«Θα πάω στο Βίλνιους», «Πού είναι αυτό;», ήταν μια φράση που άκουσα πολλές φορές και από διαφορετικούς ανθρώπους πριν ταξιδέψω στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας.
Fun fact: Ήξερα το Βίλνιους (τότε την αποκαλούσαν Βίλνα) από τότε που αγόρασα τη συλλεκτική Monopoly Euro, το μακρινό 2001.
«Καλά, και πώς πας εκεί;», ήταν άλλη μια φράση που άκουσα. Πλέον μπορείς να βρεθείς στο Βίλνιους μέσα σε μόλις τρεις ώρες με τη νέα απευθείας πτήση της Aegean από την Αθήνα (κάθε Πέμπτη και Κυριακή από την Αθήνα, και κάθε Παρασκευή και Δευτέρα από το Βίλνιους).
Λίγα λόγια για το Βίλνιους και τη Λιθουανία
Αυτή η «άγνωστη» για πολλούς πόλη βρίσκεται στη Βόρεια Ευρώπη και βρέχεται από τη Βαλτική Θάλασσα, καθώς η Λιθουανία είναι ένα από τα τρία βαλτικά κράτη. Μοιράζεται τα σύνορά της με τη Λετονία, την Πολωνία, τη Λευκορωσία και τη Ρωσία και είναι χτισμένη στη συμβολή των ποταμών Νέρις και Βίλνια.
Η Λιθουανία υπήρξε η πρώτη Σοβιετική Δημοκρατία που διακήρυξε την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ, τον Μάρτιο του 1990.
Από το 2004 αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2015 μπήκε στην Ευρωζώνη, ενώ είναι ακόμη μέλος του NATO και της Ζώνης Σένγκεν.
Το Βίλνιους θεωρείται η πόλη των αντιθέσεων. Έχει μεγάλη Ιστορία -την οποία όμως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν-, είναι παλιά αλλά και μοντέρνα. Μάλιστα, ολόκληρη η Παλιά Πόλη του Βίλνιους έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και είναι από τις πιο καλοδιατηρημένες και παλαιότερες μεσαιωνικές πόλεις της Ευρώπης.
Η πρώτη αναφορά στο Βίλνιους έγινε το 1323 από τον μεγάλο δούκα της Λιθουανίας Γκεντιμίνας σε ένα γράμμα του προς τη Γερμανία. Έτσι, η λιθουανική πρωτεύουσα είναι μόλις 701 ετών!
Τον 14ο αιώνα το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας αποτελούσε τη μεγαλύτερη χώρα στην Ευρώπη, καθώς περιλάμβανε τη σημερινή Λευκορωσία, την Ουκρανία και τμήματα της Πολωνίας και της Ρωσίας. Οι Λιθουανοί ήταν παγανιστές (μάλιστα είχαν και θεό της μπύρας!) και συγκαταλέγονται στους τελευταίους λαούς στην Ευρώπη που εκχριστιανίστηκαν: μόλις το 1386.
Η Λιθουανία κατακτήθηκε από πολλές χώρες μέχρι το 1940, οπότε και την κατέλαβαν οι Σοβιετικοί και ενσωματώθηκε στη Σοβιετική Ένωση. Από το 1941 όμως και για τρία χρόνια βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, αλλά από το 1944 επανακαταλήφθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και έγινε ξανά Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Αποτελούσε Σοβιετική Δημοκρατία από το 1944 έως την ανεξαρτησία της, το 1990.
Ταξίδι στο Βίλνιους
Το Βίλνιους σήμερα έχει μετατραπεί σε μια πόλη - πόλο έλξης τουριστών απ' όλο τον κόσμο και όχι μόνο από τις γειτονικές χώρες, όπως παλιότερα. Μάλιστα, το επιλέγουν πολλές start-up επιχειρήσεις, αλλά και ψηφιακοί νομάδες.
Είναι ένας ιδανικός προορισμός για long weekend, καθώς μέσα σε 72 ώρες προλαβαίνεις να τη δεις και να τη γυρίσεις όλη! Άλλωστε, είναι μια μικρή πρωτεύουσα που περπατιέται εύκολα. Δεν έχει μετρό αλλά μόνο λεωφορεία και vintage τραμ, ενώ το αεροδρόμιο απέχει μόλις 15 λεπτά από το κέντρο.
Αυτή η μικρή πόλη των αντιθέσεων θα σε εκπλήξει ευχάριστα, καθώς θα δεις και θα κάνεις πράγματα που ποτέ δεν είχες φανταστεί: θα μάθεις την άγνωστη αλλά μεγάλη και σκληρή Ιστορία της, θα περιπλανηθείς στα μεσαιωνικά λιθόστρωτα σοκάκια της και θα θαυμάσεις την αρχιτεκτονική περασμένων αιώνων.
