Μια πλήρης ξενάγηση στην Αμβέρσα, την πολυσυλλεκτική πόλη που ικανοποιεί τις ανάγκες και προλαβαίνει τις επιθυμίες ταξιδιωτών κάθε τύπου
Το ταξίδι στην πόλη που μοιάζει με ζωντανό αρχιτεκτονικό μουσείο είναι μοναδική εμπειρία ζωής από κάθε άποψη. Χτισμένη πάνω στον ποταμό Σκάλδη, η Αμβέρσα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Βελγίου και ταυτόχρονα το μεγαλύτερο λιμάνι ολόκληρης της χώρας (δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη). Το πανέμορφο αυτό μέρος είναι όσο μεγάλο χρειάζεται για να μην το βαρεθεί κανείς ποτέ και ταυτόχρονα όσο μικρό πρέπει για να μπορεί κάποιος να το γυρίσει σε λίγες μόνο μέρες. Και το καλύτερο; Έχει κυριολεκτικά τα πάντα: από μπαρόκ κτίρια, γοτθικούς ναούς, μεσαιωνικά κάστρα και υπερσύγχρονους ουρανοξύστες μέχρι αγορές διαμαντιών, μεγάλα εμπορικά κέντρα, ateliers haute couture, γκαλερί μοντέρνας τέχνης, ιδιαίτερα εστιατόρια και ζωηρά μπαρ.
Ένα μοναδικό σιδηροδρομικό αριστούργημα
Η Αμβέρσα απέχει από τις Βρυξέλλες περίπου 50 λεπτά (με τρένο ή με αυτοκίνητο). Όποιο τρόπο και να επιλέξετε για να φτάσετε ως εκεί όμως το πρώτο αξιοθέατο που αξίζει να επισκεφθείτε είναι ο σταθμός. O Αntwerpen-Centraal θεωρείται ένας από τους ομορφότερους σιδηροδρομικούς σταθμούς ολόκληρου του πλανήτη. Το παλαιότερό του κομμάτι κατασκευάστηκε το 1905 από τον Λουί Ντελασένσερι. Οι προσόψεις του και ο μεταλλικός-γυάλινος θόλος είναι κατασκευασμένα σε νεο-μπαρόκ ύφος, το ίδιο και το εσωτερικό του στο οποίο ξεχωρίζουν τα μάρμαρα και οι επίχρυσες λεπτομέρειες.
Ωστόσο επειδή από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνει διάφορες παρεμβάσεις και επεκτάσεις ο σταθμός πρακτικά (και συνολικά στην τωρινή μορφή του) δεν ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό-κατασκευαστικό στιλ και αυτή ακριβώς είναι η μαγεία του. Ο εκπληκτικός τρόπος με τον οποίο συνυπάρχουν παλαιότερες και σύγχρονες μέθοδοι είναι που τον κάνει μοναδικό. Δεν είναι τυχαίο ότι η μεγάλη εντυπωσιακή αίθουσά του συχνά φιλοξενεί εκθέσεις ζωγραφικής ή γλυπτικής, κονσέρτα και συναυλίες. Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί πολλές φορές για γυρίσματα ταινιών, σειρών και video clip, και φυσικά τα τελευταία χρόνια είναι το αγαπημένο hot spot ντόπιων και ξένων influencers αφού λόγω της φωτογένειας του προσφέρεται για παραγωγή περιεχομένου.
Η παγκόσμια πρωτεύουσα των διαμαντιών
Ακριβώς δίπλα στον Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό βρίσκονται οι πέντε δρόμοι των διαμαντιών. Πρόκειται για το κέντρο μιας συνοικίας γεμάτης κοσμηματοπωλεία, εργαστήρια, μεσιτικά γραφεία κ.ά. από τα οποία περνάει καθημερινά πάνω από το 80% των ακατέργαστων διαμαντιών του πλανήτη. Εκεί βρίσκεται και το μουσείο Diva που είναι αφιερωμένο στην ιστορία των διαμαντιών. Επίσης από εκεί μπορείτε να αγοράσετε διαμαντένια κοσμήματα με έως και 70% έκπτωση.
