Τα τελευταία 11 χρόνια, η Rai, ο κρατικός τηλεοπτικός σταθμός της Ιταλίας, διεξάγει διαγωνισμό για την ανεύρεση του Il Borgo dei Borghi, ή αλλιώς του «Χωριού των Χωριών».
Ο διαγωνισμός συμβάλλει στην αύξηση της προβολής των μικρών αλλά γοητευτικών ιταλικών κωμοπόλεων που διαφορετικά θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες. Ο νικητής του φετινού διαγωνισμού, ωστόσο, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα όμορφο μέρος.
«Ο σκοπός του Il Borgo dei Borghi, είναι να εντοπίσει αυτά τα μέρη που νομίζω ότι μερικές φορές ούτε οι Ιταλοί δεν γνωρίζουν», λέει στο BBC η Kathy McCabe, οικοδέσποινα της τηλεοπτικής εκπομπής Dream of Italy.
Ο τρόπος που λειτουργεί είναι ότι κάθε χρόνο, μία πόλη ή ένα χωριό προτείνεται από κάθε μία από τις 20 περιφέρειες της Ιταλίας. Οι ντόπιοι κάτοικοι δημιουργούν βίντεο στα οποία προβάλλουν με υπερηφάνεια τη μοναδική ιστορία, τις παραδόσεις και την καλλιτεχνική κληρονομιά του χωριού τους. Στη συνέχεια, οι τηλεθεατές ψηφίζουν για το αγαπημένο τους μέρος και οι φιναλίστ επιλέγονται από ένα συνδυασμό ψήφων και μιας τριμελούς «κριτικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων», η οποία αποτελείται από γνωστές προσωπικότητες που συνδέονται με το περιβάλλον, την ιστορία και την τουριστική βιομηχανία της Ιταλίας.
Η ιστορία του Peccioli
Το Peccioli, ο φετινός νικητής, βρίσκεται λίγο έξω από τη γνωστή πόλη της Πίζας. Σκαρφαλωμένη στην κορυφή ενός λόφου της Τοσκάνης και περιτριγυρισμένη από αμπελώνες, χωράφια με σιτάρι και ελαιώνες, η πόλη των 5.000 κατοίκων χρονολογείται από τους μεσαιωνικούς χρόνους. Το ίδιο το χωριό είναι ένα καταφύγιο από παλιά τούβλινα κτίρια και στενά δρομάκια και σοκάκια που βρίσκονται κάτω από το πανύψηλο καμπαναριό του 12ου αιώνα, το San Verano. Αλλά ενώ το χωριό έχει τις ρίζες του στο μεσαιωνικό του παρελθόν, η σύγχρονη δημόσια τέχνη έχει μεταμορφώσει το παρόν του Peccioli.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα του χωριού, το Palazzo Senza Tempo («Αιώνιο Παλάτι»), έχει γίνει ένα τέλειο παράδειγμα αυτής της ισορροπίας μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Το κτίριο χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και διαθέτει ιστορικές λεπτομέρειες, όπως μια όμορφη μεσαιωνική αυλή και πέτρινες σκάλες. Ωστόσο, το 2019, ανακαινίστηκε για να ενσωματώσει απρόσκοπτα πιο σύγχρονα στοιχεία, όπως έναν φεγγίτη, παράθυρα από το δάπεδο μέχρι την οροφή στο ισόγειο που αφήνουν το φως και μια πανοραμική βεράντα με θέα το τοπίο κάτω από το κτίριο.
«Το παλάτι έχει γίνει το πολιτιστικό κέντρο της πόλης», δήλωσε η κάτοικος του Peccioli, Giulia Giaganini, στο βίντεο του διαγωνισμού Borgo dei Borghi της πόλης. «Αντιπροσωπεύει όχι μόνο το παρελθόν και το παρόν, αλλά και κοιτάζει προς το μέλλον [μας], αποτελώντας - όπως υποδηλώνει το όνομά του - το “Διαχρονικό Παλάτι”».