Η καλύτερη εποχή για να την επισκεφθείς είναι από Απρίλιο-Μάιο έως Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, που έχει πιο ήπιες θερμοκρασίες και θα μπορέσεις να απολαύσεις την πόλη καλύτερα.
Μάλιστα, πρόσφατα το Βίλνιους στέφθηκε ως το πιο budget friendly μέρος για city break, ενώ θεωρείται μία από τις πιο πράσινες πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Τι θα δεις στο Βίλνιους: Μουσεία, φυλακές και εκκλησίες στην Παλιά Πόλη
Τρεις ημέρες είναι αρκετές για να γυρίσεις αυτό το άγνωστο διαμαντάκι της Βαλτικής. Το ιστορικό κέντρο, η Παλιά Πόλη, περιλαμβάνει μια πληθώρα από εμβληματικά κτίρια και αξιοθέατα, μουσεία, πολλές εκκλησίες, αλλά και φυλακές με πλούσια ιστορία.
Η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική περιλαμβάνει διάφορα στιλ, από γοτθικό και μπαρόκ μέχρι αναγεννησιακό, αρ νουβό και, φυσικά, σοβιετικό.
Περιπλάνηση στην εβραϊκή συνοικία
Ξεκίνησε την περιπλάνησή σου στην πόλη από την εβραϊκή συνοικία, μία από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης. Το Βίλνιους ήταν κάποτε γνωστό ως «Ιερουσαλήμ του Βορρά», λόγω της μεγάλης εβραϊκής κοινότητας που είχε εγκατασταθεί εκεί πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η οδός Stiklių gatvė αποτελεί την «καρδιά» της εβραϊκής συνοικίας. Είναι ένας από τους πιο ιστορικούς, τουριστικούς αλλά και όμορφους δρόμους της πόλης, που σφύζει από ζωή, όπου θα βρεις πολλά μοντέρνα καφέ, εστιατόρια, μπαρ, ξενοδοχεία, ζαχαροπλαστεία αλλά και εμπορικά καταστήματα για ψώνια. Στον δρόμο σου θα συναντήσεις πολλά όμορφα murals με μορφές από την πρόσφατη Ιστορία της.
Ο πολυσύχναστος δρόμος είναι στολισμένος με πολύχρωμα φαναράκια και φωτάκια, ενώ τα υπέροχα αρχιτεκτονικά κτίσματα είναι σε παστέλ αποχρώσεις, όπως και σε όλη την πόλη.
Η Πύλη της Ανατολής και η Οδός Λογοτεχνών
Η Πύλη της Ανατολής, ή αλλιώς «Aušros Vartai», όπως ονομάζεται στα λιθουανικά, αποτελεί τη μοναδική εναπομείνασα από τις 10 πύλες της πόλης και είναι γνωστή για τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, αφού λένε ότι έχει θεραπευτικές δυνάμεις.
Η γαλάζια είσοδος του 1500 με τα χρυσά γράμματα είναι εντυπωσιακή και επιβλητική. Λίγο πιο κάτω βρίσκεται η Οδός Λογοτεχνών («Literatų gatvė»), μια υπαίθρια έκθεση με σφηνωμένα δεκάδες μικρά έργα τέχνης στον τοίχο από διάφορους καλλιτέχνες. Πήρε το όνομά της από τα τυπογραφεία και τα βιβλιοπωλεία που λειτουργούσαν κάποτε εκεί.
Η θέα του Βίλνιους από ψηλά
Αν θες να έχεις μια πανοραμική άποψη της πόλης, κατευθύνσου προς το Πανεπιστήμιο του Βίλνιους και το καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, που χτίστηκε τον 17ο αιώνα. Θα φτάσεις στο ψηλότερο σημείο της Παλιάς Πόλης μέσω μιας παλιάς, φιδογυριστής σκάλας, ή μπορείς να επιλέξεις το ασανσέρ.
Οι 193 αυθεντικές ξύλινες σκάλες της οδηγούν στο καμπαναριό. Αυτές οι σκάλες ή ο σύγχρονος ανελκυστήρας μεταφέρουν τους επισκέπτες στο κατάστρωμα παρατήρησης σε ύψος 60 μέτρων και αποκαλύπτουν την ανυπέρβλητη θέα στο εντυπωσιακό πανόραμα και τις κεραμοσκεπές της παλιάς πόλης.