Αξίζει να το επισκεφθείτε για να μάθετε πως η Αμβέρσα έγινε το επίκεντρο του εμπορίου διαμαντιών από τον 15ο αιώνα όταν ο Φλαμανδός κόφτης διαμαντιών Lodewyk van Berken εφηύρε το εργαλείο (scaif) με το οποίο δημιουργείται το πιο διαδεδομένο μέχρι σήμερα σχήμα διαμαντιού, το κλασικό πολύπλευρο. Η σημερινή δραστηριότητα της βιομηχανίας των διαμαντιών είναι εντυπωσιακή αφού σε ετήσια βάση περνούν από τα χρηματιστήρια της περιοχής περισσότερα από 16 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το εμβληματικό λιμάνι και η βόλτα κάτω από το ποτάμι
Το λιμάνι που συνδέει την πρωτεύουσα της Φλάνδρας με τη Βόρεια Θάλασσα πήρε τα πάνω του τα 15 τελευταία χρόνια καθώς αποτελούσε εγκαταλελειμμένο κομμάτι της πόλης για πολύ καιρό. Η δημιουργία του μουσείου ΜΑS (Museum aan de Stroom) το 2011 από την ολλανδική αρχιτεκτονική εταιρεία Neutelings Riedijk Architects έδωσε νέα πνοή στη γύρω περιοχή εκσυγχρονίζοντας την έννοια των μουσειακών-εκθεσιακών χώρων.
Στο μεταμοντέρνο MAS που αποτελεί το μεγαλύτερο μουσείο της Αμβέρσας φιλοξενούνται περίπου 500.000 εκθέματα που αφορούν την ιστορία, το εμπόριο, την τέχνη, τον πολιτισμό, τη μόδα, τη μουσική, τις παραδόσεις και ό,τι άλλο αφορά την πόλη από τη δημιουργία της μέχρι σήμερα. Επίσης, το MAS προσφέρει και εκπληκτική θέα. Τα βλέμματα κλέβει βέβαια και το εντυπωσιακό διατηρητέο κτίριο του οργανισμού του λιμανιού που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο μουσείο. Πρόκειται για πρώην πυροσβεστικό σταθμό του 1920 στον οποίο η ιρακινή αρχιτέκτονας Ζάχα Χαντίντ ενσωμάτωσε μια γυάλινη επέκταση που μοιάζει με καράβι-διαμάντι.
Πολλοί έρχονται ως εδώ μόνο και μόνο για να απολαύσουν το πανοραμικό τοπίο. Έρχονται επίσης για να περάσουν απέναντι είτε με καραβάκι είτε κατεβαίνοντας τις τεράστιες ξύλινες κυλιόμενες σκάλες οι οποίες οδηγούν σε ένα υπόγειο τούνελ 500 μέτρων. Πρόκειται ομολογουμένως για μια πρωτότυπη εμπειρία που βέβαια βιώνεται πιο άνετα με ποδήλατο το οποίο όπως θα διαπιστώσετε από το πρώτο κιόλας λεπτό που θα πατήσετε το πόδι σας στην Αμβέρσα είναι το πιο γρήγορο και βολικό μέσο μετακίνησης.
Grote Markt: Η μεσαιωνική καρδιά της πόλης
Στην Παλιά Πόλη όλα μοιάζουν παραμυθένια και θυμίζουν άλλη εποχή. Από τον Kαθεδρικό Ναό της Παναγίας που είναι η μεγαλύτερη γοτθική εκκλησία του Βελγίου και το αναγεννησιακό κτίριο του δημαρχείου μέχρι τα μαγαζιά κάθε είδους, όλα στεγάζονται σε πολύτιμα ιστορικά κτίσματα ιδιαίτερης αισθητικής αξίας. Το σημαντικότερο μνημείο είναι το μπρούτζινο άγαλμα το Ρωμαίου στρατιώτη Μπράμπο που κρατάει το κομμένο χέρι ενός γίγαντα. Ο θρύλος λέει ότι έτσι προέκυψε το όνομα της πόλης: Antwerpen = (h)ant (χέρι) και werpen (ρίχνω).
Περπατώντας στα δρομάκια και κοιτάζοντας γύρω σας θα διαπιστώσετε δεκάδες λόγους για τους οποίους η Αμβέρσα τον 17ο αιώνα αποτελούσε κέντρο τεχνών και συνεχίζει να πρωτοπορεί διεθνώς τον καλλιτεχνικό τομέα. Στα highlights, τα έργα του μεγαλύτερου μπαρόκ καλλιτέχνη της Βόρειας Ευρώπης, Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, που βρίσκονται μέσα στον Καθεδρικό, αλλά και το σπίτι-ατελιέ του που έχει γίνει μουσείο και φιλοξενεί συλλογές έργων τεράστιας αξίας όπως ο γνωστός πίνακας του με τους πρωτόπλαστους, η περίφημη αυτοπροσωπογραφία κ.ά.
Η ιστορική μητρόπολη της μόδας που εξελίχθηκε σε παράδεισο του avant garde
Από τα μεσαιωνικά χρόνια ακόμα η Αμβέρσα συνδύαζε την έντονη εμπορική δραστηριότητα με την καλλιτεχνική άνθηση γι αυτό δεν άργησε να μετατραπεί σε σημαντικό κέντρο της μόδας και του στιλ. Το Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Αμβέρσας είναι από τα παλαιότερα και τα σημαντικότερα της Ευρώπης αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Το τμήμα μόδας που διαθέτει η Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών συνέβαλε ουσιαστικά στην ανάδειξη της fashion ιστορίας της πόλης αλλά και στην εξέλιξή της σε πρωτεύουσα του avant garde. Στο MoMu (μουσείο Μόδας της Αμβέρσας) μπορεί να δει κανείς αναλυτικά ολόκληρη την πορεία της.
Για όσους θέλουν να ψωνίσουν η πόλη είναι αληθινός παράδεισος, όσο budget κι αν διαθέτουν. Ένα τεράστιο και ατελείωτο εμπορικό κέντρο στο οποίο υπάρχουν τα πάντα: από όλες τις αλυσίδες fast fashion του κόσμου μέχρι ατελιέ, διάσημων και πρωτοεμφανιζόμενων, Βέλγων σχεδιαστών και πολυτελή καταστήματα με brands παγκοσμίου φήμης. Για τους ψαγμένους ξεχωριστή εμπειρία αποτελούν οι επισκέψεις στις «γκαλερί μόδας» της ομάδας “Antwerp Six” («Οι έξι της Αμβέρσας»). Πρόκειται για την πρωτοπόρα κολεκτίβα σχεδιαστών (Walter Van Beirendonck, Ann Demeulemeester, Dries Van Noten, Dirk Van Saene, Dirk Bikkembergs και Marina Yee) που στα νεανικά τους χρόνια (1986) βρέθηκαν στη βρετανική εβδομάδα μόδας και έγιναν γνωστοί σε όλο τον πλανήτη για τη ριζοσπαστική τους οπτική στη σύγχρονη μόδα και την αντίθεσή τους στα «πρέπει» της εποχής.
Τι γεύση έχει η Αμβέρσα;
Οι Βέλγοι αγαπούν το καλό φαγητό, τα ωραία γλυκά και φυσικά τις μπίρες. Μπορεί η κουζίνα τους να έχει τη φήμη της «βαριάς», της «άνοστης» ή της «ξενέρωτης» αλλά μερικές δοκιμές αρκούν για να αποδείξουν το εντελώς αντίθετο. Επίσης, αν και δεν τους φαίνεται εκ πρώτης όψεως, τα βέλγικα φαγητά έχουν αρκετά κοινά με τα ελληνικά. Η ριζική διαφορά βέβαια είναι στις λιπαρές ουσίες που χρησιμοποιούν καθώς μαγειρεύουν ως επί τω πλείστον με ζωικό βούτυρο ή φυτικά έλαια (εκτός ελαιολάδου).
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Αναμφισβήτητα, το πρώτο πιάτο που πρέπει να δοκιμάσει κανείς οπουδήποτε στο Βέλγιο είναι τα αχνιστά μύδια. Πόσο μάλλον στην Αμβέρσα που είναι λιμάνι και τα θαλασσινά είναι άφθονα και φρεσκότατα. Με θέα το λιμάνι λοιπόν, στο εστιατόριο De Bomma, απολαύσαμε ολόφρεσκα μύδια με μπόλικο λευκό κρεμμύδι, μαϊντανό και πεντανόστιμο ζουμάκι.