Η μεταμόρφωση του Peccioli από μια άγνωστη μεσαιωνική πόλη σε μια πόλη γνωστή για το μείγμα μοντέρνας τέχνης και ιστορίας, έγινε χάρη στη χρήση των σκουπιδιών. Τη δεκαετία του 1990, ως απάντηση σε μια αλλαγή στους κανονισμούς για τα απορρίμματα, οι ηγέτες του Peccioli πρότειναν να ανοίξουν τα προηγμένα συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων τους σε άλλες πόλεις της περιοχής. Το εισόδημα που προέκυπτε από την παραλαβή των απορριμμάτων της περιοχής επενδύθηκε στη συνέχεια πίσω στην κοινότητα, χρηματοδοτώντας εντυπωσιακές εγκαταστάσεις σύγχρονης τέχνης και πρωτοβουλίες βιώσιμης τεχνολογίας.
«Περπατώντας στα σοκάκια του Peccioli είναι σαν να κάνεις ένα ταξίδι στον κόσμο μέσα από την τέχνη του», δήλωσε μια άλλη κάτοικος της περιοχής, η Alessandra Perna, στο βίντεο του διαγωνισμού.
Τώρα, τα γραφικά μεσαιωνικά δρομάκια περιβάλλονται από εντυπωσιακές εγκαταστάσεις τέχνης. Μερικά από τα πιο αγαπημένα παραδείγματα είναι οι Γίγαντες του Peccioli - τεράστια ανθρώπινα γλυπτά του Πολωνού καλλιτέχνη Miroslaw Balka που μοιάζουν να αναδύονται από το τοπίο γύρω τους. Ένα άλλο έργο τέχνης του Ιταλού καλλιτέχνη Patrick Tuttofuoco, με τίτλο Endless Sunset, διακοσμεί έναν διάδρομο που συνδέει το ιστορικό κέντρο με τις νεότερες περιοχές της πόλης στα περίχωρά της. Υπάρχει επίσης μια νέα γκαλερί τέχνης με την ονομασία Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο ύπαιθρο (MACCA) που άνοιξε το 2023 και φιλοξενεί περισσότερα από 600 έργα σύγχρονης τέχνης από καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.
Πέρα από την εντυπωσιακή τέχνη του, το Peccioli φιλοξενεί επίσης μια ποικιλία νέων τεχνολογικών πρωτοβουλιών που συμβάλλουν στις προσπάθειες βιωσιμότητας.
«[Το Peccioli] είναι γεμάτο από υποδομές που δεν μπορείτε να δείτε πουθενά αλλού», δήλωσε ο Alessandro Melis, καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Νέας Υόρκης, ο οποίος επιμελήθηκε μια έκθεση για την πόλη εκεί. «Για παράδειγμα, στο κέντρο της πόλης το χωριό παρέχει δωρεάν κοινή χρήση αυτοκινήτων για όλους. Υπάρχουν δύο ρομπότ, το ένα ρομπότ συλλέγει τα απορρίμματα από τα σπίτια. Και ένα άλλο ρομπότ κάνει τα ψώνια για τους ηλικιωμένους ή τα άτομα με αναπηρία στην πόλη. Είναι σαν επιστημονική φαντασία».
Παρόλα αυτά, αυτή η αρχαία πόλη συνεχίζει να κοιτάζει προς το μέλλον. Ο δήμαρχος του Peccioli ελπίζει να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα της πόλης στο 0% μέσα στα επόμενα χρόνια, και η συνεχιζόμενη έρευνα διερευνά αν είναι δυνατόν να μετατραπούν τα απόβλητα σε κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια για κατασκευές. Με αυτόν τον τρόπο, αυτό το μικρό χωριό της Τοσκάνης θα συνεχίσει να κρατάει το παρελθόν του, ενώ παράλληλα θα προχωρήσει περισσότερο στο μέλλον.
Πηγή: BBC, Φωτογραφίες: Shutterstock