους πολικούς βιότοπους» λέει ο Λαβάτσεκ.
Πικνίκ στο Βόρειο Πόλο - Πάνω στον πάγο
Οι 16 επιβάτες θα φιλοξενηθούν σε οκτώ ευρύχωρες διπλές καμπίνες ξενοδοχειακού τύπου ενώ το αεροσκάφος θα μεταφέρει επίσης πλήρωμα 7 ατόμων συμπεριλαμβανομένου ενός σεφ.
Ο Λαβάτσεκ συγκρίνει την εμπειρία αυτού του ταξιδιού με εκείνου σε ένα γιοτ. «Δεν είμαστε τόσο περιορισμένοι σε ένα αερόπλοιο όπως σε ένα αεροπλάνο, επομένως μπορούμε να κάνουμε ενδιαφέροντα πράγματα με την καμπίνα» λέει. «Ο σχεδιασμός θα αποτελέσει μια επανάσταση για την εποχή των αερόπλοιων».
Οι συνθήκες επί του σκάφους θα είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες που βίωσε το πλήρωμα του Norge πριν από σχεδόν έναν αιώνα, ωστόσο, εάν μπορούσαν να κοιτάξουν στο μέλλον, ίσως να είχαν βρει κάποια στοιχεία του πρότζεκτ OceanSky σχετικά οικεία.
Το Σβάλμπαρντ θα χρησιμεύσει και πάλι ως βάση για την αεροπορική κρουαζιέρα. Η ομάδα του OceanSky εξετάζει αρκετές τοποθεσίες γύρω από το αρχιπέλαγος της Αρκτικής.
Μια σημαντική – ίσως και η μεγαλύτερη διαφορά – είναι πως σε αντίθεση με το 1926, το 36ωρο ταξίδι μετ’ επιστροφής θα περιλαμβάνει τώρα 6 ώρες στάση ακριβώς στο Βόρειο Πόλο. Οι επιβάτες θα μπορούν να κατέβουν από το αερόπλοιο και να απολαύσουν ένα πικνίκ στον πάγο.
Βιωσιμότητα
«Το αερόπλοιο θα κάθεται σταθερά στο έδαφος για επιβίβαση και αποβίβαση, με τη μύτη στον άνεμο, ώστε να μπορούμε απλά να ανοίξουμε την πόρτα και να αφήνουμε τους επιβάτες να μπαίνουν και να βγαίνουν» λέει ο Λαβάτσεκ. «Οι άνεμοι στο Βόρειο Πόλο είναι πολύ σταθεροί και δεν υπάρχουν προβλήματα ριπών ή δίνης ή άλλου φαινομένου, επειδή δεν υπάρχει πουθενά έδαφος που μπορεί να διαταράξει τη ροή του αέρα. Δεν μπορείτε να ζητήσετε ασφαλέστερη τοποθεσία προσγείωσης».
Επίσης, ο Λαβάτσεκ είναι αποφασισμένος πως κανένα απόβλητο ή άλλα ίχνη δραστηριότητας δε θα μείνουν πίσω στις περιοχές που θα επισκεφθού . Στην πραγματικότητα, οι περιβαλλοντικές πτυχές του έργου εμφανίζονται πολύ συχνά στο μάρκετινγκ της νεοσύστατης εταιρείας. Ο ιδρυτής της θέλει να τονίσει πως το ενδιαφέρον του για τα αερόπλοια προέκυψε, σε μεγάλο βαθμό, από το ενδιαφέρον του να ερευνήσει τρόπους πτήσης χαμηλών εκπομπών αερίου.
Η OceanSky αναμένει πως τα αερόπλοιά της θα τροφοδοτούνται από υβριδικό σύστημα προώθησης στην αρχή, χρησιμοποιώντας βιοκαύσιμα, αν και ο στόχος είναι να μεταβεί αργότερα σε πλήρη ηλεκτροκίνηση. «Το όραμα της OceanSky είναι να καταστήσει την αεροπλοϊα βιώσιμη» λέει ο Λαβάτσεκ. «Για να έχουμε αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή πρέπει να κλιμακώσουμε τις δραστηριότητές μας και επίσης να διεισδύσουμε σε άλλα τμήματα της αγοράς».
Αυγή μιας νέας εποχής αερόπλοιων;
Οι κρατήσεις για ένα μαγικό ταξίδι με αερόπλοιο επάνω από τον Βόρειο Πόλο έχουν ανοίξει, αν και η τιμή των 232.845 δολαρίων για μία καμπίνα δύο ατόμων, δεν απευθύνεται σε όλους.
Πάντως, εκτός από τις πολικές κρουαζιέρες τις οποίες η OceanSky ελπίζει να πραγματοποιεί σε εβδομαδιαία βάση, ο Σουηδός επιχειρηματίας σκοπεύει να επεκταθεί πέρα από τα βιωματικά ταξίδια και στις μεταφορές φορτίου και επιβατών.
Νωρίτερα φέτος, ο πιθανός εταίρος της HAV δημοσίευσε τις τελευταίες φωτογραφίες του αερόπλοιού της και ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ξεκινήσει πολυτελή ταξιδιωτικές εμπειρίες με αερόπλοια μέχρι το 2025. Το σχέδιο είναι να συνδέσει προορισμούς μερικές εκατοντάδες μίλια μακριά, όπως το Μπέλφαστ με το Λίβερπουλ και το Σιάτλ με το Βανκούβερ.
Τα αερόπλοια αυτά θα χρησιμοποιούνται είτε για τον απομακρυσμένο εφοδιασμό, όπως για παράδειγμα την εξυπηρέτηση υπεράκτιων εγκαταστάσεων ενώ θα μπορούσαν να καταλάβουν και ένα μερίδιο της κανονικής αγοράς αεροπορικών ταξιδιών, για εκείνους τους επιβάτες που είναι πρόθυμοι να ανταλλάξουν την ταχύτητα με την άνεση.
Το σχέδιο της OceanSky πάντως προβλέπει ότι ο στόλος της θα αυξηθεί σε περισσότερα από 100 αερόπλοια μέσα σε 10 χρόνια, με την πρώτη αποστολή να ξεκινά το 2023 ή το 2024. «Ελπίζουμε να παίξουμε ρόλο στο πώς θα ταξιδεύουν οι άνθρωποι στο μέλλον».
Φωτοιγραφίες: oceanskycruises.com, wikipedia