Στο ίδιο μέρος δοκιμάσαμε στόφλες ή καρμπονάντ, όπως λέγεται στα γαλλικά. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό φλαμανδικό πιάτο που είναι μοσχάρι σιγομαγειρεμένο σε μπίρα, με διάφορα λαχανικά και μπαχαρικά. Τρυφερό και μελωμένο με αρκετή σάλτσα, θυμίζει στιφάδο, και συνοδεύεται από παχουλές τηγανητές πατάτες, όπως όλα τα βέλγικα φαγητά άλλωστε. Επόμενo must το βολ-ο-βαν. Ανάλαφρη φωλιά σφολιάτας γεμιστή με κοτόπουλο που έχει μαγειρευτεί με κρέμα γάλακτος, μανιτάρια και τυρί.
Θεματικά εστιατόρια που ξεχωρίζουν
Ένα ακόμα μαγειρευτό που θα δείτε σε πολλούς καταλόγους είναι το κουνέλι με δαμάσκηνα. Επίσης σιγομαγειρεμένο με λαχανικά, δάφνη, θυμάρι και κρασί το δοκιμάσαμε σε μια, κυριολεκτικά και μεταφορικά, θεϊκή εκδοχή στο conceptual εστιατόριο Elfde Gebod (μτφ.: ενδέκατη εντολή) που εσωτερικά μοιάζει με καθολικό ναό. Η σάλα του είναι γεμάτη με τοιχογραφίες, εικόνες και αγάλματα Αγίων τα οποία είναι τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούν λογοπαίγνια και να αποτελούν αναφορές σε γνωστές παροιμίες. Μαζί με το κουνέλι πήραμε και μια πληθωρική σαλάτα που περιείχε κατσικίσιο τυρί, φουντούκια, φρέσκο μήλο, σταφίδες και μέλι. Γενικά αρέσει στους Βέλγους να βάζουν φρούτα στα φαγητά τους συνδυάζοντας αλμυρές και γλυκές γεύσεις. Οπότε αν τα γούστα σας έχουν αυτόν τον προσανατολισμό είστε στο ιδανικό μέρος.
Ένα άλλο εστιατορικό concept που κάνει εντύπωση και αξίζει να το ζήσετε είναι το 't Hofke που βρίσκεται στο παλαιότερο δρομάκι της Αμβέρσας, κρυμμένο σε μια αυλή. Στην υπόγεια ατμοσφαιρική σάλα του θα απολαύσετε υποδειγματικό καρπάτσιο μόσχου και καλοφτιαγμένο στρογγανόφ, άψογα ψημένο στήθος πάπιας με σάλτσα πόρτο και πατάτες ντοφινουά, ζουμερό αρνίσιο φιλέτο με πέστο και μια ποικιλία υπέροχων γλυκών (σουφλέ σοκολάτας, κρεμ μπρουλέ, τσιζκέικ, προφιτερόλ).
Special tips for foodies
Γενικά οι μερίδες στην πλειοψηφία των μαγαζιών είναι καλές έως γενναιόδωρες και για να χορτάσει κάποιος σε αυτή την πόλη κατά μέσο όρο θα ξοδέψει 25-30 ευρώ το άτομο (μαζί με μπίρα ή κρασί). Έχετε επίσης στο μυαλό σας ότι οι Βέλγοι τρώνε νωρίς για μεσημέρι και γύρω στις 12:30 – 13:00 τα εστιατόρια είναι γεμάτα. Γενικά μετά τις 14:30 – 15:00 μπορείτε να βρείτε τραπέζι ακόμα και στο πιο πολυσύχναστο μέρος, χωρίς απαραίτητα να χρειαστεί να κάνετε κράτηση. Το ίδιο πάνω κάτω ισχύει και για το βραδινό: τα μαγαζιά γεμίζουν 19:30 – 20:00 και μετά τις 21:30 είναι αρκετά πιο χαλαρά.
