ΑΠΕΡΓΙΑ

Η απεργία αποτελεί το υπέρτατο όπλο των εργαζόμενων απέναντι στην εργοδοσία κι αποτελεί μέσο άσκησης πίεσης, ώστε να βελτιωθούν οι εργασιακοί όροι για τον κάθε μισθωτό. Συγκεκριμένα, η απεργία αποτελεί μέσο έκφρασης του δικαιώματος της συνδικαλιστικής ελευθερίας και μέσο άσκησης πίεσης εργαζομένων σε σχέση εξηρτημένης εργασίας κατά των εργοδοτών τους και κατά του κράτους όταν το τελευταίο λειτουργεί ως εργοδότης. Πρόκειται για μια μαζική άρνηση εργατικών ομάδων να εκτελέσουν εργασία. Οι απεργίες έγιναν αρχικά σημαντικές κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης, όταν η μαζική εργασία έγινε σημαντική στα εργοστάσια και τα ορυχεία. Στις περισσότερες χώρες ετέθησαν γρήγορα εκτός νόμου, καθώς οι εργοστασιάρχες είχαν κατά πολύ μεγαλύτερη πολιτική εξουσία απ’ ό,τι οι εργάτες. Οι περισσότερες δυτικές χώρες νομιμοποίησαν εν μέρει την απεργία στα τέλη του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ού.

Απεργία: Μέσο πολιτικής πίεσης

Διαχρονικά, οι απεργίες έχουν εξαναγκάσει κυβερνήσεις είτε να αλλάξουν πολιτικές είτε ακόμα και να «γκρεμιστούν» από την κυβέρνηση. Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι αυτό της απεργίας των ναυπηγείων του Γκντανσκ που καθοδηγήθηκε από τον Λεχ Βαλέσα. Η απεργία αυτή ήταν μια σημαντική απεργία στην πάλη για δημοκρατική ελευθερία στην Πολωνία, και επίσης ένα σημαντικό ορόσημο στο δρόμο για την πτώση του κομμουνιστικού κόμματος στην Ανατολική Ευρώπη.

Η πρώτη απεργία πριν από 3500 χρόνια

Υπάρχουν πολλές αναφορές για απεργιακές κινητοποιήσεις κατά την αρχαιότητα, με μία εξ αυτών να είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική. Πρόκειται για την άρνηση χιλιάδων εργατών υπό την εξουσία του Φαραώ Ραμσή Γ’ στην Αίγυπτο, δηλαδή περίπου 3500 χρόνια πριν, να εργαστούν στην βασιλική νεκρόπολη. Το γεγονός καταγράφηκε με λεπτομέρειες σε έναν πάπυρο της εποχής, που διατηρήθηκε, και βρίσκεται σήμερα στο Τορίνο και ουσιαστικά αποτελεί την πρώτη απεργία που έγινε ποτέ. Το εν Ελλάδι απεργιακό μέτωπο ξεκίνησε από τους κανπεργάτες τον 19ο αιώνα. Η πρώτη απεργία στον τότε υπό οθωμανική διοίκηση ελλαδικό χώρο, έλαβε χώρα την Πρωτομαγιά του 1888 στην πόλη της Δράμας, από τους καπνεργάτες με κύριο αίτημα τις 10 ώρες εργασίας, καθώς εκείνη την εποχή οι εργάτες εργάζονταν από 12 έως και 13 ώρες ημερησίως.

Απεργία: Το κίνημα των καπνεργατών που πνίγηκε στο αίμα

Στη χώρα μας, η πρώτη μεγάλη απεργία έγινε το 1936 από τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στον Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Η κυβέρνηση έβγαλε στο δρόμο στρατό κι αστυνομία για να καταστείλει τους απεργούς και υπήρξαν δολοφονίες από τα τάγματα του φασίστα δικτάτορα Μεταξά. Συνολικά υπήρξαν 12 νεκροί, ανάμεσα τους κι ο 25χρονος αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης, στη διασταύρωση Εγνατία και Βενιζέλου. Η φωτογραφία που απαθανάτισε την μητέρα του να τον θρηνεί καταμεσής του δρόμου δημοσιεύθηκε στον Τύπο κι ενέπνευσε τον σπουδαίο Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο».