«Πέντε δρόμοι της πίστης και της Ορθόδοξης παράδοσης στη Χίο» είναι το όνομα του προγράμματος που σχεδιάστηκε με πρωτοβουλία του Ιδιωτικού Φορέα Τουρισμού Χίου .
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πέντε διαδρομές που απευθύνονται σε προσκυνητές και περιηγητές που επιθυμούν να εισπνεύσουν την πνευματικότητα της Αγιοτόκου Χίου.
«Η Χίος, λέει μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο πρόεδρος του φορέα Κώστας Μούνδρος, Βαπτίστηκε ‘Αγιοτόκος’ γιατί στα χώματα της γεννήθηκε ή έδρασε σωρεία Αγίων, από τον πρωτομάρτυρά της Ισίδωρο ως τις σύγχρονες πνευματικές της μορφές».
Και συνεχίζει ο κ. Μούνδρος «η Χίος είναι ιδανικός προσκυνηματικός προορισμός με δυνατότητες να συνδυάσει σπουδαίους λατρευτικούς χώρους, μνημεία πίστης και προσευχής με ταυτόχρονες περιηγήσεις σε οικισμούς - αρχιτεκτονικά στολίδια, ιδιαίτερες μουσειακές συλλογές, επαφή με την αυθεντική καθημερινότητα του νησιού και τους πολύτιμους φυσικούς του πόρους»
Η πρώτη διαδρομή τιτλοφορείται «Στις ’Χιώτισσες’ Βυζαντινές Παναγιές»
Στη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων στη Χίο, αναπτύχθηκε ένα ευρύ πλέγμα μονών και ναών με έμφαση στη λατρεία της Θεοτόκου. Με επίκεντρο το μοναστήρι της Νέας Μονής ακτινικά του δημιουργήθηκαν περίλαμπροι ναοί και μικρότερες μονές ως μετόχιά του.
Στην προτεινόμενη διαδρομή ο επισκέπτης μπορεί να προσκυνήσει στην αυτοκρατορική Νέα Μονή (11ος αιώνας), προστατευόμενο μνημείο από την Unesco, την Παναγία Σικελιά (12ος αιώνας) με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο, την Παναγία Κρήνα, με τα πολύτιμα στοιχεία ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής του νησιού κατά τα τέλη του δωδέκατου αιώνα. Στη γυναικεία Μονή της Παναγίας Βοήθειας θα προσκυνήσει τον τάφο του Οσίου Άνθιμου, ιδρυτή της Μονής.
Στο περιηγητικό σκέλος της διαδρομής μπορεί κανείς να επισκεφτεί το Λαογραφικό Μουσείο Καλλιμασιάς, την Κιβωτό της λαογραφικής παράδοσης της Χίου και τον Ανάβατο, τον χαρακτηρισμένο ως ‘Μυστρά του Αιγαίου’ από τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική του στο έξαρμα ενός κρυμμένου υψώματος.
Η δεύτερη διαδρομή φέρνει τον επισκέπτη «Στα χνάρια της Σφαγής»
Σημείο καμπής της Χίου, η Σφαγή του 1822 αποτελεί από τις εμβληματικότερες στιγμές της Ελληνικής επανάστασης και καθορίζει τη μετέπειτα ιστορία του νησιού. Συνδεδεμένη με λατρευτικούς χώρους της Χίου και μεγάλες θρησκευτικές προσωπικότητες της εποχής συνέβαλε στην επώαση του καθοριστικού φιλελληνικού ρεύματος.
Βασικός σταθμός της διαδρομής η Μονή του Αγίου Μηνά όπου με πρωτοβουλία της Μητροπόλεως Χίου λειτουργεί από το 2022 το Μουσείο Σφαγών.
Ο επισκέπτης μπορεί επίσης να βρεθεί στη «Σκοτεινή Φυλακή» στο Κάστρο της Χίου, αίθουσα που χρησιμοποιήθηκε για να φυλακιστούν ως όμηροι 55 πρόκριτοι μαζί με τον Μητροπολίτη Πλάτωνα Φραγκιάδη. Σε απόσταση αναπνοής θα θαυμάσει τον ανδριάντα του Εθνοϊερομάρτυρα Επισκόπου της Χίου και Άγιου της Εκκλησίας, καθώς και τον επιβλητικό ανδριάντα του μπουρλοτιέρη Κων. Κανάρη. Στο Βυζαντινό Μουσείο εκτίθενται ευρήματα που τοποθετούνται χρονικά κατά τη Βυζαντινή περίοδο, τη Γενοβέζικη κατοχή του νησιού, αλλά και αργότερα, ανάμεσα στα οποία το πιστό αντίγραφο από τον περίφημο πίνακα του Ευγένιου Ντελακρουά για τη Σφαγή της Χίου. Ευλαβικά θα προσκυνήσει στην Ιερά Μητρόπολη Χίου με τελευταία στάση τη Βιβλιοθήκη Κοραή με το πλούσιο αρχειακό υλικό και την πρώτη σημαία του υψώθηκε στην απελευθερωμένη Χίο.
Η τρίτη διαδρομή τιτλοφορείται «Από Αίμα Πολύτιμο Δάκρυ»
Η θρησκευτική παράδοση της Χίου αποδίδει στις σταγόνες από το αίμα του πρωτομάρτυρα του νησιού Ισιδώρου το πολύτιμο δάκρυ του μαστιχοφόρου σχίνου.
Με αφετηρία την παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Ισιδώρου ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στα φημισμένα μαστιχοχώρια με τη δική τους ευλαβική παράδοση. Πρώτη στάση στο ‘ζωγραφιστό χωριό’, το Πυργί, με τις προσόψεις των σπιτιών του χαραγμένες από την τεχνοτροπία των ξυστών. Στην πλατεία του δεσπόζουν οι Άγιοι Απόστολοι. Στο Μουσείο Μαστίχας μαθαίνει κανείς τα πάντα για το μοναδικό φυσικό προϊόν και τις ευεργετικές του ιδιότητες.
Στο μεσαιωνικό καστροχώρι των Μεστών θα περιπλανηθεί στα δαιδαλώδη σοκάκια του και θα προσκυνήσει τις εκκλησίες του Μικρού και του Μεγάλου Ταξιάρχη.
Η Προσκυνηματική κατάληξη της ημέρας οδηγεί στον Άγιο Γιώργη Συκούση, οικισμό περιμετρικά του περίτεχνου πρόσφατα επισκευασμένου Ναού.
Στο περιηγητικό σκέλος της διαδρομής εντάσσεται η επίσκεψη στο σπήλαιο των Ολύμπων και στην παραλία Μαύρα Βόλια στον Εμπορειό.
Η τέταρτη διαδρομή έχει το όνομα «από τα ναυτικά κανονάκια στις ρουκέτες και τη θαλασσοκρατία»
Νησί ταυτισμένο με τη θάλασσα, η Χίος γίνεται παγκόσμια γνωστή στις μέρες μας για ένα Αναστάσιμο έθιμο της, αυτό του ρουκετοπόλεμου. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι ο σημερινός ρουκετοπολεμος έλκει τις αρχές του απ’ τα ναυτικά κανονάκια συνδέοντας μοναδικά τη θρησκευτική με τη θαλάσσια παράδοση της Χίου;
Στις …«αντιμαχόμενες» ενορίες του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας Ερειθιανής ο επισκέπτης θα μάθει τα πάντα για τον φαντασμαγορικό ρουκετοπόλεμο. Σε περίοπτη θέση στην ακτή του Βροντάδου θα συναντήσει το άγαλμα του Αφανούς Ναύτη κι ακολούθως στη Δασκαλόπετρα θα σταθεί στο σημείο που η χιακή παράδοση ταυτίζει με το διδασκαλείο του Ομήρου, του επικού ποιητή που εξιστορεί τα θαλασσινά βάσανα του Οδυσσέα.
