Ένα φόρεμα του οίκου Dior που κληρονόμησε μια γυναίκα, ήταν η αφορμή να ανακαλύψει την τραγική ιστορία της γιαγιάς της, την οποία δεν πρόλαβε να γνωρίσει.
Η εγγονή της γυναίκας, η οποία κληρονόμησε το φόρεμα υψηλής ραπτικής αξίας 35.000 λιρών, αποκαλύπτει τη γλυκόπικρη ιστορία πίσω από το αριστούργημα του γαλλικού οίκο μόδας, στην Daily Mail.
Πώς δημιουργήθηκε το συγκεκριμένο φόρεμα Dior
Κάτω από τις ψηλές οροφές του μεγάλου σαλονιού στη λεωφόρο Montaigne 30 στο Παρίσι, η crème de la crème της γαλλικής κοινωνίας βρισκόταν σε αναμμένα κάρβουνα καθώς ο Christian Dior παρουσίαζε τη φθινοπωρινή-χειμερινή συλλογή του 1949.
Είχαν περάσει μόλις δύο χρόνια από τότε που ο σχεδιαστής υψηλής ραπτικής είχε φέρει επανάσταση στον μεταπολεμικό κόσμο της μόδας με το extravagant, εξαιρετικά ρομαντικό New Look.
Ανάμεσα σε αυτές που αγόρασαν ρούχα από την τελευταία, πολυαναμενόμενη συλλογή Milieu du Siecle του σχεδιαστή. ήταν και η σύζυγος ενός Γάλλου διπλωμάτη, η Adeline Barbusse, η οποία επέλεξε ένα πολυτελές μαύρο στράπλες βραδινό φόρεμα για να πάει στη Δαμασκό της Συρίας για την τελευταία αποστολή του συζύγου της.
Τότε δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι μια μέρα, περισσότερες από επτά δεκαετίες αργότερα, το εκπληκτικό χειροποίητο μεταξωτό βελούδινο φόρεμα από ταφτά θα πρωταγωνιστούσε σε μια ιδιαίτερη, γλυκόπικρη οικογενειακή ιστορία. Μια ιστορία που αμαυρώθηκε από τραγωδία, αλλά τελικά λυτρώθηκε από αγάπη.
Όταν η Adeline πέθανε το 1956 σε ηλικία 38 ετών, αφού τρύπησε το δάχτυλό της σε μια βελόνα ραψίματος και εμφάνισε σηψαιμία, το φόρεμα ήταν κρυμμένο σε μια βαλίτσα στη σοφίτα του σπιτιού της οικογένειας στη Νότια Γαλλία. Τελικά, δεκαετίες αργότερα, δόθηκε στη Βρετανίδα εγγονή της Adeline.
Η ιστορία πίσω από το φόρεμα - κειμήλιο Dior
Με το όνομα της γιαγιάς που δεν γνώρισε ποτέ, η Adeline Vining, από το Edlesborough του Buckinghamshire, μάντεψε από την ετικέτα και τον σειριακό αριθμό ότι το φόρεμα ήταν ιδιαίτερο. Αλλά μόνο πριν από μερικούς μήνες, η 36χρονη μητέρα δύο παιδιών ανακάλυψε την εκπληκτική ιστορία πίσω από το οικογενειακό κειμήλιο.
Ως μία από τις πρώτες δημιουργίες του Dior - και με μόνο ένα άλλο γνωστό δείγμα να υπάρχει - το φόρεμα Hortense έχει εκτιμηθεί στην απίστευτη τιμή των 30.000 έως 35.000 λιρών. Αλλά για την Adeline, η πραγματική αξία του 73 ετών ενδύματος είναι ότι αναβίωσε ξεχασμένες αναμνήσεις της γιαγιάς της.
«Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να το αποχωριστώ, αν και τα χρήματα θα ήταν ωραία», λέει η Adeline, ιδιοκτήτρια καφετέριας. «Αγαπώ το φόρεμα πάρα πολύ για να το αφήσω να φύγει. Είναι πανέμορφο και μόνο που το φοράω μου φτιάχνει τη διάθεση. Έχει τεράστια συναισθηματική αξία».
Το φόρεμα ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά τους μήνες μετά τον θάνατο του παππού της Adeline, του Γάλλου διπλωμάτη Pierre Barbusse, το 1995. Η μητέρα της Adeline, η Laurence, το πέμπτο από τα παιδιά του Barbusse, η οποία ήταν μόλις δύο ετών όταν πέθανε η μητέρα της, το βρήκε ενώ έψαχνε στη σοφίτα του τεράστιου σπιτιού του 19ου αιώνα στο χωριό Aimargues, το οποίο εξακολουθεί να ανήκει στην οικογένεια.
