Είναι ο απόλυτος προορισμός για τις ημέρες των Χριστουγέννων. Ένα μέρος όπου η μαγεία συναντά την πραγματικότητα. Ο λόγος για το Ροβανιέμι, την πρωτεύουσα της Λαπωνίας και επίσημη κατοικία του Αϊ-Βασίλη.
Κι ενώ οι εβδομάδες πριν από τα Χριστούγεννα «λούζουν» το Ροβανιέμι σε μία εορταστική λάμψη, είναι ένα μέρος που έχει γνωρίσει σκοτεινές ημέρες. Κι όχι μόνο τους μακρύς χειμερινούς μήνες, όταν ο ήλιος δεν εμφανίζεται καν αλλά κυρίως εξαιτίας της βιαιότητας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και των συνεπειών του.
Η ιστορία της αναγέννησης του Ροβανιέμι από τις στάχτες του πολέμου στον εύθυμο προορισμό που είναι σήμερα, αντανακλά τόσο το εξαιρετικό πνεύμα μιας πόλης που καταφέρνει να επιβιώσει στην άκρη του κόσμου, αλλά και στον πολύ ιδιαίτερο δεσμό μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Και δεδομένου ότι αυτά τα ζώα είναι οι τάρανδοι – είναι μια πολύ καλή ιστορία για να λέει κανείς τα Χριστούγεννα.
Η καταστροφή κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Το Ροβανιέμι υπήρξε κάποτε ένα συγκρότημα χωριών στην άκρη του Αρκτικού κύκλου, όπου οι ντόπιοι αυτόχθονες Σάμι εξαρτώνταν από την γεωργία, την ιχθυοτροφία και την υλοτομία για να συντηρήσουν τις οικογένειές τους κατά την διάρκεια των σκληρών χειμώνων. Οι τάρανδοι ήταν οι μοναδικοί τους σύντροφοι. Οι Σάμι φρόντιζαν τα πλάσματα αυτά εδώ και εκατοντάδες χρόνια, βασιζόμενοι σε αυτά για φαγητό, για ζεστά ρούχα αλλά και μεταφορές, σε ένα – μερικές φορές – θανατηφόρο τοπίο. «Γνωρίζουμε πόσους ταράνδους μπορεί να αντέξει και να ταΐσει η φύση» λέει ο βοσκός από το Ροβανιέμι Σάμι Σάμι Ρουισμάκι. Οι κτηνοτρόφοι της Λαπωνίας δείχνουν μεγάλο σεβασμό στην φύση, φροντίζοντας ώστε οι τάρανδοι να μην καταστρέψουν την γη, λέει. Η οικογένεια του Ρουισμάκι εκτρέφει ταράνδους εδώ και γενιές, στις χιονισμένες πεδιάδες γύρω από την πόλη.
Αλλά την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ανακάλυψη χρυσού μετέτρεψε το Ροβανιέμι σε μια πολυσύχναστη πόλη. Ήταν επίσης κόμβος μεταφορών, που συνέδεε την Ευρώπη με την Ρωσία και την θάλασσα του Μπάρεντς.
Μια πόλη σε σχήμα ταράνδου
Γι’ αυτό όταν τα γερμανικά στρατεύματα επιτέθηκαν στην Φινλανδία, κατέστρεψαν όσο μεγαλύτερο μέρος της πόλης του Ροβανιέμι μπορούσαν. Τα ξύλινα σπίτια, τα σχολεία και οι εκκλησίες, όλα κάηκαν. Μόνο το 10% της πόλης παρέμεινε άθικτο. Μετά το τέλος του πολέμου, ο Αλβάρ Άαλτο, ένας από τους πιο διάσημους αρχιτέκτονες της Φινλανδίας, ανέλαβε το έργο του σχεδιασμού ενός νέου Ροβανιέμι.
Εμπνευσμένος από το τοπίο και την άγρια φύση της Φινλανδίας, ο Άαλτο δεν θα μπορούσε να παραβλέψει το αγαπημένο ζώο της χώρας. Αν δει κανείς την πόλη από ψηλά, η σύγχρονη πόλη μοιάζει με το περίγραμμα ενός ταράνδου. Τα κέρατά του εκτείνονται πάνω από τα δημόσια πάρκα, ενώ ένας δακτυλιοειδής δρόμους αναπαριστά το μακρύ πρόσωπό του. Το στάδιο της πόλης είναι το μάτι του ζώου.
Η φιλοξενία της Λαπωνίας
Το 1950, καθώς το Ροβανιέμι ανακατασκευαζόταν από τις στάχτες του, έλαβε μια απροσδόκητη επίσκεψη από την Πρώτη κυρία των ΗΠΑ, την Ελεανόρ Ρούσβελτ, που επισκέφθηκε την πόλη για να δείξει την υποστήριξή της στην μεταπολεμική ανάκαμψη της περιοχής. Με προειδοποίηση μόλις μίας εβδομάδας, οι αξιωματούχοι του Ροβανιέμι έσπευσαν να χτίσουν μία ξύλινα καλύβα όπου θα μπορούσε να διαμείνει και να δεχτεί επισκέπτες. Η επίσκεψη της Ρούσβελτ, που φυσικά κυκλοφόρησε σε πολλά έντυπα, ήταν άκρως πετυχημένη για την πόλη.
Και η ταπεινή ξύλινη καμπίνα στην οποία διέμεινε, είναι πλέον η καρδιά του Χωριού του Άη Βασίλη, ενός θεματικού πάρκου με κάθε χριστουγεννιάτικη εμπειρία που μπορεί να φανταστεί κανείς. Οι Λάπωνες, χάρη στην φιλοξενία τους και την μεγάλη αγάπη για τους ταράνδους, κατάφεραν να ζωντανέψουν ξανά μία πόλη που θα είναι ξεχαστεί στο πέρασμα των χρόνων.
Τώρα, το Ροβανιέμι έχει καταφέρει να πετύχει το φαινομενικά αδύνατο. Την προσέλκυση τουριστών στον Ακρτικό Κύκλο στα βάθη του Χειμώνα. Η Ιρένε Κανγκασνιέμι, καλλιτέχνης, είναι μεταξύ των κατοίκων της πόλης που ζουν από την παγκόσμια φήμη των Χριστουγέννων της Λαπωνίας. Φτιάχνει κοσμήματα και έργα τέχνης με την μορφή του ταράνδου. «Οι τάρανδοι είναι επιζώντες» λέει στο CNN. «Οι τάρανδοι είναι ο λόγος που οι άνθρωποι ήρθαν να ζήσουν εδώ μετά την εποχή των παγετώνων. Και οι τάρανδοι είναι αυτοί που μας έσωσαν και που επιβιώσαμε τόσους αιώνες».
Φωτογραφίες: Facebook/visitrovaniemi