Η Δημοκρατία της Ουζούπης
Συνεχίζοντας την περιπλάνηση στην πόλη, μπορεί να βρεθείς κατά λάθος σε άλλη... χώρα και συγκεκριμένα στη Δημοκρατία της Ουζούπης. Πρόκειται για μια μποέμικη συνοικία όπου συχνάζουν καλλιτέχνες, μουσικοί και συγγραφείς. Αυτοανακηρύχθηκε «ανεξάρτητη» την Πρωταπριλιά του 1997. Μάλιστα, έχει και το δικό της Σύνταγμα, μεταφρασμένο σε 23 γλώσσες, ανάμεσά τους και στα ελληνικά! Στα 41 άρθρα του συμπυκνώνεται όλη η φιλοσοφία της Ουζούπης. Το τελευταίο άρθρο γράφει χαρακτηριστικά: «Μην παραδίδεσαι».
Μια γέφυρα που διασχίζει τον ποταμό Βίλνια χωρίζει την υπόλοιπη πόλη με την Ουζούπη και είναι γεμάτη με σφραγισμένα λουκέτα με χαραγμένα ονόματα και όρκους αιώνιας αγάπης. Η «ανεξάρτητη» δημοκρατία έχει δικό της νόμισμα, σημαία και πρόεδρο, ενώ το καλοκαίρι σφύζει από νεολαία, street art events, πάρτι και φεστιβάλ μουσικής.
Οι δεκάδες εκκλησίες του Βίλνιους
Επιστρέφοντας στο Βίλνιους, θα περάσεις από μια επιβλητική και γιγάντια εκκλησία με κεραμιδί χρώμα, την Αγία Άννα. Αποτελεί σήμα κατατεθέν της πόλης και εντυπωσιάζει με το γοτθικό στιλ με το οποίο είναι χτισμένη. Μάλιστα, λέγεται ότι αυτή η τούβλινη εκκλησία γοήτευσε τόσο τον Ναπολέοντα, που ήθελε να την πάρει μαζί του στη Γαλλία.
Όπως θα παρατηρήσεις, το Βίλνιους είναι γεμάτο εντυπωσιακούς ναούς, καθολικούς αλλά και ορθόδοξους, που προκαλούν δέος. Ο καθεδρικός ναός της πόλης (του Αγίου Stanislaus και του Αγίου Ladislaus) δεσπόζει στο κέντρο και έχει μάλιστα και δική του πλατεία, που φέρει το όνομά του. Το εντυπωσιακό καμπαναριό του χτυπά λέγοντας την ώρα, ενώ η πρόσοψη του κύριου ναού θυμίζει αρχαιοελληνικό ρυθμό.
Κάνε μια ευχή και γύρνα γύρω από τον εαυτό σου...
Περνώντας δίπλα ακριβώς από το καμπαναριό, ψάξε στο έδαφος για το Stebuklas, το «πλακάκι των θαυμάτων». Ο μύθος λέει ότι πρέπει να σταθείς πάνω στο κόκκινο πλακάκι, να κάνεις μια ευχή και να κάνεις τρεις στροφές γύρω από τον εαυτό σου για να πραγματοποιηθεί. Προσοχή, όμως... Αν θες να κάνεις δεύτερη, πρέπει να πας την επόμενη ημέρα, αλλιώς η πρώτη θα ακυρωθεί.
Το Παλάτι του Μεγάλου Δούκα και ο Πύργος Γκεντίμινας
Στο ίδιο σημείο βρίσκονται το Εθνικό Μουσείο της Λιθουανίας και το Παλάτι του Μεγάλου Δούκα. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό παλάτι του 15ου αιώνα, που γκρεμίστηκε μετά από μια έκρηξη και ξαναχτίστηκε τον 19ο αιώνα. Τα εκθέματα ξεκινούν από την ιστορία της χώρας τον 13ο αιώνα και φτάνουν μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στις επιβλητικές αίθουσες του παλατιού, με χιλιάδες πίνακες, ταπισερί και άλλα έργα τέχνης, βαριές κουρτίνες, πολυελαίους, θρόνους και ξύλινα έπιπλα, θα μεταφερθείς πίσω στον χρόνο, όταν γαλαζοαίματοι απ' όλη την Ευρώπη έκαναν τις κοινωνικές τους γνωριμίες και τους χορούς.
Δίπλα βρίσκεται ο λόφος όπου δεσπόζει ο Πύργος Γκεντίμινας, το ιστορικό σύμβολο της πόλης και ό,τι απέμεινε από το κάστρο που χτίστηκε τον 14ο αιώνα. Είναι αφιερωμένος στον μεγάλο δούκα της Λιθουανίας, Γκεντιμίνας. Από εκεί, η θέα στις στέγες της παλιάς πόλης είναι μαγευτική.