Το άφησε στην άκρη για τη δική της κόρη -τότε δέκα ετών- σκεπτόμενη ότι μπορεί να το φορέσει μια μέρα. «Πάντα ήξερα ότι ήταν παλιό», λέει η Adeline, η οποία δεν μπορεί να θυμηθεί πότε ακριβώς της το έδωσε η μητέρα της, αλλά λέει ότι το έχει για περισσότερο από μια δεκαετία. «Αλλά δεν ήξερα πότε ή από πού το είχε αγοράσει η γιαγιά μου. Απλώς ήλπιζα ότι θα μπορούσα να το φορέσω μια μέρα. Είναι απίστευτο το γεγονός ότι έχει παραμείνει σε τόσο καλή κατάσταση και δεν το έφαγαν ποντίκια ή έντομα όλα αυτά τα χρόνια που βρισκόταν ξεχασμένο στη σοφίτα».
Πρόσφατα, αφού δοκίμασε το φόρεμα και διαπίστωσε προς μεγάλη της χαρά ότι ταιριάζει τέλεια, η Adeline στράφηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - δημοσιεύοντας αποσπάσματα του φορέματος στο TikTok - με την ελπίδα να ανακαλύψει περισσότερα γι' αυτό.
Ήρθε σε επαφή με τον ιστορικό μόδας και σχεδιαστή κοστουμιών Henry Wilkinson, ο οποίος ανακάλυψε ένα άλλο δείγμα του φορέματος Hortense - ο Dior ονόμαζε όλα τα σχέδιά του - στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, επιβεβαιώνοντας την πεποίθησή του ότι προέρχεται από τη φθινοπωρινή-χειμερινή συλλογή του Dior του 1949.
«Επειδή επρόκειτο για υψηλή ραπτική, κάθε φόρεμα θα ήταν κατά παραγγελία», λέει ο Henry. «Η πελάτισσα θα είχε κάποιο λόγο για μικρές αλλαγές - διαφορετικό χρώμα ή τελείωμα - εφόσον δεν αμφισβητούσε την ακεραιότητα του σχεδίου».
Το κλειδί για αυτές τις πληροφορίες είναι ο μοναδικός σειριακός αριθμός του φορέματος της Adeline - 07675 - ο οποίος θα είχε καταγραφεί σε ένα ημερολόγιο στο ατελιέ Dior, μαζί με πληροφορίες για την ιδιοκτήτριά του.
Η Adeline επικοινώνησε με τον Dior για βοήθεια στην απόκτηση πληροφοριών σχετικά με το φόρεμα, αλλά δεν έχει λάβει ακόμη απάντηση από τον αρχειοφύλακα του οίκου. Ωστόσο, σύμφωνα με την Oriole Cullen, ανώτερη επιμελήτρια στο τμήμα μόδας και κλωστοϋφαντουργίας του μουσείου V&A στο Λονδίνο, το φόρεμα είναι ένα «υπέροχο εύρημα» και θα ήταν «απίστευτα ακριβό» - ακόμη και το 1949. Ενώ η ακριβής τιμή που πλήρωσαν οι παππούδες της Adeline δεν είναι ακόμη γνωστή, τη δεκαετία του 1950, τα πιο περίτεχνα βραδινά φορέματα του Dior μπορούσαν να κοστίζουν έως και 2.000 λίρες – που ισοδυναμούν με 24.000 λίρες σήμερα.
«Είναι από μια πραγματικά ενδιαφέρουσα συλλογή», λέει η Oriole. «Η κατασκευή του μοιάζει σχεδόν με ένα μεγάλο, τετράγωνο τραπεζομάντιλο με μια τρύπα στη μέση, πάνω από μια φούστα από ταφτά κάτω, η οποία θα έκανε έναν υπέροχο ήχο καθώς θα κινούνταν. Ήταν το 1949, παραμονές των μέσων του αιώνα. Για τον Dior, η συλλογή Milieu du Siecle είχε να κάνει με το μέλλον. Όσοι είχαν ζήσει τον πόλεμο ήταν ευτυχείς να αφήσουν πίσω τους τη δεκαετία του 1940».