Πατάτες και κροκέτες σε κάθε γωνιά
Οι κεντρικές πλατείες και τα σοκάκια της Αμβέρσας είναι γεμάτα με street food corners που πουλάνε κάθε λογής τηγανητά. Οι frituurs/friteries αποτελούν εθνική υπερηφάνεια για τους Βέλγους. Βουνά από χρυσοκίτρινες πατάτες διπλοτηγανίζονται επιτόπου για να γίνουν μαλακές μέσα και σούπερ τραγανές απ’ έξω. Πλάι τους τα πάντα γίνονται κροκέτες: τυρί, κεφτεδάκια, κοτόπουλο, γαρίδες, λουκάνικα και τηγανίζονται επίσης μαεστρικά ώστε να είναι φουλ κρατσανιστά εξωτερικά και τρυφερά-ζουμερά εσωτερικά.
Αν και γενικά οι επιλογές είναι άπειρες, αξίζει να κινηθείτε εκτός κέντρου και να ακολουθήσετε τα βήματα των ντόπιων οι οποίοι επιλέγουν περισσότερο τα μαγαζάκια των προαστίων. Στο Frituur De Lekkerbek στο Hoboken, για παράδειγμα, φάγαμε απίστευτα νόστιμα πράγματα σε τεράστιες ποσότητες και τίμιες τιμές. Ατελείωτες και οι επιλογές σε χειροποίητες σάλτσες, από απαλή κλασική μαγιονέζα και κέτσαπ μέχρι αρωματική ταρτάρ, σπιρτόζικη Ανταλούζ και καυτερή σαμουράι. Νομίζω τελικά ότι αυτό που κάνει στην ουσία όλη τη χώρα να καμαρώνει (και ορθώς, αν με ρωτάτε) είναι ότι σε κάτι τέτοια μαγαζιά καταφέρνουν μετά από τόσα λάδια, παναρίσματα και τηγανίσματα να σερβίρουν ένα ανάλαφρο, γευστικό αποτέλεσμα χωρίς λαδίλες και βαριές μυρωδιές που όχι μόνο δεν ενοχλεί το στομάχι αλλά το «στρώνει» κιόλας.
Η βασίλισσα σοκολάτα και οι πριγκίπισσες βάφλες
Βέλγοι και σοκολάτα πάνε μαζί οπότε για να μιλήσουμε γι αυτή τη σχέση χρειαζόμαστε μια ζωή ολόκληρη. Πρακτικά, αυτό που έχει νόημα να ξέρετε είναι ότι στη χώρα που παράγει τις πιο ποιοτικές σοκολάτες του πλανήτη ακόμα και μια σοκολάτα από το περίπτερο ή από το σουπερμάρκετ είναι κλάσεις ανώτερη από αυτές που έχουμε συνηθίσει να τρώμε οπουδήποτε αλλού στον κόσμο.
Οπότε κάντε τις βόλτες σας, μπείτε σε όποια-όποιες από τις δεκάδες σοκολατερί που θα συναντήσετε σας τραβήξει την προσοχή, δοκιμάστε ό,τι θέλετε και ανάλογα με τα γούστα και το budget σας κάντε τις αγορές σας. Σε κάθε περίπτωση, η ποικιλία γεύσεων και συνδυασμών είναι αφάνταστα μεγάλη. Όσο για την εμφάνιση και τις συσκευασίες τους τα περισσότερα σοκολατάκια μοιάζουν με γλυκά μπιζού όπως αυτά της σοκολατοποιίας Neuhaus και Pierre Marcolini.
Ένα άλλο τεράστιο κεφάλαιο της τοπικής ζαχαροπλαστικής είναι οι βάφλες. Οι παραδοσιακές είναι δύο ειδών, η βάφλα Λιέγης (στρογγυλή) και η βάφλα Βρυξελλών (ορθογώνια). Αφράτες και ανάλαφρες, μοσχοβολάνε βούτυρο και τρώγονται οπωσδήποτε ζεστές λουσμένες με πλούσιο σοκολατένιο σιρόπι, φίνα σαντιγί, χειροποίητο παγωτό, φρέσκα φρούτα, τηγανητά αβγά και μπέικον, ψητά λαχανικά κ.ά. Ένα εγγυημένο μέρος για να τις απολαύσετε όπως τους πρέπει είναι το House of Waffles κοντά στο δημαρχείο.
Χίλιες και μία μπίρες
Η κουλτούρα της μπίρας στο Βέλγιο είναι τόσο ισχυρή και διαδεδομένη που για να δοκιμάσει κανείς όλες τις μπίρες που παράγονται και κυκλοφορούν στη χώρα πρέπει να πίνει ασταμάτητα για χρόνια. Αρκεί να αναφέρουμε ότι οι Βέλγοι ξεκίνησαν να φτιάχνουν μπίρα στη ρωμαϊκή εποχή και σήμερα διαθέτουν πάνω από 300 ζυθοποιίες. Οι λευκές, οι κόκκινες φλαμανδικές και οι λαμπικές είναι μόνο μερικοί από τους δεκάδες ντόπιους τύπους μπίρας.
Στις μπιραρίες, στα μπαρ και στα εστιατόρια οι κατάλογοι περιέχουν εκατοντάδες ετικέτες που καλύπτουν ακόμα και τους πιο απαιτητικούς λάτρεις του είδους ενώ οι ιδιαίτερες παραλλαγές εξιτάρουν όσους αγαπούν τις δοκιμές. Πικάντικη στη μύτη, ελαφριά και διακριτικά γλυκιά η Tripel d’ Αnvers είναι ιδανική για να ξεκινήσετε τη γνωριμία σας με τις τοπικές μπίρες. Το ίδιο και η βραβευμένη Jack's Precious που είναι μια καθαρόαιμη India Pale Ale με αρώματα εσπεριδοειδών και ισορροπημένη γεύση. Η Tripel Lefort είναι μια κλασική δυνατή (8,8% alc) ξανθιά ale με πλούσιο σώμα και πικρή γεύση, ό,τι πρέπει για να συνοδεύσει το φαγητό σας.
Ζυμωμένη με κεράσια η Belle Vue kriek είναι αρωματική και νόστιμη και παρά τον έντονα φρουτένιο χαρακτήρα της πηγαίνει ωραιότατα με ένα γεύμα. Επίσης φρουτένια αλλά πολύ πιο ανάλαφρη (2,5% alc) η Lindemans pecheresse έχει γεύση ροδάκινο και είναι τόσο δροσερή που πίνεται σκέτη οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Πληθωρική και εντυπωσιακή στην εμφάνιση αλλά και στη γεύση η μαύρη παλαιωμένη μπίρα Monte Cristo (11,5% alc) έχει νότες καραμέλας, βανίλιας και ξηρών καρπών στη μύτη και στο στόμα.
Η νύχτα που δεν τελειώνει ποτέ
Η Αμβέρσα είναι μια ολοζώντανη πόλη που δεν σταματάει ποτέ να κινείτε, να ζει και να περνάει καλά. Οι άνθρωποι εδώ διασκεδάζουν με την ψυχή τους, ειδικά από την Άνοιξη και μετά που ο καιρός επιτρέπει τα τραπεζάκια έξω και τα υπαίθρια πάρτυ. Οι μπιραρίες και τα μπαρ είναι πολλά και διάφορα στην παλιά πόλη και όχι μόνο. Στο πολύχρωμο Revista, κοντά στο KMSKA, θα απολαύσετε δροσερά κοκτέιλ και ανεβαστικές μουσικές, ομοίως και στο εντυπωσιακό Barok του κέντρου. Πολύ δημοφιλές είναι επίσης το ατμοσφαιρικό Dogma που είναι επίσης κεντρικό, το χαλαρό Jones & Co και το De Muze που έχει live jazz μουσική.
Όσο για τα clubs, δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τη χώρα της Tomorowland! Τα καλύτερα είναι φυσικά εκτός πόλης, με το πολυτελές Lima και το τεράστιο The Villa να ξεχωρίζουν για τα καθημερινά live διάσημων djs και τα θεματικά πάρτι που διαρκούν μέχρι το πρωί. Tο Cargo και στο Ikon είναι τα αγαπημένα της LGBTQIA+ κοινότητας ενώ στο Vaag, το πιο underground χώρο της πόλης, η house και η techno έχουν την τιμητική τους.