Η Μονή Μυρσινιδίου ήταν πάντοτε ταυτισμένη με τους θαλασσινούς ενώ το γραφικό ξωκκλήσι του Αγίου Ισιδώρου μοιάζει να έχει κυριολεκτικά αναδυθεί απ’ τα σπλάχνα της θάλασσας. Στη ναυτομάνα των Καρδαμύλων θα επισκεφτεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο και το Ναό του Αγίου Νικολάου Πριναρίτη με κατάληξη την προτομή της «μάνας του ναυτικού» στο λιμάνι του Μαρμάρου.
Στα περιηγητικά σημεία της διαδρομής η στάση στα «μυλαράκια», σύγχρονο τοπόσημο της Χίου και στον πύργο και τον πλάτανο του Πιτυούς.
Πέμπτη διαδρομή αυτή «στα χνάρια των Αγίων της Χίου»
Τέσσερις διαφορετικοί Άγιοι και σπουδαίοι λατρευτικοί χώροι σε μια μόλις διαδρομή. Στους πρόποδες του όρους Αίπους μπορεί κανείς να προσκυνήσει τη σκήτη του Αγίου Μακαρίου. Στο Πιτυός τον Άγιο Γεώργιο Χιοπολίτη, προστάτη μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή των Κυδωνιών.
Επόμενη στάση στα Διευχά και τη Μονή Μουνδών με την εξαιρετική λαϊκή αγιογράφηση. Ένα εγκαταλελειμμένο μοναστήρι του 1.574 μ.Χ. Στην Κατάβαση ο Ιερός Ναός της Αγίας Ματρώνας, αγίας που γεννήθηκε και μόνασε στην ευρύτερη περιοχή.
Στο Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας επισκέπτεται κανείς τον χώρο θυσίας της, απ’ όπου αναβλύζει θερμό νερό. Τελευταία στάση είναι το Άγιο Γάλας και η Παναγία Αγιογαλούσαινα, στον δεύτερο όροφο ενός τριώροφου σπηλαίου με την ομορφότερη θρησκευτική παράδοση του νησιού. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της, κατασκευασμένο το 1.721 μ.Χ., θεωρείται από τα εξαιρετικά διασωζόμενα στο νησί.
Και τουριστική συμμαχία Χίου – Λέσβου
Εδώ, ας σημειωθεί ότι σημαντική πρωτοβουλία για την ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος μεταξύ Χίου και Λέσβου αποτέλεσε η πρόσφατη συνάντηση εκπροσώπων του Φορέα Τουρισμού Χίου με φορείς τουρισμού της γειτονικής Λέσβου, στο πλαίσιο επίσκεψης για την παρουσίαση του προγράμματος προσκυνηματικού τουρισμού στη Χίο. «Στόχος της συνάντησης ήταν η θεμελίωση μιας αμφίδρομης σχέσης συνεργασίας, η οποία θα ενισχύσει αμφότερα τα νησιά τόσο σε τοπικό όσο και σε διαπεριφερειακό επίπεδο» λέει ο κ. Μούνδρος.
Και συνεχίζει: «Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι εμπλεκόμενοι φορείς ανέδειξαν τη δυναμική που μπορεί να αποκτήσει η σύμπραξη Χίου και Λέσβου μέσα από κατάλληλα σχεδιασμένα εκδρομικά προγράμματα, τα οποία θα απευθύνονται σε Έλληνες, Ευρωπαίους και Τούρκους επισκέπτες. Οι δύο νησιωτικοί προορισμοί μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, προσφέροντας μια ενιαία εμπειρία που θα συνδυάζει προσκυνηματικό, πολιτιστικό και φυσιολατρικό τουρισμό».
ΑΠΕ-ΜΠΕ