Σύμφωνα με την Oriole, η ίδια συλλογή αποτέλεσε μέρος της πρώτης επίδειξης του Dior στο Λονδίνο στο Savoy τον Απρίλιο του 1950. Την επόμενη ημέρα, τα φορέματα παρουσιάστηκαν για τη βασιλομήτωρ και τις πριγκίπισσες Ελισάβετ και Μαργαρίτα σε μια ιδιωτική επίδειξη στην κατοικία του Γάλλου πρέσβη.
Τον περασμένο μήνα, η Adeline πήγε το φόρεμα στις δημοπρασίες Kerry Taylor Auctions στο Ανατολικό Λονδίνο, οι οποίες ειδικεύονται στη vintage μόδα. Αυτό που την έκανε να κλάψει, λέει, δεν ήταν η ανακάλυψη της αξίας του, αλλά το γεγονός ότι επιβεβαίωσαν ότι είχε φορεθεί.
«Πριν από αυτό, δεν ήμουν καν σίγουρη αν η γιαγιά μου είχε ποτέ την ευκαιρία να φορέσει το φόρεμα», λέει η Adeline. «Πέθανε τόσο νέα και η μητέρα μου, που ήταν μόλις δύο ετών όταν την έχασε, δεν είχε καμία ανάμνηση από εκείνη. Ήμουν τόσο συγκλονισμένη».
Η ανακάλυψη της φωτογραφίας - ντοκουμέντο με το φόρεμα
Η Adeline ήρθε σε επαφή με την εκτεταμένη και πλέον απομακρυσμένη οικογένειά της, παρακαλώντας τους θείους και τη θεία της να αναζητήσουν φωτογραφίες της γιαγιάς της με το φόρεμα Dior.
Μετά από εβδομάδες αναζήτησης, βρέθηκε τελικά μια φωτογραφία της Adeline που το φορούσε ενώ χόρευε με έναν άγνωστο άνδρα σε ένα πάρτι στη Δαμασκό, όπου ο σύζυγός της Pierre είχε αποσπαστεί ως πολιτιστικός ακόλουθος της γαλλικής κυβέρνησης το 1949.
Ήταν μια εποχή πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας στη Συρία, η οποία, έχοντας κυβερνηθεί υπό γαλλική εξουσία από το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, είχε πρόσφατα αποκτήσει την ανεξαρτησία της. Ο ρόλος του Πιέρ ως «ήπιος διπλωμάτης» ήταν να υποστηρίξει τα συνεχή συμφέροντα της χώρας του στη Συρία.
Ως σύζυγός του, τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο ταιριαστό από το να προωθήσει η Adeline τον γαλλικό πολιτισμό φορώντας τις δημιουργίες του πιο πολυσυζητημένου σχεδιαστή υψηλής ραπτικής της χώρας τους.
«Δεν θα μπορούσε να είναι μια πιο τέλεια φωτογραφία», λέει η Adeline. «Είναι υπέροχο να τη βλέπουμε να χορεύει και να δείχνει τόσο ευτυχισμένη μέσα στο φόρεμα. Προφανώς ο παππούς μου, έλεγε ότι λάτρευε τις κοινωνικές συναναστροφές και ήταν ένα πραγματικό party animal στην εποχή της, αλλά ήταν επίσης απόλυτα αφοσιωμένη στον σύζυγο και τα παιδιά της».
Η ανακάλυψη της φωτογραφίας ενθάρρυνε την Adeline να έρθει σε επαφή με την ηλικιωμένη θεία της, τη Marie-Helene, η οποία ζει στη Γαλλία και είναι σήμερα 80 ετών. Ήταν 15 ετών όταν πέθανε η μητέρα της και θυμάται τόσο το φόρεμα όσο και τα καταστροφικά γεγονότα γύρω από τον θάνατό της.
«Η θεία μου είχε αποκλείσει πολλές αναμνήσεις και θα ήθελε να θυμόταν περισσότερα», λέει η Adeline. «Αλλά θυμάται ότι το φόρεμα αγοράστηκε το 1949 για το ταξίδι στη Συρία. Ήταν μια σημαντική, ιδιαίτερη αγορά, ακόμη και για τη γιαγιά μου». Η ζωή στη συριακή πρωτεύουσα ήταν ταυτόχρονα ξέφρενη και γοητευτική για την οικογένεια Barbusse. Μέχρι το 1949, η Adeline είχε τέσσερα παιδιά κάτω των δέκα ετών. Υπήρξε ένα κενό οκτώ ετών προτού γεννήσει τη Laurence - τη μητέρα της Adeline - στη Δαμασκό το 1954.