Μια μέρα στις Φυλακές Lukiškės
Διασχίζοντας την κεντρική λεωφόρο του Βίλνιους, τη Gedimino Prospektas, η οποία τις Κυριακές πεζοδρομείται, θα φτάσεις στις φυλακές Lukiškės. Γιατί, όμως, να επισκεφθείς μια πρώην φυλακή;
Η ξενάγηση στις φυλακές με τη μεγάλη ιστορία είναι must see. Άρχισαν τη λειτουργία τους το 1905 και έκλεισαν πολύ πρόσφατα, το 2019. Εκεί φυλακίστηκαν χιλιάδες άνθρωποι, εγκληματίες, πολιτικοί κρατούμενοι, Εβραίοι, αντιφρονούντες και εχθροί της Σοβιετικής Ένωσης.
Μάλιστα, εκεί γυρίστηκαν σκηνές της τέταρτης σεζόν της επιτυχημένης σειράς του Netflix «Stranger Things». Πλέον, με το όνομα Lukiškės Prison 2.0, οι άλλοτε σκληρές φυλακές που λειτουργούσαν εκεί έχουν μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο, όπου διοργανώνονται φεστιβάλ, συναυλίες, παραστάσεις και άλλα ενδιαφέροντα events.
Στο παλιό προαύλιο έχει μπαρ και καφέ όπου μπορείς να απολαύσεις την μπύρα ή το κοκτέιλ σου, και αν είσαι τυχερός να πετύχεις κάποιο live.
Μουσείο Θυμάτων της Γενοκτονίας - Φυλακές KGB
Άλλο ένα ιστορικό μέρος με σκληρή ιστορία που αξίζει να προσθέσεις στη λίστα σου είναι το Μουσείο Θυμάτων της Γενοκτονίας ή Μουσείο της KGB. Εκεί στεγάζονταν μια σειρά από σοβιετικές υπηρεσίες καταστολής (NKVD-NKGB-MGB-KGB) από το 1940 έως το 1991.
Θα περιηγηθείς στα τρομακτικά, κλειστοφοβικά κελιά όπου η KGB ανέκρινε αντιφρονούντες, Εβραίους και όσους επαναστάτησαν κατά της σοβιετικής κυριαρχίας, θα δεις τα χαραγμένα σημάδια στους τοίχους, τις αίθουσες ανακρίσεων, απομόνωσης αλλά και βασανιστηρίων, τα σιδερένια κρεβάτια, τις διατηρημένες στολές των δεσμοφυλάκων, ενώ θα μάθεις τη σκληρή ιστορία που στιγμάτισε μια ολόκληρη εποχή για τη Λιθουανία. Μάλιστα, εκεί γυρίστηκαν σκηνές από τη δημοφιλή μίνι σειρά του HBO «Chernobyl».
Φεστιβάλ, τέχνη και βόλτα με αερόστατο
Ωστόσο, αν θέλεις κάτι πιο «ελαφρύ» και διασκεδαστικό, στο Βίλνιους θα βρεις πολλά φεστιβάλ, street art events και άλλες δραστηριότητες. Το πιο διάσημο φεστιβάλ της χώρας είναι το Vilnius Pink Soup Fest, που φέτος διοργανώνεται την 1η Ιουνίου.
Η λιθουανική πρωτεύουσα μετατρέπεται σε ένα απέραντο ροζ πάρτι, ενώ απολαμβάνουν την αγαπημένη τους κρύα παντζαρόσουπα, που αποτελεί εθνικό πιάτο της χώρας. Ακόμη, το Lithuanian Song festival (29 Ιουνίου - 6 Ιουλίου) πραγματοποιείται κάθε πέντε χρόνια και φέτος γιορτάζει την 100ή επέτειό του.
Ακόμη, θα βρεις πολλά events, εκθέσεις, μουσικά σόου, performances με τέχνη του δρόμου σε όλη την πόλη, που ειδικά η νεολαία θα λατρέψει.
Ένα από τα πιο ξεχωριστά που μπορείς να κάνεις το καλοκαίρι στο Βίλνιους, αν ο καιρός είναι καλός, είναι βόλτα με αερόστατο. Είναι από τις must δραστηριότητες που θα σου μείνει αξέχαστη!
Πού θα φας και θα πιεις στο Βίλνιους -Τι να δοκιμάσεις
Η λιθουανική κουζίνα είναι αρκετά «βαριά», για να κρατά τους ανθρώπους ζεστούς τον κρύο χειμώνα. Στηρίζεται στην πατάτα, την οποία θα βρεις μαγειρεμένη με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.
