Ξεκινάει η εποχή της ιδιωτικής εξερεύνησης του διαστήματος καθώς μέχρι τα τέλη του Απρίλη τρεις διαφορετικές αποστολές θα προσσεληνωθούν στο Φεγγάρι.
Η εξερεύνηση της Σελήνης διανύει μια ιστορική στιγμή. Κατά τη διάρκεια των επόμενων έξι εβδομάδων, μέχρι τα τέλη του Απρίλη, τρία διαφορετικά σεληνιακά σκάφη θα επιδιώξουν να μάθουν περισσότερα για τον κοντινότερο γείτονα της Γης.
Και τα τρία προσεδαφιστικά σκάφη λειτουργούν από ιδιωτικές και σχετικά νεοσύστατες εταιρείες -πρόκειται για μια αξιοσημείωτη μετατόπιση από τη διαστημική εξερεύνηση του 20ού αιώνα, στην οποία κυριαρχούσαν κρατικά υποστηριζόμενα, δημόσια ιδρύματα όπως η NASA.
Εάν ολοκληρώσουν τις αποστολές τους, αυτές οι διαστημικές νεοφυείς επιχειρήσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν να ανοίξει ο δρόμος για μελλοντικές ανθρώπινες αποστολές στο φεγγάρι.
Ποιες είναι οι τρεις αποστολές
Τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, τα τρία σεληνιακά οχήματα είτε βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι είτε κατευθύνονται προς αυτό.
Τα δυο πρώτα - ένα από την εταιρεία Firefly Aerospace με έδρα το Τέξας και ένα από την ιαπωνική εταιρεία Ιspace - εκτοξεύτηκαν στις 15 Ιανουαρίου, μαζί με έναν πύραυλο Falcon 9 της SpaceX.
Το άλλο, ένα διαστημόπλοιο που ονομάστηκε «Athena» από την Intuitive Machines, εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της NASA πριν από περίπου μια εβδομάδα.
Τι θα μπορούσε, ωστόσο, να επιτύχει καθένα από αυτά τα τρία ιδιωτικά χρηματοδοτούμενα προσεδαφιστικά σκάφη κατά τη διάρκεια των αντίστοιχων επισκέψεών τους στο φεγγάρι;
Το Intuitive Machines θα αναζητήσει νερό
Το Nova-C «Athena» της Intuitive Machines, ύψους 4,73 μέτρων, βρίσκεται επί του παρόντος σε πορεία προς το φεγγάρι μετά την επιτυχή εκτόξευσή της πριν μερικές ημέρες. Το όχημα αναμένεται να προσγειωθεί στις 6 Μαρτίου σε ένα οροπέδιο κοντά στο νότιο πόλο της σελήνης. Αυτό, φυσικά, εφόσον όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο. Μόλις προσγειωθεί, το Athena θα έχει ένα αρκετά... πολυάσχολο πρόγραμμα.
Ο πρωταρχικός στόχος της προσσελήνωσης θα είναι να συλλέξει δείγματα σε μια περιοχή που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι εφοδιασμένη με πάγο νερού. Το Athena είναι εξοπλισμένο με ένα τρυπάνι που θα χρησιμοποιήσει για να εισχωρήσει στο έδαφος 10 εκατοστά κάθε φορά μέχρι να φτάσει στο βάθος-στόχο του 1 μέτρου. Συνολικά, το σκάφος αναμένεται να περάσει 10 ημέρες στην επιφάνεια του φεγγαριού.
Αλλά το σκάφος δεν θα είναι μόνο του στο ταξίδι αυτό. Στο εσωτερικό του είναι αποθηκευμένο ένα άλλο μικρότερο προωθητικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος ονόματι «Micro Nova Hopper», που πήρε το όνομά του από την Αμερικανίδα επιστήμονα πληροφορικής Grace Murray Hopper.
Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος θα απογειωθεί και κατόπιν θα προσγειωθεί σε έναν βαθύ, τραχύ κρατήρα καλυμμένο από το απόλυτο σκοτάδι. Όπως και το σκάφος προσσελήνωσης, έτσι και το Hopper σχεδιάζει να αναζητήσει σημάδια υδάτινου πάγου.
Το Athena θα αναπτύξει επίσης ένα μικρό, τετράτροχο όχημα το οποίο θα δοκιμάσει ένα πρώτο στο είδος του σεληνιακό δίκτυο κινητής τηλεφωνίας από τη Nokia.
Το «Blue Ghost» ρίχνει φως στην σκοτεινή πλευρά
Το Blue Ghost εισήλθε στην τροχιά της Σελήνης στις 12 Φεβρουαρίου και έχει ήδη προσγειωθεί εδώ και μερικές ώρες στην ανατολική άκρη της ανατολικής πλευράς της σελήνης. Το Blue Ghost θα χρησιμεύσει ως όχημα για τη μεταφορά 10 επιστημονικών και τεχνολογικών οργάνων της NASA. Μετά την προσσελήνωση, το σκάφοςθα λειτουργήσει για περίπου δύο εβδομάδες, συλλέγοντας δεδομένα σχετικά με το σεληνιακό υπέδαφος.
Το Blue Ghost έχει ήδη συνεισφέρει σημαντικά ακόμη και χωρίς να έχει προσσεληνωθεί. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Firefly Aerospace έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά βίντεο και φωτογραφιών που τραβήχτηκαν από το σκάφος προσεδάφισης σε τροχιά και δείχνουν μια κοντινή άποψη της πίσω πλευράς της σελήνης.
Οι εικόνες αυτές, που ελήφθησαν περίπου 120 χλμ. πάνω από τη σεληνιακή επιφάνεια, είναι μερικά από τα καλύτερα παραδείγματα μιας περιοχής του φεγγαριού που δεν είναι ορατή από τη Γη.
Η Ispace και το Resilience
Η τρίτη σεληνιακή προσεδάφιση, που εκτοξεύτηκε ταυτόχρονα με την Blue Ghost, λειτουργεί από μια εταιρεία με έδρα το Τόκιο που ονομάζεται ispace. Περισσότερο από τις άλλες δύο εταιρείες αυτής της λίστας, η ispace αναζητά να πάρει... το αίμα της πίσω.
Η εταιρεία προσπάθησε να στείλει ένα σκάφος προσσελήνωσης στο φεγγάρι το 2023, αλλά ένα πιθανό πρόβλημα λογισμικού το έκανε να δυσλειτουργήσει και να πέσει τρία μίλια πριν προσγειωθεί στην επιφάνεια του φεγγαριού. Το νέο τους σκάφος προσεδάφισης, με την ονομασία «Resilience», βρίσκεται καθ' οδόν προς το φεγγάρι και αναμένεται να φτάσει κάποια στιγμή στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαϊου.
Εάν το «Resilience» καταφέρει να αντέξει την προσγείωση, το σχέδιο είναι να αναπτυχθεί ένα σεληνιακόρόβερ βάρους 11 κιλών που θα συλλέξει και θα αναλύσει δείγματα χώματος.
Η προσεδάφιση θα μεταφέρει επίσης διάφορα επιστημονικά όργανα, μεταξύ των οποίων έναν ανιχνευτή ακτινοβολίας στο βαθύ διάστημα. Το Resilience θα στείλει επίσης ένα μικρό μοντέλο σπιτιού σχεδιασμένο από τον Σουηδό καλλιτέχνη Mikael Genberg, το οποίο αναμένεται να σκεπάζει το ρόβερ ενώ αυτό θα εργάζεται.
«Αισθάνομαι πολύ σίγουρος για την προσεδάφιση του Resilience», δήλωσε ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της ispace, Takeshi Hakamada, σε πρόσφατη δήλωσή του.
Η περαιτέρω εξερεύνηση του διαστήματος
Τα επιτεύγματα αυτά αποτελούν το αποκορύφωμα των προσπαθειών δεκαετιών για τη μετάβαση ενός μεγαλύτερου μέρους των διαστημικών ταξιδιών μακριά από μεγάλους, συγκεντρωτικούς κυβερνητικούς οργανισμούς και προς μια πιο ανταγωνιστική ιδιωτική αγορά.
Οι γνωστές εταιρείες πυραύλων όπως η SpaceX και η Blue Origin που ανήκει στον Τζεφ Μπέζος ήταν οι πρωτοπόροι αυτής της στροφής, αλλά η στροφή προς την ιδιωτικοποίηση έχει και κάποια πιθανά μειονεκτήματα.
Οι επικριτές προειδοποιούν ότι τα κίνητρα κέρδους που ενυπάρχουν σε αυτές τις νέες εταιρείες θα μπορούσαν να τις οδηγήσουν στο να δώσουν προτεραιότητα σε πιο άμεσα, κερδοφόρα εγχειρήματα όπως ο τουρισμός ή η βιομηχανική εξόρυξη έναντι της επιστημονικής εξερεύνησης, η οποία μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί με αμιγώς οικονομικούς όρους.
Ανεξάρτητα από αυτό, τα πρόσφατα γεγονότα θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν το πρώτο κεφάλαιο μιας νέας εποχής εμπορικής εκμετάλλευσης του διαστήματος. Ορισμένες νεοσύστατες επιχειρήσεις, όπως η Interlune και η Karman+, έχουν σχέδια να εξορύξουν μια μέρα τη σεληνιακή επιφάνεια για πολύτιμα ορυκτά και να στείλουν αυτόνομα ρομπότ εξόρυξης σε μακρινούς αστεροειδείς.