Το τραγικό τέλος της πρώτης ιδιοκτήτριας του φορέματος
Μέχρι το 1956, ήταν και πάλι έγκυος στο έκτο της παιδί. Ενθουσιώδης μοδίστρα, η Adeline έραβε ένα φόρεμα τύπου χορού για τη μεγαλύτερη κόρη της, όταν τρύπησε το δάχτυλό της με μια βελόνα.
«Η θεία μου, είπε ότι έραβε τη νύχτα για να προσπαθήσει να το τελειώσει και το φως ήταν κακό», λέει η Adeline. «Το δάχτυλό της μολύνθηκε και το περιποιήθηκε στη Συρία, αλλά είχε προβλήματα με αυτό για κάποιο χρονικό διάστημα».
«Τον παππού μου επισκέπτονταν πολλοί σημαντικοί άνθρωποι και ανάμεσά τους ήταν ένας άνδρας που η θεία μου λέει ότι ήταν είτε ο υπουργός Υγείας, είτε ο επικεφαλής ιατρός. Έριξε μια ματιά στο δάχτυλο της γιαγιάς μου και είπε: "Αυτό είναι γάγγραινα. Πρέπει να σε πάμε πίσω στο Παρίσι"».
Ο Pierre και η Adeline πέταξαν στην πατρίδα, όπου οι γιατροί ακρωτηρίασαν το δάχτυλό της, για να διαπιστώσουν ότι είχε αναπτύξει σήψη, η οποία εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό της. «Έκαναν επείγουσα καισαρική τομή για να σώσουν το μωρό της, αλλά ήταν πολύ αργά για να σώσουν τη γιαγιά μου», λέει η Adeline.
Μετά από αυτή την καταστροφική απώλεια, η οικογένεια Barbusse πάλεψε με το πένθος της. Η Marie-Helene ανέλαβε τη διαχείριση του οικογενειακού σπιτιού και τη φροντίδα των μεγαλύτερων παιδιών.
Η μητέρα της Adeline ανατράφηκε από έναν θείο και μια θεία - μετακόμισε στο Λονδίνο ως έφηβη, όπου παντρεύτηκε - ενώ το νεογέννητο κοριτσάκι μεγάλωσαν οι παππούδες της μητέρας της.
Ο Pierre έμεινε συντετριμμένος από την απώλεια της όμορφης, ζωηρής συζύγου του, την οποία είχε γνωρίσει σε έναν οικογενειακό γάμο όταν εκείνη ήταν μόλις 11 ετών, και δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ.
Χρόνια αργότερα, ο Pierre, κάτοχος της Λεγεώνας της Τιμής, έγινε πρέσβης της Γαλλίας στο Εκουαδόρ. Το 1973, μια φωτογραφία του εμφανίστηκε σε πολλές βρετανικές εφημερίδες να φιλά το χέρι της πριγκίπισσας Άννας, η οποία επισκέφθηκε τη χώρα ενώ βρισκόταν σε μήνα του μέλιτος με τον πλοίαρχο Μαρκ Φίλιπς. Ο Pierre συνέχισε να ζει χωρίς την αγαπημένη του Adeline για σχεδόν 40 χρόνια, πεθαίνοντας στο σπίτι του στο Aimargues.
Σήμερα, όπως λέει η Adeline, η οικία είναι μια χρονοκάψουλα, γεμάτη με έπιπλα και πίνακες του 18ου αιώνα. Ποιος ξέρει τι άλλα μυστικά μπορεί να αποκαλύψει;
Όσο για το φόρεμα, η Adeline ενημερώθηκε από τον εμπειρογνώμονα που το εκτίμησε, ότι δεν πρέπει να φορεθεί. Αλλά ενώ είναι αποφασισμένη να το κρατήσει ασφαλές, βρίσκει τον εαυτό της να έλκεται αμείλικτα από αυτό και ζει με την ελπίδα ότι μια μέρα μπορεί να προσκληθεί σε μια εκδήλωση στην οποία θα μπορούσε να το φορέσει.
«Λατρεύω το βάρος του, το θρόισμα της φούστας όταν κινούμαι», λέει. «Είναι μια σύνδεση με τη γιαγιά μου και με το παρελθόν. Μακάρι να μπορούσα να τη γνωρίσω, αλλά το να έχω το φόρεμά της είναι κάτι που μου δίνει χαρά».