Ένα από τα εθνικά πιάτα είναι τα cepelinai, που είναι μεγάλα βρασμένα dumplings πατάτας σε σχήμα Ζέπελιν με γέμιση κιμά ή τυρί cottage. Ακόμη, θα δοκιμάσεις πατατοσαλάτα, τηγανίτες από πατάτα, dumplings πατάτας αλλά και λουκάνικο από πατάτα. Το ψωμί τους είναι εξαιρετικό και θα βρεις πολλά διαφορετικά είδη, ενώ οι Λιθουανοί αγαπούν ιδιαίτερα τις κρύες σούπες και ιδιαίτερα τη šaltibarščiai, την κρύα ροζ παντζαρόπουπα - σήμα κατατεθέν τους.
Αν θέλεις να δοκιμάσεις λιθουανική κουζίνα στην γκουρμέ εκδοχή της, κλείσε τραπέζι στο Ertlio namas. Εκεί θα έχεις μια ιδιαίτερη γαστρονομική εμπειρία με πέντε πιάτα και wine pairing, όπου το καθένα συνοδεύεται από μία ιστορία. Μάλιστα, το εστιατόριο ίσως λάβει φέτος το πρώτο του αστέρι Michelin.
Αν θέλεις κάτι πιο παραδοσιακό, το Lokys είναι το ιδανικό μέρος. Πρόκειται για μια παλαιού τύπου μεσαιωνική ταβέρνα με ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, που φημίζεται για τα κρέατα κυνηγιού. Μάλιστα, υπερηφανεύεται ότι είναι το παλιότερο εστιατόριο της πόλης. Στο πιο μοντέρνο Augustin θα μοιραστείς πιάτα with a twist και θα απολαύσεις αυθεντική λιθουανική μπύρα με τη χαρακτηριστική κοκκινωπή απόχρωση.
Το παραδοσιακό γλυκό της Λιθουανίας είναι ένα μπισκοτο-κέικ σαν δεντρόσπιτο, που ονομάζεται Sakotis. Φτιάχνεται με ιδιαίτερο τρόπο πάνω σε μια μεταλλική ράβδο και θα το βρεις σε όλα τα ζαχαροπλαστεία και στα καφέ της πόλης.
Για βραδινά νυχτοπερπατήματα στην Παλιά Πόλη, επίλεξε το Nick & Nora, που φημίζεται για τα γευστικά κοκτέιλ του και την ατμοσφαιρική του διακόσμηση.
Τι θα ψωνίσεις από το Βίλνιους
Ταξίδι χωρίς ψώνια δεν είναι ταξίδι. Η χώρα φημίζεται για την παραγωγή λινού υφάσματος αλλά και κεχριμπαριού, που ονομάζεται «το χρυσάφι της Λιθουανίας». Θα βρεις καταστήματα με λινά υφάσματα, ρούχα, πετσέτες, ποδιές αλλά και κοσμήματα και διακοσμητικά με κεχριμπάρι.
Πάρε μαζί σου μερικά μπουκάλια λιθουανικής μπύρας αλλά και sakotis, που είναι ιδανικό δώρο. Για τους λάτρεις της σοκολάτας, επισκέψου το λαχταριστό κατάστημα «Ruta», όπου θα βρεις περισσότερες από 300 διαφορετικές μάρκες γλυκών: σοκολάτες με διάφορες γεμίσεις, τρούφες, κουφέτα, καραμέλες, βιολογικά προϊόντα χωρίς ζάχαρη κ.ά.
Αν θέλεις να δοκιμάσεις και να ψωνίσεις και άλλες τοπικές λιχουδιές, αξίζει μια επίσκεψη στη σκεπαστή αγορά τροφίμων Hale Market.
Γιατί να πας στο Βίλνιους;
Το Βίλνιους είναι ένας under the radar οικονομικός προορισμός, μια εναλλακτική επιλογή για εκείνους που θέλουν κάτι διαφορετικό από το επόμενο ταξίδι τους. Είναι η πόλη των αντιθέσεων, που παντρεύει με μαεστρία το παλιό με το μοντέρνο, την ιστορία με τη διασκέδαση, το μποέμ με το κοσμοπολίτικο, το χθες με το σήμερα.
Είναι μια κοντινή απόδραση που μπορεί να μην είχες σκεφτεί ποτέ ως τώρα να επισκεφθείς (ή να μην είχες ακούσει καν!), ωστόσο αξίζει να μπει στο bucket list σου για το επόμενο ταξίδι!