Προβληματισμό, αντιδράσεις αλλά και την παρέμβαση του ίδιου του μουσείου στο Άουσβιτς για το Ολοκαύτωμα προκαλεί νέα τάση στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, Tik Tok.
Εδώ και κάποιες ημέρες, νέοι χρήστες του Tik Tok χρησιμοποιούν την ψηφιακή πλατφόρμα με απώτερο σκοπό να περάσουν το δικό τους μήνυμα για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Παιδιά ιδιαίτερα νεαρής ηλικίας, που άλλωστε αποτελούν και την συντριπτική πλειοψηδία του Tik Tok, εμφανίζονται σε βίντεο ως θύματα του Ολοκαυτώματος, πολλές φορές με μώλωπες, σημάδια ή πληγές.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα σύντομα βίντεο στο Tik Tok ξεκινούν με τους νεαρούς να βρίσκονται στον «παράδεισο» και ένα χρονόμετρο να μετρά αντίστροφα. Όταν η αντίστροφη μέτρηση ολοκληρωθεί, η εικόνα τους αλλάζει, σκοτεινιάζει, γίνεται ασπρόμαυρη και αποκαλύπτεται πως αποτελούν θύματα του Άουσβιτς που έχασαν τη ζωή τους από τη ναζιστική θηριωδία.
Πολλά από τα παιδιά αυτά επιλέγουν να φορέσουν ρούχα που παραπέμπουν σε εκείνη την εποχή ή ακόμη και να προσθέσουν με ψηφιακό τρόπο το αστέρι που υποχρεώνονταν να φέρουν στο πέτο οι Εβραίοι προκειμένου να διακρίνονται από τους Γερμανούς στρατιώτες.
«Πέθανα σε θάλαμο αερίων στο Άουσβιτς»
«Γεια σας, καλώς ήρθατε στον παράδεισο» αναγράφεται πάνω από το αλλοιωμένο πρόσωπο μιας νέας γυναίκας, ενώ στη συνέχεια διατυπώνεται η ερώτηση «πώς βρέθηκες εκεί και γιατί είναι έτσι το παρουσιαστικό σου;». Το κορίτσι, υποδυόμενο ένα θύμα του Ολοκαυτώματος, απαντά πως «πέθανε σε θάλαμο αερίων στο Άουσβιτς».
«Ήμουν στο σπίτι μου όταν οι Ναζί έσπασαν την πόρτα και άρχισαν να με κλωτσούν και να με χτυπούν. Μας στοίβαξαν σε ένα τρένο μαζί με άλλους ανθρώπους της πόλης… πηγαίναμε όλοι στο ίδιο μέρος: Στο Άουσβιτς» αναγράφεται πάνω από το παραμορφωμένο (ψηφιακά) πρόσωπο μιας άλλης χρήστη του Tik Tok.
«Προσβολή των θυμάτων του Άουσβιτς» η τάση του Tik Tok
Παρά το γεγονός πως πολλές από τις αναρτήσεις στο Tik Tok φαίνεται πως έγιναν με στόχο να θυμίσουν τις θηριωδίες των Ναζιστών στο Άουσβιτς και να αναδείξουν τις ιστορίες των θυμάτων, υπήρξαν πολλοί χρήστες που ένιωσαν πως η επιλογή του μέσου, αλλά και ο τρόπος ήταν ατυχής και ίσως προσβλητικός.
«Η μίμηση των εμπειριών του Ολοκαυτώματος δεν τιμά τη μνήμη των θυμάτων, είναι προσβλητική για τους επιζήσαντες και υποτιμά την ιστορία» σημείωσε σε δήλωσή της στο Insider η διευθύντρια του Μουσείου του Ολοκαυτώματος στις ΗΠΑ, Νταϊάν Σάλτζμαν.
Το μουσείο στο Άουσβιτς παίρνει θέση στην τάση του Tik Tok
Φαίνεται πως η τάση του Tik Tok πήρε μεγάλες διαστάσεις, τέτοιες που προκάλεσε την παρέμβαση του μουσείου του Ολοκαυτώματος στο Άουσβιτς. Με ανάρτησή στον επίσημο λογαριασμό του μουσείου, οι υπεύθυνοι από τον χώρο μνήμης στο Άουσβιτς επισημαίνουν τους κινδύνους μια τέτοιας τάσης στα social media, αλλά σπεύδουν να σταματήσουν την «δαιμονοποίηση» νέων ανθρώπων.
«Οι ιστορίες των ανθρώπων που φυλακίστηκαν και δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς είναι αδιανόητα τραγικές, επίπονες και συναισθηματικά φορτισμένες. Είναι κρίσιμο να μοιραζόμαστε τις ατομικές ιστορίες ώστε να μην ξεχνάμε και να μαθαίνουμε. Είναι επίσης σημαντικό να τοποθετούμε τις ιστορίες στο κατάλληλο πλαίσιο ακρίβειας και σεβασμού» αναφέρει η εκτενής ανακοίνωση του μουσείου του Άουσβιτς και συνεχίζει: «Η τάση που φαίνεται πως δημιουργείται στο Tik Tok μπορεί πράγματι να είναι επίπονη και ακόμη και να θεωρηθεί προσβλητική. Ορισμένα παραδείγματα πλησιάζουν επικίνδυνα ή έχουν ξεπεράσει το όριο της αντιμετώπισης της ιστορίας ελαφρά τη καρδία και ως εκ τούτου να αποτελούν ασέβεια για τα θύματα».
Όπως τονίζουν από το μουσείο, κάποιες αναρτήσεις δημιουργήθηκαν προφανώς στα πλαίσια της ανάγκης να συμμετέχει κανείς σε μια πρόσκαιρη διαδικτυακή μόδας. «Ωστόσο, η πρόθεση ορισμένων ανθρώπων μοιάζει να πηγάζει από την ανάγκη να βρουν τρόπους να εκφράσουν την ατομική μνήμη» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«Να μην δαιμονοποιήσουμε νέους ανθρώπους»
«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί… δεν μπορούμε να επιστρέψουμε την δαιμονοποίηση, τον εξευτελισμό και την επίθεση σε νέους ανθρώπους που μπορεί να έκαναν κάτι λάθος κρίνοντας εκ του αποτελέσματος» σημειώνουν από το μουσείο του Άουσβιτς, σε μια προσπάθεια να μην περιθωριοποιηθούν όσοι νέοι πίστευαν πως μέσα από το Tik Tok θα μπορούσαν να μνημονεύσουν την τραγική ιστορία των θυμάτων.
Από το μουσείο του Άουσβιτς αναγνωρίζουν πως πλέον τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Σημειώνουν ωστόσο πως «δεν μπορεί κάθε δραστηριότητα στα social media να αποτίσει φόρο τιμής στο Ολοκαύτωμα. Απαιτείται σεβασμός απέναντι στα θύματα, σωστή χρήση της γλώσσας και του περιεχομένου, αλλά και ακρίβεια παράθεσης των γεγονότων».
Σε κάθε περίπτωση, από το μουσείο του Άουσβιτς τονίζουν πως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχουν πολύ πιο εξοργιστικά ζητήματα, «όπως αλγόριθμοι που προωθούν τον αντισημιτισμό ή την άρνηση του Ολοκαυτώματος που προωθούν τον επικίνδυνο και απεχθή αντισημιτισμό και το μίσος».